Projektowanie kominka krok po kroku - poradnik
Planując budowę kominka musisz uwzględnić szereg aspektów i parametrów własnego mieszkania lub domu. To one właśnie mogą wpłynąć na ostateczne miejsce położenia kominka, usytowanie we wnętrzu, lokalizacja przewodu dymowego. Zobacz, co trzeba uwględnić w planie budowy kominka.
Funkcję i miejsce kominka ustala się w trakcie projektowania domu. Najwygodniej jest, jeżeli architekt od razu może uwzględnić życzenia inwestora, zaplanować moc urządzenia i formę obudowy. Z reguły jednak odbywa się to inaczej. W gotowym projekcie domu znajdujemy tylko rozwiązania techniczne, takie jak usytuowanie i wymiary przewodu dymowego. Dla projektu kominka ma to znaczenie podstawowe, choć nie rozstrzyga o jego kształcie. Ostatecznie efekt zależy od woli i pomysłowości inwestora. Dobrze więc zdawać sobie sprawę zarówno z możliwości, jak i z ograniczeń.
Zaczynając od komina
Nie ma kominka bez komina, czyli przewodu odprowadzającego dym. Tradycyjnie muruje się ten komin w pogrubionej ścianie. W nowych domach najczęściej stosuje się ceramiczne systemy kominowe sytuowane przy ścianie i obmurowywane. Można z nich budować kominy wolno stojące, ale częściej są one połączone ze ścianą – wewnętrzną lub zewnętrzną. Taki pogrubiony fragment ściany, w której są ukryte przewody, nazywa się ścianą kominową albo po prostu kominem. Na każdym planie domu łatwo go odnaleźć i ocenić, jak miejsce kominka wpłynie na aranżację wnętrza.
Autor: archiwum muratordom
Komin murowany przy ścianie konstrukcyjnej.
Komin murowany z cegieł lub budowany z ciężkich kształtek potrzebuje fundamentu. Projektanci chętnie sytuują go przy ścianie konstrukcyjnej. Przewód dymowy i kanały wentylacyjne grupuje się – dlatego komin często znajduje się w ścianie dzielącej kuchnię i salon albo pokój i łazienkę. Robi się tak ze względów ekonomicznych oraz estetycznych – aby ograniczyć liczbę kominów przebijających dach. Jak widać, usytuowanie komina jest niezbędnym elementem projektu i zależy od wielu czynników związanych z konstrukcją oraz architekturą. Dlatego przeniesienie komina w inne miejsce nie jest prostą sprawą i zwykle wiąże się z koniecznością wprowadzenia zmian projektowych. Z kolei raz ustalone w projekcie miejsce przewodu nie pozostawia dużej swobody, jeśli chodzi o położenie kominka.
Kominek blisko rury
Kominek powinien być zbudowany jak najbliżej przewodu kominowego. Wiadomo, że kąt pochylenia przewodu łączącego wkład z kominem nie powinnien być mniejszy niż 45°. Jego długość też jest ograniczona. Na planie nie może on być dłuższy niż 1/10 wysokości komina mierzonej od miejsca podłączenia do wylotu nad dachem.
To oznacza, że w dwukondygnacyjnym domu, gdzie wysokość komina wynosi zazwyczaj około 7 m, króćca kominka nie możemy odsunąć od wlotu przewodu kominowego dalej niż na 70 cm. A ponieważ króciec znajduje się zwykle nad centrum paleniska, wkład możemy ustawić maksymalnie około pół metra od ściany kominowej.
Autor: archiwum muratordom
Podłączenie kominka do przewodu kominowego - przed wylotem komina.
Miejsce a kształt kominka
Uwarunkowania techniczne nie określają oczywiście wielkości ani kształtu kominka. Nie można jednak projektować go w oderwaniu od miejsca, w którym ma stanąć.
Przypomnijmy, że komin we wnętrzu to najczęściej pogrubiony odcinek ściany. Wkład można ustawić przed nim lub obok niego. Budowa kominka przed ścianą kominową powiększy występ i da w efekcie dużą bryłę wysuniętą do środka pomieszczenia. Dostawienie kominka z boku komina wykorzystuje uskok i stwarza różne możliwości rozbudowania go na szerokość. Jeżeli przewód dymowy znajduje się przy ścianie między oknami lub drzwiami, kształt kominka powinien uwzględnić wielkość, proporcje otworów oraz kompozycję ściany, na przykład zaznaczając oś symetrii.
Przewód umieszczony w kącie salonu pozwala na wpasowanie bryły kominka w narożnik, a komin blisko krawędzi ściany skłania do nadania mu przestrzennej formy – otwartej na dwie lub trzy strony.
Rodzaj wkładu
Wkłady kominkowe różnią się budową i parametrami technicznymi – inny jest potrzebny do ogrzewania domu, inny – jeżeli kominek ma być głównie ozdobą salonu. Trzeba dobrać odpowiedni do potrzeb. Pamiętajmy, że wielkość wkładu musi być dopasowana do średnicy przewodu kominowego. Często spotykany minimalny przekrój przewodu – 14/14 cm – uniemożliwi zamontowanie wkładu o dużej mocy.
Nie mniej istotne są zagadnienia estetyczne. Wymiary paleniska, wielkość szyby, sposób otwierania mają podstawowe znaczenie dla wyglądu kominka. Warto wcześniej wiedzieć, jaką rolę będzie odgrywał w salonie. Czy ma mieć formę reprezentacyjną, czy kameralną? Czy chcemy go oglądać z jednej, czy z kilku stron? Czasem wystarczy prostokątna szyba osłaniająca ogień, innym razem lepszy efekt da wieloboczne albo cylindryczne wypukłe przeszklenie. Zwolennicy dużych kominków i żywego kontaktu z ogniem mogą się zdecydować na kupno wkładu z szybą wsuwaną do góry.
W niewielkich pomieszczeniach, gdzie nie ma wiele miejsca na kominek, ważna okaże się mała głębokość urządzenia. Płytki wkład przydaje się też, kiedy kominek wbudowujemy w ścianę. Natomiast kiedy kominek mocno wysuwa się do środka pomieszczenia, duży wkład zamknięty koliście lub trójbocznie, przeszklony z dwóch lub trzech stron, przełamuje wrażenie masywnej bryły i otwiera ją na boki.
Do kominków narożnych bardzo przydaje się wkład z dwiema szybami zestawionymi prostopadle, a atrakcyjność centralnie usytuowanego kominka będzie większa, kiedy wyposażymy go we wkład przeszklony z trzech stron.
Budowę kominka rozpoczynamy od komina - najpierw instalujemy wkład, dopiero potem wykonujemy obudowę. Jednak nie należy robić tego bez planu. Projekt jest ważny, bo rodzaj wkładu i sposób podłączenia do przewodu mają podstawowe znaczenie dla wyglądu kominka. Budowę kominka rozpoczynamy od komina - najpierw instalujemy wkład, dopiero potem wykonujemy obudowę. Jednak nie należy robić tego bez planu. Projekt jest ważny, bo rodzaj wkładu i sposób podłączenia do przewodu mają podstawowe znaczenie dla wyglądu kominka.
Autor: archiwum muratordom
Kominek zainstalowany przed ścianą kominową z wylotem przewodu dymowego.
Skala kominka
O wielkości kominka decyduje nie tylko wkład, ale i obudowa. Duży wkład można tak zabudować, że nie będzie wyglądał przytłaczająco, a kominek z prostym, niewielkim paleniskiem może się wydawać duży, o ile otrzyma specjalną oprawę. Zwykle skalę kominka dostosowuje się do wielkości pomieszczenia. To sposób na stworzenie harmonijnego wnętrza. Ale warto pamiętać, że wymiary, a przede wszystkim wysokość kominka, to także istotna cecha stylu.
Nawiązując do form przeszłości, starajmy się więc zachować nie tylko materiał czy ornament, ale także odpowiednią skalę. Częsty błąd to budowa kominków miniaturowych z tradycyjnych, ciężkich materiałów – łamanego kamienia czy drewna. Tymczasem styl rustykalny wymaga form dużych i masywnych. Jeżeli kominek ma wprowadzić do wnętrza klimat starego domostwa, powinien być wysoki, z paleniskiem zaczynającym się tuż nad podłogą. To bardzo ciekawe rozwiązanie w domu letnim albo w pustawych przestrzeniach nowoczesnego loftu, ale niekoniecznie sprawdzi się w salonie niedużego domu jednorodzinnego. Sięgając do wzorów klasycznych, pamiętajmy, że salonowy wymiar kominka ściennego to taki na wysokość łokcia stojącego przy nim i palącego cygaro dżentelmena. Nie niższy powinien być więc drewniany czy kamienny portal otaczający niszę w ścianie.
Do nowoczesnego wnętrza pasują kominki albo zdecydowanie duże, wpisane w architekturę, albo zupełnie małe, przypominające eleganckie obrazy w ramach. Architektoniczny wymiar otrzymuje kominek zabudowany do sufitu. Taka prosta wysoka bryła nie tylko wygląda nowocześnie, ale najlepiej odpowiada nowym potrzebom – ułatwia ukrycie różnych elementów instalacji, na przykład przewodów systemu dystrybucji gorącego powietrza. Kominek wbudowany w ścianę może się wydawać mały lub duży, w zależności od tego, jak ukształtujemy jego otoczenie. Wszystko zależy od wielkości ramy i powierzchni tła. Jeżeli całą ścianę, w której jest palenisko, obłożymy kamieniem lub cegłą, wyróżnimy ją specjalną fakturą lub kolorem – kominek zyska reprezentacyjną skalę. Jeśli natomiast szybę wkładu ujmiemy w wąskie ramy lub otoczymy wnękami, półkami, meblami – kominek będzie wyglądał skromniej, co w niewielkim pokoju dziennym może być zaletą.
