Koszty ogrzewania są zróżnicowane w zależności od jakości węgla, przede wszystkim od wartości opałowej, która w przypadku węgla kamiennego waha się od 17 do 34 MJ/kg. To znaczy, że z tej samej ilości paliwa bardzo dobrej jakości można uzyskać nawet dwa razy więcej ciepła niż z węgla gorszego. Warto zatem sprawdzić przed zakupem, za co mamy zapłacić, bo o połowę niższa cena węgla wcale nie musi oznaczać niższych kosztów ogrzewania.
Popularnością wśród inwestorów cieszą się przede wszystkim częściowo zautomatyzowane kotły z podajnikami paliwa – retortowe. Wymagają one stosowania tak zwanego paliwa kwalifikowanego, nazywanego ekogroszkiem. Jest to węgiel kamienny, którego ziarna mają wielkość od 5 do 25 mm, zawierają mniej niż 1% siarki i nie więcej niż 10% popiołu.
Czy ogrzewanie węglowe jest rzeczywiście tanie?
Ceny węgla ostatnio szybko idą w górę, podwyżki w stosunku do ubiegłych lat są w przypadku tego paliwa największe. Czy ogrzewanie węglowe jest więc rzeczywiście tanie?
Za 25 kg ekogroszku w worku sprzedawcy żądali jesienią 2010 r. nawet 30 zł (czyli 1200 zł za tonę!), ale można było go znaleźć także za niecałe 20 zł/25 kg. Jednak tylko teoretycznie, bo w praktyce węgla po prostu nie było – został wykupiony, a kopalnie nie nadążały z wydobyciem. Stąd zapewne wysokie ceny u sprzedawców, którym jeszcze trochę towaru zostało. Za normalną cenę przy zakupie większej ilości ekogroszku można uznać 800 zł/t wraz z transportem.
Nieco tańszy był nadający się do spalania w prostych kotłach węgiel sortymentu orzech – średnio 740 zł/t.
Co wpływa na koszty ogrzewania węglem?
Koszty ogrzewania w dużej mierze zależą od jakości węgla, ale i od sprawności kotła. Producenci deklarują sprawność kotłów retortowych na poziomie 85%. Jednak gdy takie urządzenie się zabrudzi, a w dodatku jest obsługiwane przez niezbyt doświadczonego palacza, w praktyce może ona wynosić zaledwie 50%.
By teoretyczne obliczenia miały coś wspólnego z rzeczywistością, przyjęliśmy 70%, a wartość opałową węgla 25 MJ/kg i trzeba mieć świadomość, że są to założenia optymistyczne. Otrzymujemy wówczas cenę 0,046 zł/MJ,czyli 0,16 zł/kWh. To znacznie mniej niż w przypadku paliw płynnych i energii elektrycznej. Zatem nawet jeśli kupimy węgiel gorszej jakości, a kocioł nie osiągnie zakładanej sprawności, za ogrzewanie węglem zapłacimy stosunkowo mało. Ceną za to jest oczywiście praca w kotłowni – załadunek paliwa, wynoszenie popiołu, czyszczenie i regulacja kotła.
Ważne przy zakupie węgla
Dla łatwiejszej oceny jakości węgla wprowadzono podział na typy, sortymenty, klasy i gatunki. Typ węgla jest ustalany między innymi na podstawie zawartości części lotnych, zdolności spiekania i ciepła spalania. Do kotłów w domach jednorodzinnych stosuje się węgiel typu od 31 do 33. Sortyment oznacza wielkość ziaren. Do małych kotłów używa się sortymentów:
- grubego – o wielkości ziaren powyżej 25 mm (kęsy, kostka, orzech),
- średniego – o ziarnach od 8 do 31,5 mm (groszek)
- miału.
Klasa węgla informuje o jego wartości opałowej i zawartości popiołu. Oznacza się ją dwiema cyframi, na przykład 25/7 – pierwsza to najniższa wartość opałowa w MJ/kg, druga – najwyższa zawartość popiołu w procentach.