Panele podłogowe i ich rodzaje. Przewodnik dla kupujących

Panele podłogowe to znakomity wybór. Jednak poszczególne rodzaje paneli różnią się budową, sposobem zabezpieczenia i wytrzymałością na ścieranie. Ważna rada dla użytkowników: trzeba wybrać odpowiednie panele do każdego pomieszczenia.

Panele podłogowe - różne materiały i czas eksploatacji

Mogą być drewniane lub laminowane, pokryte ochronną warstwą lakieru, oleju albo melaminy. Różnice wyglądu i ceny pociągają za sobą odmienne reguły użytkowania, zabezpieczania czy wreszcie usuwania uszkodzeń. Elementarnym wymogiem – o którym, niestety, zapominają niektórzy posiadacze paneli podłogowych – jest dostosowanie rodzaju paneli do ich przeznaczenia. Zapoznanie się z informacjami producenta na temat ich eksploatacji jest niezwykle istotne przede wszystkim po to, by długo cieszyć się podłogą, ale także dlatego, by nie stracić prawa do gwarancji.

Wśród paneli – zarówno drewnianych, jak i laminowanych – występuje zróżnicowanie pod względem parametrów i walorów estetycznych, co przekłada się na ich cenę. Wprawdzie za lepszą jakość trzeba więcej zapłacić, ale należy to przeliczyć na kilkanaście albo nawet kilkadziesiąt lat dłuższej eksploatacji. Najlepiej widać to na przykładzie różnych okresów gwarancji udzielanych na panele – nawet do 25 lat dla paneli stosowanych w budownictwie mieszkaniowym. Przy czym powszechnym, ale mylnym, uproszczeniem jest uznawanie za najtrwalsze podłóg drewnianych.

Panele podłogowe - odporność na ścieranie

Aby długo móc się cieszyć podłogą laminowaną, koniecznie trzeba dostosować klasę ścieralności do miejsca użytkowania. Żadne zabiegi pielęgnacyjne nie będą w stanie naprawić błędów wynikających z pominięcia tego kryterium. Wybierając panele do pokoju, kuchni, holu czy sypialni, należy przede wszystkim sprawdzić, jaką mają odporność na ścieranie. Do pomieszczeń mało eksploatowanych, takich jak sypialnie, nadają się panele mniej odporne na uszkodzenia, ale podłogi holu, pokoju dzieci czy stopni schodów nie można wyłożyć panelami z łatwo ścieralną wierzchnią warstwą.

Dziś do warstwy zabezpieczającej najlepszych paneli dodawane są cząsteczki tlenku aluminium albo korund. Jednak chcąc ustalić, jaka jest odporność paneli na ścieranie, nie trzeba porównywać cech różnych warstw zabezpieczających – wystarczy sprawdzić, do jakiej klasy zostały zaliczone podczas tak zwanych testów Tabera. O oznaczeniu decyduje liczba obrotów specjalnej tarczy, po których zaczynają być widoczne zmiany na warstwie zabezpieczającej. Im wyższa cyfra, która określa klasę, tym większa jest odporność paneli na ścieranie. Choć w intensywnie użytkowanych pomieszczeniach w domu można ułożyć już panele oznaczone klasami AC3 i AC4, warto rozważyć kupno najbardziej odpornych – oznaczonych klasą AC5.

Panele podłogowe a temperatura i wilgotność w pomieszczeniu

Dostosowanie odporności paneli na uszkodzenia do intensywności ich eksploatacji, to jednak tylko pierwszy krok do tego, by panelowa posadzka długo wyglądała jak nowa. Równie ważne jest zapewnienie optymalnej wilgotności, a nawet temperatury w pomieszczeniu. Producenci paneli określają ich dopuszczalne wartości. O odporności na wilgoć paneli drewnianych przesądza ich warstwa nośna – im jej gęstość jest większa, tym są odporniejsze. W czasie użytkowania większości paneli z drewna powietrze w pomieszczeniu może mieć wilgotność od 45 do 65%, tylko niektórzy producenci określają ją na poziomie 45-60%.

Dopuszczalna wilgotność powietrza w pomieszczeniu z posadzkami z paneli laminowanych to najczęściej od 40 do 70%. Bardzo ważny jest także sposób ich zabezpieczenia przed wnikaniem wody. Niestety, płyta bazowa HDF wykorzystywana do produkcji paneli ma dużą nasiąkliwość – panele mogą zmieniać swoje wymiary przy wysokiej wilgotności powietrza, na przykład w czasie mokrego lata. W droższych panelach płyty nośne HDF są wilgocioodporne, a krawędzie zaimpregnowane lub zabezpieczone woskiem.

Panele podłogowe - co im zagraża

Ostre pazury zwierząt mogą pozostawić na panelach trwałe ślady. Dlatego wszyscy mieszkający z czworonogami powinni zdecydować się na panele o odpornej na zarysowania warstwie wierzchniej.

Obecnie sprzedawane panele laminowane są odporne na działanie promieni UV, dlatego nie trzeba ich już zabezpieczać w dodatkowy sposób. Można także robić przemeblowania we wnętrzu bez obaw, że odsłonięta podłoga będzie miała zupełnie inny odcień.

Piasek przyniesiony do domu na butach będzie działał na panele jak papier ścierny – może zmatowić wierzchnią warstwę, a panele o słabszej odporności na ścieranie nawet uszkodzić, dlatego należy zadbać o tak zwaną "strefę brudu" - wycieraczka, która pozbawi nasze obuwie nieczystości wnoszonych z zewnątrz.

Panele do salonu

Inne panele są przeznaczone do układania w holu, a inne – w kuchni czy łazience. W holu najlepiej sprawdzą się takie, które są odporne na odkształcenia pod wpływem nacisku. Powinny mieć wytrzymałą nie tylko powierzchnię, ale także rdzeń. Niektórzy producenci sami produkują płyty HDF, z których robione są rdzenie paneli.

Panele do kuchni

Panele przeznaczone do kuchni czy łazienki muszą być odporne na działanie wilgoci. Ich rdzenie są wykonane ze specjalnie wzmocnionej, impregnowanej płyty HDF. Istotne jest również zabezpieczenie ich krawędzi – impregnatem lub woskiem.

Panele do łazienki

W łazience można położyć panele, których połączenia są wodoszczelne. Informacji o przeznaczeniu paneli należy szukać na ich opakowaniu albo w karcie technicznej. Producent powinien wprost zadeklarować ich odporność na zmiany temperatury (pozwalającą na ułożenie na ogrzewaniu podłogowym) albo możliwość wykończenia nimi podłogi w wilgotnym pomieszczeniu.

Panele podłogowe - zasady użytkowania

Choć poszczególne rodzaje paneli znacznie się od siebie różnią, jest kilka podstawowych przykazań, które dotyczą użytkowania każdego z nich

• Przy wejściu do domu należy ułożyć wycieraczkę. Dzięki niej na podłogę nie dostanie się piasek ani woda. Trzeba przy tym jednak pamiętać, że maty nie mogą mieć spodu z gumy lub lateksu. Mogłyby pozostawić trwałe albo trudne do usunięcia ślady.
• Najlepiej nie stawiać naczyń z wodą bezpośrednio na podłodze. A jeżeli już rozleje się na niej woda, trzeba ją jak najszybciej zetrzeć.
• Po posadzce nie można przesuwać ciężkich mebli. Jeżeli producenci nie przykleili pod ich nóżki podkładek, należy na nie założyć kapturki z miękkiego tworzywa sztucznego lub przykleić kawałki zwykłego filcu. 
• Kółka ustawionych na panelach krzeseł powinny spełniać wymagania normy DIN 68131 – nie mogą mieć ostrych krawędzi i muszą być odpowiednio miękkie, aby nie uszkadzały posadzki. Rozwiązaniem tego problemu jest zastosowanie specjalnej maty roll-stop.

Anna Okołowska