Pierwiosnki w ogrodzie i domu zwiastują wiosnę. Gdzie sadzić i jak uprawiać pierwiosnki?
Kwitnące pierwiosnki (prymulki) to jedna z oznak wiosny. Chętnie sadzimy pierwiosnki w naszych ogrodach, a prymulki uprawiane w doniczkach często zdobią wiosną nasze domy. Poznaj gatunki pierwiosnków i dowiedz się o nich więcej.
Autor: Plant Publicity Holland
Pierwiosnek 'Lizzy Green'
Spis treści
- Czy prymulka i pierwiosnek to to samo?
- Kiedy kwitną pierwiosnki?
- Pierwiosnki - wymagania uprawowe i pielęgnacja
- Pierwiosnki w mieszkaniu i w ogrodzie
- Gdzie i z czym sadzić pierwiosnki?
- Popularne gatunki pierwiosnków
Czy prymulka i pierwiosnek to to samo?
Pierwiosnki inaczej zwane są prymulkami - od ich nazwy łacińskiej Primula. W stanie naturalnym rosną głównie w górach w Europie i w Azji na terenach o klimacie umiarkowanym. W Polsce rośnie kilkanaście gatunków pierwiosnków, między innymi pierwiosnek lekarski, pierwiosnek bezłodygowy, pierwiosnek łyszczak. Niektóre z nich, jak na przykład rosnący w Bieszczadach pierwiosnek Hallera, zaliczane są do gatunków wymarłych. Pierwiosnki rosnące w stanie naturalnym są w Polsce pod ścisłą ochroną.
Kiedy kwitną pierwiosnki?
Pierwiosnki to kwitnące byliny o niewielkich rozmiarach. Ze względu na żywe i różnorodne kolory kwiatów oraz na wczesne kwitnienie, cieszą się dużą popularnością. Są chętnie sadzone w ogrodach i na działkach, a te uprawiane w doniczkach zdobią mieszkania i domy. W zależności od gatunku pierwiosnki kwitną od marca do początku lata.
Pierwiosnki - wymagania uprawowe i pielęgnacja
Pierwiosnki lubią stanowiska dobrze oświetlone, ale nie należy ich sadzić w pełnym słońcu. Sprawdzają się pod koronami drzew i wokół krzewów, bo wystarczy im rozproszone światło. Mogą rosnąć nawet w cieniu. Z czasem tworzą kolorowe łany. Duże kępy możemy podzielić po kwitnieniu i posadzić w nowym miejscu.
Rośliny wymagają gleb żyznych, bogatych w próchnicę, dość ciężkich, gliniastych, które nawet latem są wilgotne. Na glebach lekkich i piaszczystych, nawet mimo częstego podlewania, pierwiosnki bardzo słabo rosną. Podczas bezśnieżnych zim mogą przemarzać i dlatego należy okrywać je korą, suchymi liśćmi lub gałązkami jedliny.
Wczesną wiosną warto zasilić pierwiosnki kompostem – rozkładamy go między roślinami mniej więcej 2-centymetrową warstwą. W czasie upałów podlewamy rośliny.
Pierwiosnki w mieszkaniu i w ogrodzie
Pierwiosnki uprawiane w doniczkach, obok narcyzów, hiacyntów i tulipanów, to popularne rośliny wykorzystywane do dekoracji wnętrz na Wielkanoc – można z nich tworzyć barwne kompozycje między innymi na świąteczny stół.
Pierwiosnki sadzone w różnego rodzaju pojemnikach, na przykład donicach bądź koszach, wykorzystywane są także do wiosennej ozdoby balkonów i tarasów. Po przekwitnięciu prymulki można wyjąć z doniczki i posadzić do gruntu w ogrodzie. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, że rośliny będą odznaczały się niską mrozoodpornością.
Gdzie i z czym sadzić pierwiosnki?
Pierwiosnki jednak są głównie roślinami ogrodowymi – świetnie sprawdzają się na skalniakach i wiosennych rabatach.
- Można je sadzić w towarzystwie roślin cebulowych kwitnących wiosną, ale należy z umiarem dobierać kolory, zarówno tych pierwszych, jak i drugich, aby tęcza barw nie przyćmiła uroku kwiatów.
- Lepiej pierwiosnki prezentują się na jednorodnym tle: świetnie wyglądają pod bezlistnymi jeszcze drzewami lub krzewami bądź w sąsiedztwie zimozielonych roślin, takich jak bluszcz, barwinek czy bergenia.
- Pierwiosnek gruziński, pierwiosnek bezłodygowy i pierwiosnek wyniosły dobrze wyglądają posadzone wzdłuż ścieżek.
- Na skalniaki znakomicie nadają się pierwiosnki: bezłodygowy, gruziński, łyszczak, ząbkowany, zarzyczkowaty.
- Pierwiosnki potrzebujące wilgotnych siedlisk (omączony, kwiecisty, japoński) można sadzić przy oczkach wodnych, pamiętając by nie zasłonić ich innymi roślinami o większych rozmiarach.
Autor: Plant Publicity Holland
Pierwiosnek 'Lizzy Green'
Popularne gatunki pierwiosnków
Pierwiosnki to ozdoba wiosennego ogrodu. Szczególnie atrakcyjne są mieszańce ogrodowe pierwiosnków, których kwiaty mogą być białe, kremowe, żółte, różowe, łososiowe, amarantowe, fioletowe, brązowawe, często z dużym żółtym oczkiem w środku. W sprzyjających warunkach rośliny te łatwo się krzyżują i rozsiewają, więc barwa kwiatów na nowych roślinach może być sporą niespodzianką.
Do popularnych gatunków pierwiosnków należą:
- Pierwiosnek lekarski (Primula officinalis, syn. Primula veris) – jego kwiatostany osiągają 10–25 cm wysokość, liście pomarszczone, pod spodem pokryte białym nalotem; kwiaty żółte, kwitnie: marzec–maj.
- Pierwiosnek gruziński (Primula juliae) – najniższy z gatunków, dorasta do 5 cm; kwiaty: białe, różowe, czerwone, purpurowe, niebieskawe, ciemnofioletowe z żółtym oczkiem, kwitnie: marzec–maj.
- Pierwiosnek bezłodygowy (Primula vulgaris) – kwiaty wyrastają wprost ze środka rozety liściowej; kwiaty: białe, różowe, czerwone, niebieskie, fioletowo-niebieskie, kwitnie w kwietniu.
- Pierwiosnek wyniosły (Primula eliator) – liście pomarszczone, omszone po obu stronach, łodyga kwiatostanowa dorasta do 40 cm; kwiaty: białe, kremowe, żółte, różowe, pomarańczowe, czerwone, rdzawe, purpurowe, kwitnie w kwietniu.
- Pierwiosnek omączony (Primula farinosa) – białe włoski porastają od spodu wydłużonych liści, łodyga kwiatostanowa dorasta do 25 cm; kwiaty: różowe, purpurowe, fioletowe z żółtą gardzielą, kwitnie w kwietniu.
- Pierwiosnek ząbkowany (Primula denticulata) – sztywne pędy kwiatostanowe 10–30 cm wysokości wyrastają zanim rozwiną się liście; kwiaty: białe, purpurowe, ciemnofioletowe, kwitnie w marcu.
- Pierwiosnek kwiecisty (Primula florindae) – łodygi kwiatostanowe dorastają do 1 m wysokości; kwiaty żółte, kwitnie: czerwiec–lipiec.
- Pierwiosnek Viala (Primula vialii) – kwiatostany gęste, wydłużone, 40–60 cm wysokości, ma dwubarwne kłosy: kielichy ciemnoczerwone, kwiaty różowo-liliowe, kwitnie: czerwiec–lipiec.
Opracowanie: na podstawie materiałów Plant Publicity Holland
