Bluszczyk kurdybanek - roślina ozdobna i lecznicza. Uprawa, pielęgnacja, właściwości i zastosowanie bluszczyku kurdybanka
Bluszczyk kurdybanek przez długie lata był traktowany wyłącznie jako ogrodowy chwast, a zapomniano o jego walorach ozdobnych i leczniczych. Obecny pozytywny trend – „kochajmy wszystko to, co naturalne”, zwiększył popularność także tej drobnej rośliny. Przeczytaj o uprawie i pielęgnacji oraz zastosowaniu bluszczyku kurdybanka.
Autor: GettyImages
Bluszczyk kurdybanek to roślina ozdobna
Spis treści
- Jak wygląda bluszczyk kurdybanek?
- Bluszczyk kurdybanek - jakie ma wymagania?
- Bluszczy kurdybanek - uprawa i pielęgnajca
- Jakie związki chemiczne zawiera ziele bluszczyku kurdybanka i jak wpływają one na organizm?
- Zbiór i suszenie ziela bluszczyku kurdybanka
Jak wygląda bluszczyk kurdybanek?
Bluszczyk kurdybanek (łac. Glechoma hederacea), znany także jako kurdybanek i obłożnik, występuje pospolicie na terenie Europy i Azji. Jest powszechny także w Polsce – od miejsc naturalnych po przydomowe ogrody, pola czy parki. Bywa traktowany jako chwast, szczególnie często występujący na trawniku (w doborowej parze z mniszkiem pospolitym i babkami).
Bluszczyk kurdybanek to roślina wieloletnia, osiągająca 10-20 cm wysokości. Tworzy kanciaste, płożące pędy pokryte zimozielonymi liśćmi o sercowatym lub nerkowatym kształcie. Brzegi blaszek są grubo karbowane – to cecha charakterystyczna. Kwitnie od marca do kwietnia, później może powtarzać kwitnienie. Kwiaty są drobne, wargowe, niebieskie lub fioletowe. Przyciągają pszczoły i inne zapylacze. Cała roślina wydziela specyficzny, intensywny zapach.
Bluszczyk kurdybanek - jakie ma wymagania?
Bluszczyk kurdybanek ma nieduże wymagania, chociaż trzeba to jeszcze rozdzielić. Jeśli rośnie pojedynczo kępkami, poradzi sobie w różnych stanowiskach, nawet w niewielkich i suchych przestrzeniach pomiędzy płytami betonowymi. Natomiast w przypadku jednorodnej uprawy dla celów dekoracyjnych trzeba zapewnić mu optymalne warunki do wzrostu.
Bluszczyk kurdybanek najlepiej rozwija się w miejscach półcienistych i cienistych, na pełnym słońcu może przesychać i wygląda mniej atrakcyjnie. Dlatego warto go traktować jako alternatywę dla trawnika w miejscach, gdzie trawa nie chce rosnąć (np. pod koroną drzew i krzewów). Można łączyć z innymi roślinami okrywowymi nadającymi się do cienia, np. runianką japońską, kopytnikiem pospolitym czy dąbrówką rozłogową.
Bluszczyk preferuje żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne podłoża. Sadzonki nie są zbyt popularne w sklepach ogrodniczych, trzeba dobrze poszukać. Poza tradycyjnym gatunkiem można nabyć także odmianę 'Variegata' o ozdobnych liściach z białym obrzeżeniem. Jednocześnie najtańszym sposobem jest wykopywanie dzikich okazów rosnących w ogrodzie lub okolicy i wiosenne/jesienne wysadzanie na wyznaczonym obszarze.
Bluszczy kurdybanek - uprawa i pielęgnajca
W czasie suszy należy nawadniać rośliny wystawione na ekspozycję słoneczną oraz te uprawiane w pojemnikach. Dokarmianie nawozami mineralnymi nie jest konieczne. Można natomiast stosować nawozy organiczne, które dodatkowo poprawiają strukturę gleby. W początkowym okresie uprawy ważne jest regularne odchwaszczanie, potem pieli się pojedynczo pojawiające się chwasty.
Bluszczyk kurdybanek może stworzyć szczelny „dywan”. Z czasem trzeba kontrolować jego wzrost, aby nie przerastał poza wyznaczone granice. Poza wspomnianym zastosowaniem warto go także wykorzystać do ozdoby skwerków oraz naturalistycznych, dzikich rabat. Może być „wypełniaczem” dla bardziej atrakcyjnych roślin w kompozycjach pojemnikowych na balkonie i tarasie. Dodatkową zaletą rośliny jest fakt, że wcześnie rozpoczyna wegetację, a późno ją kończy.
Autor: GettyImages
Autor: GettyImages
Suszone ziele bluszczyku kurdybanka
Jakie związki chemiczne zawiera ziele bluszczyku kurdybanka i jak wpływają one na organizm?
Surowcem leczniczym jest ziele bluszczyku kurdybanka (nadziemna część rośliny w początkowej fazie kwitnienia), które zawiera związki seskwiterpenowe, triterpenowe (kwas oleanowy i ursolowy), fenolokwasy, kwasy organiczne, sole mineralne garbniki i flawonoidy. W olejku eterycznym znajduje się m.in. pinokamfen, menton i mircen.
Ziele bluszczyku kurdybanka zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i pobudza przemianę materii, dzięki czemu ułatwia trawienie. Ponadto ma działanie moczopędne, bakteriobójcze, wykrztuśne, przeciwbiegunkowe, oczyszczające, przeciwzapalne i odtruwające. Spektrum zastosowania rośliny leczniczej jest więc szerokie. Bluszczyk kurdybanek stosuje się w postaci odwarów (łyżkę surowca zalewa się wodą i gotuje przez pięć minut). Naturalny lek może być także aplikowany zewnętrznie (okłady) przy dolegliwościach dermatologicznych takich jak trądzik, świąd, owrzodzenia, zapalenia skórne, a także oparzenia. Czasem bluszczyk kurdybanek wykorzystuje się też do przemywania ran. Dawniej w gospodarstwach rolnych bluszczyk często dodawano do paszy dla krów.
Zbiór i suszenie ziela bluszczyku kurdybanka
Ziele bluszczyku kurdybanka pozyskuje się głównie ze stanowisk naturalnych, chociaż można go również zbierać z jednorodnych upraw ogrodowych. Kwitnące ziele zbiera się wiosną, rzadziej na początku lata. Zbrązowiałe lub porażone przez choroby części należy odrzucić. Ziele bluszczyku kurdybanka zaleca się suszyć w warunkach naturalnych, w ciepłym, przewiewnym i ciemnym miejscu. Temperatura suszenia nie powinna przekraczać 40 st. C. Surowiec przechowuje się w opakowaniu przepuszczającym powietrze (np. w papierowych torbach).
