Jak chronić drzewa przed przymrozkami w zimnych ogrodników?
Zimni ogrodnicy to ludowa nazwa na kilka dni w maju, w których może dojść do przymrozków. Jest to okres, który bardzo niepokoi ogrodników, ale przede wszystkim sadowników. Jeśli drzewa owocowe puściły już pąki, niska temperatura może je po prostu zniszczyć. Podpowiadamy, jak ochronić drzewa przed przymrozkiem w maju.
Spis treści
- Kiedy są zimni ogrodnicy i zimna Zośka?
- Jakie przymrozki wytrzymują drzewa owocowe?
- Jak zabezpieczyć drzewa przed przymrozkami?
- Jak ochronić drzewa kwitnące przed mrozem?
- Czy dym chroni przed mrozem?
Kiedy są zimni ogrodnicy i zimna Zośka?
Zimni ogrodnicy i zimna Zośka – to termin dość powszechnie używany w ogrodnictwie oznaczający bardzo chłodne, nieprzyjazne dla roślin dni w maju. Zostały one tak nazwane od imienin świętych, pierwszy to Pankracy, którego przypada 12 maja, Serwacego 13 maja i Bonifacego 14 maja. Natomiast imieniny Zofii przypadają 15 maja – to jednocześnie data, po której już można sadzić w ogrodzie rośliny mało odporne na niskie temperatury. Wcześniej warzywa w gruncie, ale także drzewa są narażone na przymrozki. Niestety, to dość regularne zjawisko, że w połowie maja na terenie niemal całej Polski spadają temperatury, nocami czasami nawet poniżej zera. Jest to spowodowane masami arktycznego powietrza, które w tym okresie nagle napływają nad nasz kraj.
Jakie przymrozki wytrzymują drzewa owocowe?
Najbardziej narażone na duży spadek temperatury są drzewa owocowe, szczególnie morele, brzoskwinie i czereśnie. Mniej wrażliwe są natomiast grusze, jabłonie czy wiśnie. Jednak największe szkody wyrządzi mróz tym drzewom, które mają już pąki kwiatów. Dla przetrwania plantacji ważne jest, w którym momencie cyklu wegetacyjnego drzewa dochodzi do przymrozków. Jeśli stanie się to przed rozkwitnięciem pąków lub w momencie, w którym rozwiną się już zawiązki owoców, to lekki przymrozek nie powinien zaszkodzić takiemu drzewu. Niestety, jeśli drzewo jest na etapie rozkwitu kwiatów, to przy spadku temperatury dochodzącej do minus czterech, uszkodzeniu ulegnie właściwie większość kwiatów na drzewach.
Czytaj też: Znów przymrozki! Nadchodzą Zimni ogrodnicy i Zimna Zośka. Pogoda na maj 2024
Jak zabezpieczyć drzewa przed przymrozkami?
Już na etapie wyboru drzewa do sadzenia powinniśmy wziąć pod uwagę nagły spadek temperatury w połowie maja. Dlatego najlepiej wybrać takie odmiany, które stosunkowo późno zakwitają. Wówczas nawet zimni ogrodnicy nie zaszkodzą uprawie. Ważny jest także rodzaj gleby. Jeśli drzewa owocowe zasadzimy w podłożu ciężkim, to możemy się spodziewać, że dość szybko zakwitną. Natomiast nieco później kwitną drzewa na podłożu jasnym, piaszczystym.
Dobrze jest także odpowiednio wybrać stanowisko, powinno być takie, dzięki któremu drzewo późno zakwitnie, np. od strony północnej. Co ciekawe, na podwyższenie temperatury w sadzie wpływa także zbiornik wodny, dlatego drzewo owocowe dobrze jest sadzić np. w pobliżu stawu czy sadzawki. Na złagodzenie przymrozków wpływ ma także rodzaj gleby. Powinna być ona taka, by przy jej powierzchni nie dochodziło do dużych wahań temperatury. Dzięki temu utrzymuje się wyższa temperatura wokół uprawianych drzew. Najlepiej się tu sprawdzi ubita i wilgotna powierzchnia ziemi, w porównaniu do suchej i spulchnionej.
Jak ochronić drzewa kwitnące przed mrozem?
Do ochrony plantacji drzewek owocowych przed zniszczeniem przez przymrozki możemy zastosować kilka sposobów.
Ogrzewanie sadu
Jeśli spodziewamy się nagłych spadków temperatury, to powinniśmy dość szybko działać. Jedną z popularniejszych metod jest ogrzewanie plantacji. Możemy w tym celu wykorzystać:
- piecyki sadownicze na brykiet torfowy czy paliwo stałe
- świecie z olejem parafinowym
- ognisko
W ogrzewaniu sadu należy stosować taki rodzaj paliwa, które będzie utrzymywało ciepło przy powierzchni ziemi przez długi czas. Raczej powinno unikać się drewna, bo szybko się wypali i zgaśnie, nie ogrzeje więc powietrza wokół drzewa przez cała noc.
Opryski wzmacniające drzewa
Na rynku dostępne są także specjalne opryski wzmacniające rośliny, ale przede wszystkim uodporniające na mrozy. Należy je wykonać najpóźniej na sześć godzin przed spadkiem temperatury. Ten zabieg wykonujemy w ciągu dnia, o najcieplejszej porze. Są to preparaty, które w zależności od rodzaju zawierające żelazo, wapno, algi, mieszanki witamin czy bor.
Ocieplanie drzewka
Dość prostą metodą jest także osłonięcie drzewa białą agrowłókniną. Drzewko najlepiej osłonić tuż przed zachodem słońca. Ta metoda najbardziej się sprawdzi w przypadku młodych drzewek, które łatwo osłonić.
Metody dla sadowników
W dużych sadach wykonuje się, oprócz ocieplania, zraszanie plantacji wodą, inaczej deszczowanie. Wykorzystuje się tu zjawisko, w którym krople wody oddają ciepło roślinie. Jednak jest to metoda wymagająca odpowiedniego sprzętu, a zraszanie powinno być intensywne i trwać praktycznie przez całą noc. Źle wykonane deszczowanie może doprowadzić do szkód w plantacji. To także metoda bardzo kosztowna, bo zużywa się przy niej dużo energii i wody. Innym znów sposobem wykorzystywanym przez profesjonalistów jest mechaniczne mieszanie powietrza. Tu także wykorzystuje się specjalne urządzenie – duży wiatrak. Zimne powietrze, które utrzymuje się na dole, dzięki wiatrakowi zostaje przemieszczone do góry, a cieplejsze na dół. W ten sposób dochodzi do wymieszania powietrza i spada ryzyko uszkodzenia plantacji.
Czy dym chroni przed mrozem?
Panuje przekonanie, że drzewa można zabezpieczyć przed mrozem dymem. Miałby on pełnić rolę pary wodnej, dlatego pali się na przykład wilgotną słomę. Jednak cząsteczki dymu nie mają takiej gęstości jak para wodna, by zatrzymywać promieniowanie cieplne. Dlatego paląc słomę nie ochronimy drzew przez przymrozkiem.
