Wentylacja w domu zimą. Jak zapewnić skuteczną wymianę powietrza?
W sezonie grzewczym wentylacja w domu ma szczególne znaczenie. Sprawny system wentylacyjny zapewnia usuwanie zanieczyszczeń i nadmiaru wilgoci, a dzięki nawiewnikom zamontowanym w oknach do pomieszczeń dostarczane jest powietrze świeże. Dowiedz się, jak poprawić działanie wentylacji w Twoim domu.
Autor: Velux
Znaczenie poprawnej wentylacji zimą
W okresie zimowym, gdy występuje tendencja do przesadnego uszczelniania pomieszczeń, a przez to gromadzenia się w nich zbytniej wilgoci i zarazków, nalezy zadbać o właściwą wentylację domu.
Przeciętna rodzina wytwarza 10 litrów wilgoci dziennie, co odpowiada ilości wody rozlanej z dużego wiadra na podłogę każdego dnia. Optymalny poziom wilgotności w okresie zimowym wynosi 40-60 proc. Zbyt wysoki sprzyja rozwojowo pleśni i grzybów w pomieszczeniach, często powodujących alergie.
Zła jakość powietrza może powodować zespół dolegliwości określany mianem syndromu chorego budynku. Występuje on u co najmniej 20-25 proc. osób długotrwale przebywających w pomieszczeniach, również w budynkach mieszkalnych. Najczęściej objawia się bólem i zawrotami głowy, omdleniami, uczuciem duszności, mdłościami, przemęczeniem, podrażnieniami błon śluzowych, nosa, gardła i śluzówek oczu.
Wietrzenie - sposób na pozbycie się wilgoci
Najprostszym sposobem zadbania o dobrą wentylację w domu jest wietrzenie pomieszczeń przez okna, o czym często zapomina się w okresie zimowym. Zapobiega ono zbytniej wilgotności powietrza, której oznaką jest parowanie szyb wewnętrznych, czyli tzw. kondensacja. Zjawisko to jest naturalne i najbardziej widoczne właśnie w okresie zimowym. Woda z wilgotnego powietrza skrapla się zwykle w zetknięciu z powierzchnią o temperaturze niższej niż otoczenie, często na szybach, nieodpowiednio docieplonej wnęce okiennej lub narożach okien. Zbyt wysoka wilgotność powietrza może mieć negatywne skutki zarówno dla zdrowia ludzi, jak i stanu pomieszczeń (ryzyko uszkodzenia ścian, odbarwienia lub gnicia drewnianych konstrukcji).
Zimą, aby nie narazić się na zbytnią utratę ciepła, najlepiej wietrzyć mieszkanie częściej i krócej. W ten sposób wilgoć wydostanie się na zewnątrz, a suche powietrze przeniknie do wnętrza, nie ochładzając mebli i ścian.
Budując dom, należy zwrócić uwagę na takie rozmieszczenie okien, które umożliwi efektywne wietrzenie. Najlepszy rezultat uzyskamy, gdy możliwe jest tzw. wietrzenie na przestrzał, które pozwala na szybką wymianę powietrza w krótkim czasie.
Sprawne systemy wentylacyjne to podstawa
Samo wietrzenie nie zagwarantuje właściwej jakości powietrza w domach, gdyż najważniejszy jest sprawny system wentylacji. W starszych budowlach najczęściej jest to wentylacja naturalna – zwana grawitacyjną (wykorzystująca różnicę ciśnień i temperatury między przestrzenią wentylowaną a ujściem kanału wentylacyjnego – komina), w domach wznoszonych współcześnie często występuje wentylacja mechaniczna (wspomagana przez elektryczne wentylatory) lub hybrydowa (stanowiąca połączenie wentylacji grawitacyjnej z mechaniczną). Bez względu na to, jaki system jest w naszym domu, powinien on działać bez zarzutu.
Dlaczego skuteczna wentylacja domów jest tak ważna
Skuteczna wentylacja jest niezbędna dla dobrego samopoczucia osób przebywających w budynkach. Odgrywa także ważną rolę w prawidłowej eksploatacji budynku – w szczególności zapobiega jego zawilgoceniu, zagrzybieniu i destrukcji. Jest także ściśle związana z bezpiecznym użytkowaniem gazu w budynkach.
Stężenie substancji zanieczyszczających powietrze wewnątrz budynków jest kilkakrotnie większe niż powietrza zewnętrznego. Na co dzień jesteśmy narażeni w budynkach na zanieczyszczenia chemiczne wydzielane przez materiały budowlane i wyposażenie wnętrz, ludzie, oddychając, wydzielają dwutlenek węgla, codzienne czynności domowe – pranie, gotowanie, kąpiele – są źródłem dużej ilości wilgoci w postaci pary wodnej. Wszystkie te zanieczyszczenia trzeba usuwać.
Tomasz Trusewicz, dyrektor Stowarzyszenia Polska Wentylacja
Nawiewniki okienne zapewnią naturalną wymianę powietrza
Żeby wentylacja działała poprawnie, konieczne jest zapewnienie dopływu do mieszkania odpowiedniej ilości świeżego powietrza. Tyle powietrza, ile mają usuwać kanały wywiewne, musi jednocześnie dopływać do mieszkania. Bez odpowiedniego nawiewu kanały wentylacyjne nie będą prawidłowo działać, a wymiana powietrza w mieszkaniu będzie nieskuteczna.
Aby uzyskać optymalną jakość powietrza wewnątrz pomieszczenia, najlepiej jest połączyć wentylację aktywną, polegającą na wietrzeniu pomieszczeń dwa-cztery razy dziennie, z wentylacją pasywną, przez klapy wentylacyjne tzw. nawiewniki w oknach. Warto zatem, na przykład planując wymianę okien, zadbać o to, aby miały one nawiewnik. Co istotne, otwarcie klapy wentylacyjnej lub modułu wentylacyjnego umożliwia dopływ świeżego powietrza, nawet gdy okno jest zamknięte.
Pamiętaj o regularnych przeglądach wentylacji
Zgodnie z obowiązującymi przepisami w każdym mieszkaniu należy przynajmniej raz w roku sprawdzić skuteczność działania wentylacji. Do kontroli wentylacji naturalnej są uprawnieni mistrzowie kominiarscy. Powinni oni ocenić, czy jest zapewniony odpowiedni dopływ powietrza zewnętrznego. Sprawdzają szczelność okien i zastosowanie nawiewników. Kontrolują kanały wywiewne – czy są w należytym stanie i czy działają sprawnie. Kanały muszą być szczelne i drożne. Mistrzowie kominiarscy przeprowadzają pomiary wydajności kanałów, które powinny się odbywać od jesieni do wiosny, gdyż latem ich wyniki są niemiarodajne. Ponadto kontrolowany jest przepływ powietrza między drzwiami wewnętrznymi w mieszkaniu.
Typowe błędy - jak ich uniknąć
Najczęściej popełnianym błędem jest uszczelnianie okien i innych elementów budynku w trosce o ochronę przed jego wyziębieniem. Prowadzi to do osłabienia wentylacji w domu lub nawiewu z kratek wentylacyjnych. Konsekwencją jest także zawilgocenie mieszkania – w pierwszej kolejności objawiające się zaparowaniem okien. Niedopuszczalne, a często zdarzające się, jest także zakrywanie, zaklejanie kratek wywiewnych. Jest to szczególnie groźne w tych mieszkaniach, w których jest spalany gaz lub znajdują się kominki.
Czasem dochodzi do odwrócenia kierunku przepływu powietrza w kanałach wywiewnych. Powietrze, zamiast opuszczać mieszkanie, będzie napływać tymi kanałami. Zjawisko to odczuwane przez mieszkańców jako nawiew zimnego powietrza przez kratki wentylacyjne jest nie do powstrzymania do czasu zapewnienia kontrolowanego napływu powietrza przez nawiewniki w oknach lub w inny skuteczny sposób.
