Zmiany w Ordynacji podatkowej od 2026 r. Rzecznik Praw Obywatelskich domaga się ich od 10 lat
Zaplanowane na 2026 r. zmiany w Ordynacji podatkowej mają ukrócić pewne niekorzystne dla podatników praktyki, które od lat stosuje fiskus. Chodzi m.in. o niezgodne z konstytucją przepisy dotyczące przedawniania się zobowiązań podatkowych. Czy w końcu uda się zrobić to, czego od lat bezskutecznie domaga się od rządu RPO?
Spis treści
- Jakie zmiany w Ordynacji podatkowej od 2026 r.?
- Koniec „sztuczki” fiskusa, przez którą podatki się nie przedawniają?
Jakie zmiany w Ordynacji podatkowej od 2026 r.?
Nie znamy jeszcze wszystkich szczegółów nowelizacji ustawy o ordynacji podatkowej, która według planu wejdzie w życie od 1 stycznia 2026 r., jednak Ministerstwo Finansów ujawniło już kilka faktów. Przede wszystkim zniknie zapis mówiący, że nie przedawniają się zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym. Dziś powoduje on, że niezapłacony podatek, który normalnie przedawniłby się po 5 latach, nie przedawnia się nigdy. To zmiana, której rzecznik Praw Obywatelskich domagał się od rządzących już wielokrotnie.
Likwidacja tego zapisu jest o tyle istotna, że jest on niezgodny z Konstytucją. Mimo to organy podatkowe go stosują, co zmusza podatników do szukania sprawiedliwości w sądzie. Sądy na ogół stają po stronie podatnika i decydują, że mimo kontrowersyjnego przepisu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym przedawniają się standardowo – po 5 latach (tak jak np. podatek od nieruchomości). Podatnicy tracą więc tylko czas na postępowania sądowe.
Regulacja ta jest niekonstytucyjna. Sprawa wydaje się oczywista z uwagi na to, że Trybunał Konstytucyjny rozstrzygał już w sprawie przepisu o tożsamej treści (w poprzednio obowiązującym stanie prawnym). Stwierdził jego niekonstytucyjność, a w uzasadnieniu wyraził zastrzeżenia co do obecnie obowiązującej regulacji
– podaje Rzecznik Praw Obywatelskich.
Jak podaje resort finansów, po zmianach w prawie niekonstytucyjny przepis zostanie zastąpiony nowym. Wprowadzi on instytucję przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego wskutek ustanowienia hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego.
Kolejną istotną zmianą będzie rozszerzenia zakresu dostępu Rzecznika Praw Obywatelskich do akt podatkowych. Dziś przepisy są tak skonstruowane, że sądy często odmawiają RPO dostępu do akt konkretnych spraw, co powoduje, że Rzecznik nie może dobrze wykonywać swoich obowiązków, czyli m.in. pomagać osobom pokrzywdzonym przez sądy. Nowelizacja Ordynacji podatkowej to zmieni.
Koniec „sztuczki” fiskusa, przez którą podatki się nie przedawniają?
Resort finansów poinformował też, że wprowadzi kolejną zmianę, której od wielu lat domaga się Rzecznik Praw Obywatelskich. Chodzi o zmianę zapisu, który pozwala fiskusowi wszczynać postępowania karne skarbowe tylko po to, żeby nie przedawnił się niezapłacony podatek. Jak podkreśla RPO, ten „trik” organy podatkowe stosują od wielu lat, żeby przerywać bieg przedawnienia zobowiązań podatkowych. Pozwala na niego art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej.
Po zmianach w przepisach ten zapis zniknie i zostanie zastąpiony innym rozwiązaniem, choć szczegóły nie są jeszcze znane. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów:
Aktualnie Ministerstwo Finansów prowadzi prace nad zastąpieniem wskazanej przesłanki innym rozwiązaniem legislacyjnym. Prace te są ukierunkowane na to, aby przyszła regulacja nie tylko odpowiadała na postulaty zewnętrzne, ale także zapewniała skuteczną realizację zadań nałożonych na Krajową Administrację Skarbową.
Warto dodać, że RPO już 10 lat temu poprosił Trybunał Konstytucyjny o zbadanie, czy ten i podobne „triki” organów podatkowych (jak np. przychodzący do podatnika behawioralny list od skarbówki) mają podstawę prawną. Wniosek RPO od dekady pozostaje jednak nierozpatrzony.
- Przejdź do galerii: Klimatyczne mieszkanie w bloku Marzeny z Jaworzna – galeria zdjęć
Autor: Igor Dziedzicki, styl.: Karolina Mears
Pokój nie jest wielki, ale dzięki jasnym barwom i dużemu oknu wydaje się być większy. Kanapę (Ektorp, IKEA) i fotel uszak (kupiony na jakiejś aukcji w internecie) łączy nie pochodzenie, lecz delikatny beżowy kolor. Kącik wypoczynkowy uzupełniają podnóżek o wygiętych nóżkach i ława z blatem w naturalnym odcieniu drewna – wsparta jest na pomalowanych na biało nogach, co dodaje jej lekkości.
