Spis treści
- Pompy ciepła – liderzy efektywności i ekonomii ogrzewania
- Dlaczego pompy ciepła to nadal najlepszy wybór? Konkretne liczby
- Programy wsparcia: jak sfinansować inwestycję w pompę ciepła?
- Program „Czyste Powietrze”
- Program „Moje Ciepło”
- Grant OZE
- Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021–2027 (przykład regionalny)
- Inwestycja w przyszłość
Pompy ciepła – liderzy efektywności i ekonomii ogrzewania
15-procentowa obniżka cen gazu ziemnego od 1 lipca br., ogłoszona przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, jest z pewnością dobrą wiadomością dla użytkowników tego paliwa. Należy jednak pamiętać, że obniżka ta nie obejmuje opłat abonamentowych i dystrybucyjnych, co w praktyce oznacza, że realny spadek kosztów ogrzewania gazowego będzie ograniczony. Analizy rynkowe jednoznacznie wskazują, że nawet po tej korekcie, całkowity koszt eksploatacji instalacji gazowej pozostaje wyraźnie wyższy niż w przypadku pomp ciepła.
Dlaczego pompy ciepła to nadal najlepszy wybór? Konkretne liczby
Dane pochodzące z Polskiego Alarmu Smogowego* jasno ilustrują ekonomiczną przewagę pomp ciepła nad tradycyjnymi systemami gazowymi. Przyjrzyjmy się modelowemu budynkowi o powierzchni 150 m2 (starszy, ale dobrze ocieplony, zamieszkany przez 4 osoby, korzystające zarówno z ogrzewania, jak i ciepłej wody użytkowej). Roczne koszty ogrzewania, bazujące na stawkach z drugiego kwartału br. (przed obniżką cen gazu), prezentują się następująco:
- Kocioł kondensacyjny na gaz ziemny: 7286 zł
- Powietrzna pompa ciepła (ogrzewanie grzejnikowe): 4943 zł
- Gruntowa pompa ciepła (ogrzewanie grzejnikowe): 4254 zł
- Powietrzna pompa ciepła (ogrzewanie podłogowe): 3835 zł
- Gruntowa pompa ciepła (ogrzewanie podłogowe): 3305 zł
Jak widać, różnice są znaczące i przekładają się na realne oszczędności w budżecie domowym.
Choć oczywiście obniżka stawki za gaz jest z perspektywy użytkowników kotłów gazowych dobrą wiadomością, to koszty ogrzewania tym paliwem pozostaną o kilkadziesiąt procent wyższe. Dla okresu 10 lat oznacza to wydatki większe nawet o 20 tysięcy złotych w porównaniu do pomp ciepła – podkreśla Adam Korpalski ze Stiebel Eltron, producenta technologii grzewczych. Ważną kwestią dla osób rozważających wybór źródła ogrzewania lub montaż nowego urządzenia w miejsce starego jest fakt, że obecnie nie można uzyskać dofinansowania na kotły gazowe. A pompy ciepła, rozwiązania bardziej przyjazne portfelowi i środowisku, bezobsługowe i zapewniające bezpieczeństwo, są wspierane z wielu programów, tak ogólnopolskich, jak i regionalnych.
Programy wsparcia: jak sfinansować inwestycję w pompę ciepła?
Dostępność licznych programów dofinansowań sprawia, że inwestycja w pompę ciepła staje się jeszcze bardziej atrakcyjna i dostępna dla szerokiego grona odbiorców. Poniżej przedstawiamy kluczowe programy ogólnopolskie i regionalne, z których mogą skorzystać zarówno właściciele domów jednorodzinnych, jak i wspólnoty, spółdzielnie czy przedsiębiorstwa.
Program „Czyste Powietrze”
- Dla kogo: Program „Czyste Powietrze 2025” jest przeznaczony dla właścicieli i współwłaścicieli istniejących domów jednorodzinnych oraz wydzielonych lokali mieszkalnych z odrębną księgą wieczystą (pozwolenie na budowę wydane przed końcem 2020 roku).
- Główny cel: Poprawa efektywności energetycznej budynków oraz wymiana przestarzałych, wysokoemisyjnych źródeł ciepła na nowe, spełniające normy ekologiczne.
- Co obejmuje: Dofinansowanie na zakup i montaż pomp ciepła oraz systemów wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacja) – urządzenia te muszą znajdować się na Liście Zielonych Urządzeń i Materiałów (Lista ZUM), co gwarantuje ich jakość i efektywność. Kompleksową termomodernizację budynków (ocieplenie ścian, dachu, wymiana okien i drzwi).
- Wymóg audytu energetycznego: Przed rozpoczęciem inwestycji zaleca się, a w niektórych przypadkach jest to obowiązkowe, przeprowadzenie audytu energetycznego obiektu. Audyt pomaga w optymalnym doborze rozwiązań, wskazaniu najbardziej efektywnych działań termomodernizacyjnych i maksymalizacji możliwego dofinansowania.
- Poziomy dofinansowania (uzależnione od dochodów beneficjenta): Podstawowy poziom: Do 40% kosztów kwalifikowanych netto (bez VAT), dla osób z rocznym dochodem do 135 000 zł. Podwyższony poziom: Do 70% kosztów kwalifikowanych netto, dla gospodarstw wieloosobowych o dochodach do 2 250 zł miesięcznie na osobę.Najwyższy poziom: Do 100% kosztów netto, przeznaczony dla osób o najniższych dochodach (do 1 300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych miesięcznie) oraz właścicieli budynków o zapotrzebowaniu na energię powyżej 140 kWh/m² rocznie.
- Limity kwotowe: Limity na poszczególne rodzaje prac i materiałów wahają się w przedziale od 35 000 zł do nawet 170 000 zł, co pozwala na sfinansowanie kompleksowych przedsięwzięć.
- Wymagania: Należy przedstawić dokumentację potwierdzającą efektywność energetyczną budynku przed i po inwestycji.
Program „Moje Ciepło”
- Dla kogo: Program skierowany jest do osób fizycznych będących właścicielami lub współwłaścicielami nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których budowa została zakończona lub uzyskano pozwolenie na użytkowanie po 1 stycznia 2021 roku. Kluczowe jest, aby wnioskodawca był wskazany w pozwoleniu na budowę/zgłoszeniu budowy oraz na fakturze za pompę ciepła.
- Nowość od jesieni 2024: Z programu będą mogły korzystać również osoby nabywające nowo wybudowane domy od dewelopera, pod warunkiem okazania aktu notarialnego potwierdzającego zakup. To znaczące rozszerzenie grupy beneficjentów.
- Co obejmuje: Dofinansowanie obejmuje zakup i montaż nowych pomp ciepła (gruntowych, powietrze/woda, powietrze/powietrze), wyprodukowanych nie wcześniej niż 24 miesiące przed montażem, a także niezbędnego osprzętu (np. zbiorników buforowych i akumulacyjnych).
- Ważne warunki: Budynek, na który składany jest wniosek, nie może posiadać źródła ciepła na paliwo stałe. Beneficjent zobowiązany jest do użytkowania pompy ciepła przez co najmniej 5 lat od otrzymania dotacji.
- Wysokość dofinansowania: Do 30% lub do 45% kosztów kwalifikowanych netto (w zależności od kryteriów dochodowych). Maksymalna kwota dotacji to 21 000 zł dla gruntowych pomp ciepła i 7 000 zł dla powietrznych pomp ciepła.
Grant OZE
- Dla kogo: Program skierowany do szerokiego grona podmiotów: osób prywatnych, wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni, jednostek samorządowych oraz firm (w tym spółek prawa handlowego, towarzystw budownictwa społecznego), które są właścicielami lub zarządcami budynków wielorodzinnych i planują inwestycje w odnawialne źródła energii.
- Co obejmuje: Wsparcie finansowe na zakup i montaż pomp ciepła, a także urządzeń towarzyszących, np. magazynów energii. Program dopuszcza inwestycje w częściach wspólnych budynków.
- Warunki: W przypadku modernizacji istniejącej instalacji OZE obowiązuje wymóg zwiększenia jej mocy po zakończeniu prac o minimum 25%.
- Wysokość wsparcia: Do 50% kosztów netto kwalifikowanych inwestycji (zakupu, montażu i wdrożenia instalacji OZE oraz infrastruktury niezbędnej do jej prawidłowego funkcjonowania).
- Brak limitów: Brak minimalnej i maksymalnej kwoty grantu – wysokość dotacji jest ustalana na podstawie przedstawionych faktur netto. Środki są wypłacane w formie refinansowania po zakończeniu i opłaceniu inwestycji.
Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021–2027 (przykład regionalny)
- Dla kogo: Beneficjentem programu może być osoba fizyczna będąca właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego (w trakcie budowy lub już wybudowanego) na terenie woj. małopolskiego.
- Co obejmuje: Możliwość ubiegania się o pożyczkę na 15 lat w wysokości nawet 250 000 zł na zakup: instalacji fotowoltaicznej lub turbiny wiatrowej (do 20 kWe); pompy ciepła lub kotła na biomasę (do 30 kWt); magazynu energii (do dwukrotności mocy PV); kolektorów słonecznych (do 10 kWt)
- Warunki: Liczba zrealizowanych elementów wpływa na umorzenie części kapitału pożyczki: 20% za 1 element, 30% za 2 elementy, aż 50% za 3 elementy.
- Korzystne warunki pożyczki: Oprocentowanie 0%, brak prowizji, okres spłaty do 15 lat, a czas na realizację inwestycji to 6 miesięcy.
Inwestycja w przyszłość
Wybór pompy ciepła to nie tylko decyzja o niższych rachunkach za ogrzewanie, ale także inwestycja w komfort, bezpieczeństwo i przyszłość. To krok w stronę ekologicznego i niezależnego energetycznie domu, co jest szczególnie istotne w dobie rosnącej świadomości ekologicznej i niestabilności na rynkach paliw. Dzięki szerokiej gamie dostępnych programów wsparcia, modernizacja systemu grzewczego stała się bardziej dostępna niż kiedykolwiek. Warto skorzystać z tych możliwości, aby zapewnić sobie ciepło i oszczędności na lata.

Źródło: informacja Stiebel Eltron
---
* Kalkulator kosztów ogrzewania udostępniony przez Polski Alarm Smogowy (prostsza wersja kalkulatora POBE) aktualizuje się automatycznie na wszystkich stronach, gdzie jest zamieszczony, po wprowadzeniu przez PAS nowych danych dotyczących cen paliw. Podstawą aktualizacji kalkulatora (zarówno POBE, jak i PAS) są raporty Instytutu Badań Rynku i Opinii Publicznej CEM dotyczące zmian cen paliw stałych, wykonywane na zlecenie PAS.