Samowola budowlana. Zgodnie z prawem odpowiada właściciel a nie sprawca
Samowola budowlana nie podlega przedawnieniu. Nawet jeśli budowę domu zakończyłeś wiele lat temu, nie możesz wykluczyć, że któregoś dnia nadzór budowlany nie zapuka po stosowne pozwolenia. Jest to szczególnie ważne, jeśli chodzi o kupno domu z rynku wtórnego. Prawo budowlane mówi, że za samowolę budowlaną odpowiada właściciel nieruchomości. On też płaci.
Kiedy samowola budowlana
Prawo budowlane określa wiele różnych sytuacji, w których wykonywane roboty budowlane traktowane są jako samowola i skutkują sankcjami ze strony organów nadzoru budowlanego.
Samowola budowlana dotyczy takich działań jak:
- budowa domu bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę;
- budowa bez koniecznego zgłoszenia;
- rozpoczęcie robót budowlanych na podstawie nieostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę;
- rozbudowa, przebudowa, nadbudowa bez pozwolenia na budowę;
- remont domu bez wymaganego zgłoszenia;
- istotne odstępstwo od zatwierdzonego projektu budowlanego bez zmiany pozwolenia na budowę;
- zmiana sposobu użytkowania obiektu bez wymaganego zgłoszenia.
To jak przbiega legalizacja samowoli zależy od jej rodzaju. Najbardziej typową samowolą jest budowa domu bez pozwolenia lub innego obiektu bez zgłoszenia.
Kupno domu bez pozwolenia na budowę to duże ryzyko
Kupno domu zbudowanego albo choćby rozbudowanego bez pozwolenia ba budowę może nas drogo kosztować. Jeśli nadzór budowlany wykryje samowolę budowlaną, obowiązek legalizacji takiego obiektu (lub rozbiórki domu, gdy legalizacja okaże się niemożliwa) będzie ciążył na właścicielu nieruchomości także wtedy, gdy nie on był sprawcą samowoli.
Nadzór budowlany nie będzie badał, kto wznosił obiekt, lecz wszelkie związane z nim decyzje będzie adresował do obecnego właściciela.
Będzie się to wiązało z koniecznością zgromadzenia stosownych dokumentów między innymi inwentaryzacji obiektu, opinii o zgodności z miejscowym planem zagospodpodarowania przestzrennego) oraz uiszczenia opłaty legalizacyjnej, która w przypadku domów jednorodzinnych wynosi 50 tys. zł.
Byłoby najlepiej, gdyby sprzedający dokonał legalizacji samowoli i poniósł jej koszty przed zawarciem umowy sprzedaży. Może to też zrobić nowy właściciel, ale powinien wtedy zażądać obniżenia ceny nieruchomości o koszt wykonania projektu domu i opłaty legalizacyjnej. Przed kupnem domu trzeba się dowiedzieć w urzędzie gminy i nadzorze budowlanym, czy legalizacja jest w ogóle możliwa.
