Dereń biały - krzew, który atrakcyjnie wygląda o każdej porze roku! Jak go uprawiać, przycinać i rozmnażać?
Dereń biały (Cornus alba) to krzew niewymagający, łatwy w uprawie, a do tego ma uniwersalne zastosowanie w ogrodzie. Choć nie jest zimozielony, to zimą prezentuje się wyjątkowo! Jak uprawiać dereń biały w ogrodzie? Do czego go wykorzystać?
Autor: Agnieszka Mike-Jeziorska
Dereń biały 'Sibirica' tak wygląda wiosną
Dereń biały (łac. Cornus alba) to jeden z bardzo popularnych krzewów liściastych. Jego walorami są: dekoracyjne liście, kwiaty, owoce i... czerwono zabarwione pędy. Występuje powszechnie w północnej Azji, gdzie tworzy zarośla w dolinach rzek – podobnie jak nasze wierzby. W naszych ogrodach dobrze czuje się we wszystkich rejonach Polski.
Spis treści
- Jak wygląda dereń biały?
- Jakie wymagania ma dereń biały? Jak o niego dbać?
- Cięcie derenia białego
- Rozmnażanie derenia białego
- Odmiany derenia białego
- Żywopłot z derenia białego
- Dereń biały - gdzie sadzić w ogrodzie?
Jak wygląda dereń biały?
Dereń biały to krzew osiągający do 3 m wysokości i około 2 m szerokości. Młode rośliny mają pokrój wzniesiony, ale z czasem pędy zaczynają się pokładać dotykając ziemi (takie pędy łatwo się ukorzeniają, co sprawia, że roślina może się mocno rozrosnąć, tworząc gęste zarośla).
Podstawowym walorem ozdobnym derenia białego są czerwono zabarwione pędy – szczególnie widoczne w okresie bezlistnym. Najintensywniej wybarwione są młode pędy. Ich zabarwienie jest intensywniejsze na nasłonecznionych stanowiskach. Ozdobą derenia białego są również liście przebarwiające się jesienią na karminowo.
Dereń biały kwitnie od maja-czerwca i powtarza kwitnienie aż do jesieni (pojedyncze kwiatostany). Jego kwiaty są drobne, białe bądź żółtawe, zebrane w baldachowate kwiatostany. Z kwiatów wykształcają się białe, kuliste owoce. Kwiaty i owoce derenia białego mają dużo mniejsze znaczenie dekoracyjne.
Autor: Agnieszka Mike-Jeziorska
Dereń biały 'Sibirica' tak wygląda wiosną
Jakie wymagania ma dereń biały? Jak o niego dbać?
Dereń biały będzie dobrze rósł praktycznie na każdym rodzaju gleby. Najlepiej jednak, gdy ma ona odczyn obojętny lub lekko kwaśny. Krzew preferuje gleby wilgotne (a nawet podmokłe), ale wytrzyma okresową suszę. Dobrze znosi ocienienie, ale w pełnym słońcu będzie się mocniej rozrastał, a jego pędy będą miały intensywniejszy kolor.
Dereń biały jest rośliną całkowicie mrozoodporną. Nie potrzebuje okrywania na zimę.
Dereń biały nie potrzebuje też nawożenia, choć warto wiosną rozłożyć wokół podstawy krzewu warstwę dojrzałego kompostu. W czasie upalnej pogody i dłużej utrzymującej się suszy, krzewy derenia należy podlewać.
Cięcie derenia białego
Aby zachować ładny pokrój krzewu i ograniczyć jego rozrastanie, konieczne jest przycinanie. Krzewy nieprzycinane będą miały mniej nowych przyrostów, a pędy będą miały tendencję do pokładania się na ziemi.
Dereń biały bardzo dobrze znosi cięcie. Wykonuje się je wczesną wiosną (najlepiej już w marcu). Podczas cięcia usuwamy 1/3 pędów tworzących szkielet (przycinamy je na wysokości około 5 cm). Usuwamy też pędy, które maja powyżej 3 lat. Przy okazji wiosennego przycinania wycinamy wszystkie pędy chore, uszkodzone, zaschnięte, cienkie, słabe i krzyżujące się.
Co kilka lat warto przeprowadzić cięcie odmładzające, które polega na tym, że wszystkie pędy ścinamy na wysokość około 10-15 cm nad ziemią. Takie cięcie sprawia, że roślina wytworzy u nasady krzewu dużo nowych pędów i ładnie się zagęści.
Młode krzewy derenia białego, zaraz po posadzeniu, przycinamy na wysokości 20-30 cm.
Rozmnażanie derenia białego
Dereń biały rozmnaża się wegetatywnie. Sposoby są dwa: za pomocą odkładów poziomych oraz przez sadzonki pędowe zielne.
- Rozmnażanie derenia białego za pomocą odkładów poziomych
Przyginamy młode pędy derenia w dół, usuwamy z nich liście i umieszczamy w wykopanych rowkach na głębokości około 10 cm. Pęd mocujemy do ziemi (np. specjalnymi szpilkami), glebę lekko ugniatamy, podlewamy i pamiętamy, by miejsce z przygiętym pędem było stale w wilgotne. Ukorzenione odkłady oddzielamy od rośliny matecznej późną jesienią i sadzimy w docelowym miejscu.
- Rozmnażanie derenia białego za pomocą sadzonek zielnych
W lipcu lub w sierpniu pobieramy sadzonki ucinając wierzchołki pędów o długości 8-12 cm. Sadzonki zanurzamy w ukorzeniaczu i sadzimy w inspekcie do podłoża będącego mieszaniną piasku i torfu w stosunku 1:1. Należy utrzymywać temperaturę 15-18 st. C. Ukorzenione sadzonki przesadzamy do małych doniczek i pozostawiamy na zimę w chłodnym inspekcie (w temperaturze 10-12 st.C). Po 2-3 latach przesadzamy rośliny na miejsce stałe.
Odmiany derenia białego
Odmiany derenia białego różnią się kolorem liści oraz jesienno-zimowym wybarwieniem pędów. Do najpopularniejszych należą:
- dereń biały 'Aurea' o żółto-złocistych liściach i czerwonych pędach,
- dereń biały 'Kesselringii' o czerwonobrązowych pędach i liściach lekko poskręcanych w kolorze pomiędzy ciemnozielonym a brązowozielonym,.
- dereń biały 'Sibirica' o jaskrawych, koralowoczerwonych pędach i zielonych liściach, jesienią przebarwiających się na czerwono,
- dereń biały 'Elegantissima' o liściach dwubarwnych - szarozielonych z szerokim, nieregularnym białym obrzeżeniem i czerwonych młodych pędach,
- dereń biały 'Spaethii' o ciemnoczerwonych pędach i liściach młodych brązowo-pomarańczowych, a starszych zielonych z żółtym, nieregularnym marginesem,
- dereń biały 'Gouchaultii' o żółto obrzeżonych liściach i czerwonych pędach zimą.
Żywopłot z derenia białego
Dereń biały to znakomity krzew na żywopłoty, zarówno luźnych, nieformowanych, jak i formowanych. Dodatkową zaletą żywopłotu z derenia białego jest to, że efektownie prezentuje się zimą, choć krzewy pozbawione są liści. A to dzięki ładnie wybarwionym pędom.
Dereń biały - gdzie sadzić w ogrodzie?
Dereń biały doskonale nadaje się na żywopłoty i szpalery, ale równie dobrze prezentuje się w ogrodach posadzony jako wolno stojący krzew (soliter). Ciekawym pomysłem jest posadzenie w grupie kilku krzewów derenia białego w odmianach, różniących się m.in. wybarwieniem liści.
Dereń biały nadaje się również do tworzenia kompozycji ogrodowych - można go łączyć z innymi krzewami liściastymi (np. pęcherznicami, krzewuszkami czy tawułami) bądź bylinami (np. dzielżanami, liliowcami, marcinkami, floksami wiechowatymi, rudbekiami, rozchodnikiem okazałym), a także trawami ozdobnymi (np. imperatą cylindryczną czy rozplenicami). Pamiętajmy tylko, że ponieważ dereń biały osiąga spore rozmiary, to w kompozycji powinien być sadzony z tyłu, by nie zasłaniał innych roślin.
Dereń biały jest odporny na zanieczyszczenia powietrza i zasolenie gleby, dlatego to znakomity krzew do ogrodów w miastach oraz zieleni miejskiej.
