Kiedy obcinać drzewa owocowe? Jak przycinać prawidłowo? Jakie drzewa przycinać zimą?
Przycinanie drzew owocowych jest zabiegiem koniecznym, gdyż w znacznym stopniu przyczynia się do uzyskania wysokich plonów. Wybór terminu i techniki zależy od danego gatunku oraz odmiany. Istnieją jednak zasady uniwersalne, które stosuje się w odniesieniu do każdego drzewa owocowego.
Spis treści
Dlaczego trzeba ciąć drzewa owocowe?
Zabiegi cięcia drzew owocowych wykonuje się w kilku celach: aby uzyskać pożądany pokrój, prześwietlić koronę, zminimalizować ryzyko wystąpienia chorób i szkodników, pobudzić rośliny do wzrostu oraz odmłodzić starsze okazy. Każdorazowo rezultatem cięcia powinno być zwiększenie plonowania, poprawa zdrowotności i wybarwienia owoców. Aby roślinie nie zaszkodzić należy trzymać się pewnych zasad:
- Drzewa należy ciąć regularnie (1-2 razy w roku). Jeśli konieczne jest wykonanie intensywnego cięcia, zabieg można rozłożyć na 2-3 lata.
- Należy dbać o odpowiednie terminy prac. Poszczególne gatunki mają indywidualne preferencje. Oprócz literatury trzeba jednak kierować się także aktualną pogodą. Prace najlepiej wykonywać w dni bezdeszczowe, umiarkowanie chłodne. Cięcia nie można wykonywać, gdy temperatura powietrza spada poniżej -8ºC. Zwykle cięcie zimowe jest intensywniejsze od letniego.
- Do cięcia należy używać odpowiednich, ostrych narzędzi. Warto posiadać sekator kowadełkowy (do zdrewniałych i suchych pędów) oraz nożycowy (do żywych gałęzi). Wygodne w użyciu są sekatory dwuręczne lub na wysięgniku. Poszczególne pędy powinno się usuwać jednym cięciem. Do cięcia grubszych pędów i konarów należy używać piły.
- Rany po cięciu powinno się smarować środkiem przeciwgrzybowym. Resztki, zwłaszcza pozostałe owoce (tzw. mumie) trzeba uprzątać (i palić). To potencjalne źródła występowania chorób oraz szkodników.
- Drzewom warto przyginać pędy (sznurkiem, ciężarkami), aby rosły jak najbardziej poziomo względem gruntu. Wtedy zawiązują najwięcej kwiatów i owoców. Przygięte pędy nie powinny mieć jednak wierzchołków skierowanych w dół.
Terminy cięcia drzew owocowych
Większość drzew owocowych (w tym ziarnkowe i pestkowe) przycina się od końca stycznia do końca marca. Warto robić to po ostatnich silnym mrozach, ale jeszcze przed nabrzmiewaniem pąków. Drzewa wrażliwe na mróz (np.: brzoskwinie, morele) przycina się nieco później. Letnie cięcie zależy od terminu zbioru owoców. Często przeprowadza się je od końca sierpnia do połowy września. Dobre rezultaty uzyskuje się wykonując cięcie letnie u wiśni i czereśni. W tym okresie warto ponadto usuwać z drzew „wilki” (pionowe, nie owocujące pędy wodne). Można je wyrywać. Zwykle są one efektem zbyt silnego cięcia wykonywanego zimą.
Technika cięcia drzew owocowych
Metody cięcia są zależne od konkretnego gatunku, odmiany oraz formy prowadzenia drzewa. Niemniej istnieje kilka stałych elementów, które można dopasować do każdego drzewa. Przede wszystkim należy usuwać pędy słabe, przemarznięte, uszkodzone i porażone przez choroby. Ponadto trzeba zadbać, aby korona nie była zbyt gęsta. W pierwszej kolejności warto pozbyć się pędów krzyżujących się, rosnących zbyt pionowo względem gruntu, wrastających do wnętrza korony i zasłaniających pędy owoconośne. Nie wolno wykonywać cięcia zbyt blisko pąka – wtedy rozwijający się pęd jednoroczny będzie słaby.
