Aloes w domowej uprawie - pielęgnacja i sposoby na wykorzystanie jego właściwości
Aloes to roślina, która od dawna gości w naszych domach. Uprawiamy go jako ozdobny kwiat doniczkowy, ale to także cenna roślina lecznicza. Poznaj właściwości aloesu i dowiedz się jak go pielęgnować. Jak uprawiać aloes w domu?
Autor: GettyImages
Aloes
Spis treści
- Aloes - jakie warunki uprawy zapewnić?
- Pielęgnacja aloesu w domowej uprawie
- Jak podlewać aloes?
- Jak rozmnażać aloes?
- Aloes leczniczy - co zawiera?
- Aloes - właściwości lecznicze
- Jak zrobić sok z aloesu?
Niewiele roślin nadających się do uprawy w mieszkaniu posiada tak cenne właściwości lecznicze jak aloes drzewiasty (łac. Aloe arborescens) lub rzadziej spotykany aloes zwyczajny (łac. Aloe vera). Choć początkowo są niewielkie, to są to rośliny o docelowo dużych rozmiarach, więc decydując się na ich uprawę, warto zarezerwować dla nich dość dużo miejsca.
Aloes - jakie warunki uprawy zapewnić?
Pochodzący z Ameryki Południowej aloes, w naszych warunkach klimatycznych może być uprawiany wyłącznie w pomieszczeniach - jako roślina doniczkowa. Nie wymaga wiele pielęgnacji, dlatego można go polecić również osobom o małym doświadczeniu w uprawie roślin. Aloes to roślina wyjątkowo odporna na niedobór wody, bowiem aby przetrwać okresy suszy magazynuje wodę i składniki odżywcze w liściach.
- Temperatura dla aloesu. Przez cały rok temperatura uprawy musi być dodatnia: zimą powinna wynosić 8–10 st. C, latem 20–25 st. C.
- Stanowisko dla aloesu. Roślinie należy zapewnić bardzo dużo światła. Niedobór światła w okresie zimowym jest największym problemem w domowej uprawie aloesu, gdyż niedostatecznie oświetlone liście wyciągają się i karleją, a cała roślina traci walory ozdobne. Z tego względu zimą najlepiej ustawić doniczkę z aloesem w pobliżu dużego okna lub uprawiać roślinę w ogrodzie zimowym.
- Ziemia dla aloesu. Aloes potrzebuje podłoża dobrze przepuszczalnego. Najlepiej gotowe podłoże dla kaktusów i sukulentów i wymieszać je z piaskiem gruboziarnistym oraz perlitem lub pumeksem (w proporcji 3:2:1).
Pielęgnacja aloesu w domowej uprawie
W miarę upływu czasu, gdy aloes się rozrasta zwiększając liczbę ciężkich, mięsistych liści, roślina może się przewracać. Warto więc w miarę wzrostu zabezpieczać roślinę podpierając ją np. patykami wbitymi w podłoże w doniczce. Latem można wystawić doniczkę z aloesem na balkon, taras lub do ogrodu. Trzeba tylko pamiętać, by nie wystawiać go na ostre słońce, ponieważ może wtedy ulec "prześwietleniu" – liście staną się mało atrakcyjne (stracą ładny zielony kolor).
W okresie zimowym aloes powinien przejść okres spoczynku, w którym obniżamy temperaturę, zmniejszamy częstotliwość podlewania oraz zaprzestajemy nawożenia. Roślinę zasilamy od wiosny do jesieni stosując nie częściej niż raz w miesiącu uniwersalny nawóz wieloskładnikowy bądź nawóz do sukulentów i kaktusów.
Jak podlewać aloes?
Ponieważ aloes należy do sukulentów (chociaż nie jest kaktusem), dlatego nie lubi nadmiaru wody. Znacznie lepiej zniesie kilkudniowe (a nawet dłuższe) przesuszenie niż zalanie podłoża (gdy ma za dużo wody, zaczyna gnić). Lepiej, gdy ziemia w doniczce jest nieco przesuszona niż zbyt mokra. Dlatego podlewać wystarczy raz na dwa tygodnie (ziemia w doniczce może przeschnąć do następnego podlewania).
Jeśli nie jest nadmiernie podlewany, z reguły nie choruje i nie wymaga żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych.
Jak rozmnażać aloes?
Roślinę można rozmnażać za pomocą odrostów korzeniowych oraz sadzonek pędowych. Młode, ukorzenione egzemplarze sadzi się do lekkiej, przepuszczalnej ziemi torfowej zmieszanej z piaskiem i gliną lub w gotowe podłoże dla kaktusów.
Autor: GettyImages
Aloes
Aloes leczniczy - co zawiera?
Sztywne, zielone, ząbkowane na brzegach liście aloesu zawierają w sobie bardzo cenny, galaretowaty miąższ, bogaty m.in. w witaminy (A, C, E i z grupy B), sole mineralne (m.in. potas, wapń, magnez, fosfor, siarkę, cynk, molibden, miedź), kwasy organiczne (min. cynamonowy, bursztynowy), wielocukry, glikoproteidy (aloektynę) oraz stymulatory biogenne. Dzięki takiemu bogactwu składników, miąższ aloesu wykazuje właściwości bakteriobójcze, regenerujące błonę śluzową i skórę, przeciwzapalne oraz pobudzające układ odpornościowy.
Aloes - właściwości lecznicze
Zarówno miąższ aloesu, jak i pozyskany z niego sok, wykorzystywane są do leczenia chorób układu pokarmowego, łagodzenia stanów zapalnych jamy ustnej i gardła oraz leczenia chorób skóry (m.in. trudno gojących się ran, oparzeń, egzem, trądziku). Właściwości odżywcze i regenerujące aloesu, wykorzystywane są również w licznych kosmetykach, np. kremach do rak, balsamach do włosów. Wyciąg z aloesu wykorzystuje się też w farmaceutyce przy produkcji preparatu stymulującego działanie układu odpornościowego (Biostyminy).
W warunkach domowych do celów leczniczych wykorzystuje się miąższ z dużych, 2–3-letnich liści pozbawionych gorzkiej, zielonej skórki. Miąższ można stosować bezpośrednio na skórę lub zrobić z niego sok.
Autor: GettyImages
Sok z aloesu
Jak zrobić sok z aloesu?
Do przygotowania soku z aloesu wybieramy liście, które maja przynajmniej dwa lata, ale nie są starsze niż pięć lat. Jeśli planujemy pozyskać sok z aloesu, to nie podlewajmy rośliny przez około dwa tygodnie - wtedy w liściach zgromadzi się więcej soku.
- Wybrane liście ścinamy ostrym nożem.
- Dobrze jest ścięte liście przechować 24 godziny w lodówce (niektóre źródła zalecają nawet włożenie do zamrażalnika).
- Po tym czasie obcinamy ostre brzegi liści i obieramy je ze skórki.
- Następnie z liści wydrążamy łyżeczką miąższ i od razu przygotowujemy z niego sok. Rozdrabniamy miąższ za pomocą sokowirówki bądź miksera, a potem go przecieramy przez sito.
Powstały sok przelewamy do szklanej butelki i przechowujemy w lodówce. Należy spożyć go maksymalnie tydzień od dnia przygotowania (warto robić małe porcje).
