Pierwiosnki w ogrodzie i domu zwiastują wiosnę. Gdzie sadzić i jak uprawiać pierwiosnki?

Spis treści

1. Czy prymulka i pierwiosnek to to samo?
2. Kiedy kwitną pierwiosnki?
3. Pierwiosnki - wymagania uprawowe i pielęgnacja
4. Pierwiosnki w mieszkaniu i w ogrodzie
5. Gdzie i z czym sadzić pierwiosnki?
6. Popularne gatunki pierwiosnków

Czy prymulka i pierwiosnek to to samo?

Pierwiosnki inaczej zwane są prymulkami - od ich nazwy łacińskiej Primula. W stanie naturalnym rosną głównie w górach w Europie i w Azji na terenach o klimacie umiarkowanym. W Polsce rośnie kilkanaście gatunków pierwiosnków, między innymi pierwiosnek lekarski, pierwiosnek bezłodygowy, pierwiosnek łyszczak. Niektóre z nich, jak na przykład rosnący w Bieszczadach pierwiosnek Hallera, zaliczane są do gatunków wymarłych. Pierwiosnki rosnące w stanie naturalnym są w Polsce pod ścisłą ochroną.

Kiedy kwitną pierwiosnki?

Pierwiosnki to kwitnące byliny o niewielkich rozmiarach. Ze względu na żywe i różnorodne kolory kwiatów oraz na wczesne kwitnienie, cieszą się dużą popularnością. Są chętnie sadzone w ogrodach i na działkach, a te uprawiane w doniczkach zdobią mieszkania i domy. W zależności od gatunku pierwiosnki kwitną od marca do początku lata.

Pierwiosnki - wymagania uprawowe i pielęgnacja

Pierwiosnki lubią stanowiska dobrze oświetlone, ale nie należy ich sadzić w pełnym słońcu. Sprawdzają się pod koronami drzew i wokół krzewów, bo wystarczy im rozproszone światło. Mogą rosnąć nawet w cieniu. Z czasem tworzą kolorowe łany. Duże kępy możemy podzielić po kwitnieniu i posadzić w nowym miejscu.

Rośliny wymagają gleb żyznych, bogatych w próchnicę, dość ciężkich, gliniastych, które nawet latem są wilgotne. Na glebach lekkich i piaszczystych, nawet mimo częstego podlewania, pierwiosnki bardzo słabo rosną. Podczas bezśnieżnych zim mogą przemarzać i dlatego należy okrywać je korą, suchymi liśćmi lub gałązkami jedliny.

Wczesną wiosną warto zasilić pierwiosnki kompostem – rozkładamy go między roślinami mniej więcej 2-centymetrową warstwą. W czasie upałów podlewamy rośliny.

Pierwiosnki w mieszkaniu i w ogrodzie

Pierwiosnki uprawiane w doniczkach, obok narcyzów, hiacyntów i tulipanów, to popularne rośliny wykorzystywane do dekoracji wnętrz na Wielkanoc – można z nich tworzyć barwne kompozycje między innymi na świąteczny stół.

Pierwiosnki sadzone w różnego rodzaju pojemnikach, na przykład donicach bądź koszach, wykorzystywane są także do wiosennej ozdoby balkonów i tarasów. Po przekwitnięciu prymulki można wyjąć z doniczki i posadzić do gruntu w ogrodzie. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, że rośliny będą odznaczały się niską mrozoodpornością.

Gdzie i z czym sadzić pierwiosnki?

Pierwiosnki jednak są głównie roślinami ogrodowymi – świetnie sprawdzają się na skalniakach i wiosennych rabatach.

• Można je sadzić w towarzystwie roślin cebulowych kwitnących wiosną, ale należy z umiarem dobierać kolory, zarówno tych pierwszych, jak i drugich, aby tęcza barw nie przyćmiła uroku kwiatów.
• Lepiej pierwiosnki prezentują się na jednorodnym tle: świetnie wyglądają pod bezlistnymi jeszcze drzewami lub krzewami bądź w sąsiedztwie zimozielonych roślin, takich jak bluszcz, barwinek czy bergenia.
• Pierwiosnek gruziński, pierwiosnek bezłodygowy i pierwiosnek wyniosły dobrze wyglądają posadzone wzdłuż ścieżek.
• Na skalniaki znakomicie nadają się pierwiosnki: bezłodygowy, gruziński, łyszczak, ząbkowany, zarzyczkowaty.
• Pierwiosnki potrzebujące wilgotnych siedlisk (omączony, kwiecisty, japoński) można sadzić przy oczkach wodnych, pamiętając by nie zasłonić ich innymi roślinami o większych rozmiarach.

Popularne gatunki pierwiosnków

Pierwiosnki to ozdoba wiosennego ogrodu. Szczególnie atrakcyjne są mieszańce ogrodowe pierwiosnków, których kwiaty mogą być białe, kremowe, żółte, różowe, łososiowe, amarantowe, fioletowe, brązowawe, często z dużym żółtym oczkiem w środku. W sprzyjających warunkach rośliny te łatwo się krzyżują i rozsiewają, więc barwa kwiatów na nowych roślinach może być sporą niespodzianką.

Do popularnych gatunków pierwiosnków należą:

• Pierwiosnek lekarski (Primula officinalis, syn. Primula veris) – jego kwiatostany osiągają 10–25 cm wysokość, liście pomarszczone, pod spodem pokryte białym nalotem; kwiaty żółte, kwitnie: marzec–maj.

• Pierwiosnek gruziński (Primula juliae) – najniższy z gatunków, dorasta do 5 cm; kwiaty: białe, różowe, czerwone, purpurowe, niebieskawe, ciemnofioletowe z żółtym oczkiem, kwitnie: marzec–maj.

• Pierwiosnek bezłodygowy (Primula vulgaris) – kwiaty wyrastają wprost ze środka rozety liściowej; kwiaty: białe, różowe, czerwone, niebieskie, fioletowo-niebieskie, kwitnie w kwietniu.

• Pierwiosnek wyniosły (Primula eliator) – liście pomarszczone, omszone po obu stronach, łodyga kwiatostanowa dorasta do 40 cm; kwiaty: białe, kremowe, żółte, różowe, pomarańczowe, czerwone, rdzawe, purpurowe, kwitnie w kwietniu.

• Pierwiosnek omączony (Primula farinosa) – białe włoski porastają od spodu wydłużonych liści, łodyga kwiatostanowa dorasta do 25 cm; kwiaty: różowe, purpurowe, fioletowe z żółtą gardzielą, kwitnie w kwietniu.

• Pierwiosnek ząbkowany (Primula denticulata) – sztywne pędy kwiatostanowe 10–30 cm wysokości wyrastają zanim rozwiną się liście; kwiaty: białe, purpurowe, ciemnofioletowe, kwitnie w marcu.

• Pierwiosnek kwiecisty (Primula florindae) – łodygi kwiatostanowe dorastają do 1 m wysokości; kwiaty żółte, kwitnie: czerwiec–lipiec.

• Pierwiosnek Viala (Primula vialii) – kwiatostany gęste, wydłużone, 40–60 cm wysokości, ma dwubarwne kłosy: kielichy ciemnoczerwone, kwiaty różowo-liliowe, kwitnie: czerwiec–lipiec.

Opracowanie: na podstawie materiałów Plant Publicity Holland