Kominek z płaszczem wodnym czy system DGP? Poradnik

Kominek, oprócz swoich walorów estetycznych, jest również świetnym źródłem taniego ciepła. Aby jeszcze bardziej z niego skorzystać, warto połączyć go ze specjalną instalacją. Podpowiadamy, jaki system wybrać - DGP czy ogrzewanie wodne wykorzystujące kominek z płaszczem wodnym.

Ogrzewanie kominkowe to istotny element systemu grzewczego w wielu istniejących i nowo budowanych domach. Ogrzewanie elektryczne, olejowe czy gazowe jest w tej chwili na tyle drogie, że wielu budujących zakłada przynajmniej częściowe wspomaganie go paleniem w kominku. Przy dzisiejszych cenach paliw ogrzewanie drewnem jest mniej więcej o połowę tańsze od ogrzewania gazem ziemnym, który jest i tak dużo tańszy od oleju opałowego i gazu płynnego. Po zastosowaniu ogrzewania kominkowego oszczędności w wydatkach na paliwo liczy się w tysiącach złotych rocznie, nawet jeśli praca kominka tylko wspomaga tradycyjną instalację c.o. Są one tym większe, im więcej ciepła kominek jest w stanie dostarczyć do pomieszczeń.

Kominek zamknięty, czyli z wkładem

Tradycyjne kominki z otwartym paleniskiem nie są najlepszymi źródłami ciepła. Owszem, mają wiele uroku. Na pewno przyjemniej posiedzieć przy otwartym ogniu, wdychając zapach płonących polan, niż przy urządzeniu kojarzącym się niektórym z piekarnikiem. Ale jeżeli zależy nam na efektywnym ogrzewaniu domu, musimy się pogodzić z tym, że kominek mający służyć do ogrzewania będzie zamknięty szklanymi drzwiczkami, czyli będzie miał taką właśnie formę.
Otwarte kominki nadają się do ogrzewania, ale są w stanie ogrzać praktycznie tylko jedno pomieszczenie – to, w którym się znajdują. Oprócz tego nie są ekonomiczne.
Większość ciepła powstającego ze spalania w nich drewna ulatuje przez komin. Sprawność, czyli stosunek ilości energii dostarczanej do ogrzewanych pomieszczeń do ilości energii chemicznej zawartej w paliwie, jest w ich przypadku bardzo mała – nie przekracza 30%. Drewno spala się w nich bardzo szybko, więc często trzeba je uzupełniać, a to nie jest wygodne.
Inaczej jest z zamykanymi wkładami kominkowymi, nawet o prostej konstrukcji. Mają one sprawność rzędu 50%, a te najwyższej jakości nawet 80%. To znaczy, że do ogrzewania domu zużyją dwu-dwuipółkrotnie mniej drewna niż tradycyjne kominki otwarte. Dzięki możliwości znacznego ograniczenia dopływu powietrza do spalania, które umożliwia spowolnienie tego procesu, czas między kolejnymi załadunkami paliwa wynosi kilka godzin.
Najważniejsze jest jednak to, że wkłady kominkowe pozwalają na zastosowanie systemu transportującego ciepło do innych pomieszczeń. Dwa najpopularniejsze rozwiązania centralnego ogrzewania kominkowego to system dystrybucji gorącego powietrza (DGP) oraz tak zwany płaszcz wodny współpracujący z instalacją c.o.
Pierwszy jest nieco tańszy, mniej skomplikowany i zapewne dzięki temu popularniejszy. Zaletą drugiego jest możliwość nie tylko ogrzewania pomieszczeń, ale także podgrzewania wody użytkowej.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: archiwum muratordom

Ogrzewanie wodne

Ogrzewanie kominkiem z płaszczem wodnym, czyli zasilającym wodną instalację centralnego ogrzewania, jest bardziej skomplikowane niż DGP i przez to trochę droższe. Trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że tego typu kominek to w rzeczywistości cała kotłownia, która wymaga wielu urządzeń zabezpieczających i regulacyjnych. Sam wkład kominkowy jest tylko jednym z jej elementów. W tym systemie nośnikiem ciepła jest woda, która zasila instalację centralnego ogrzewania – taką samą jak instalacja współpracująca z kotłem na węgiel czy drewno.
O ile wykonanie instalacji DGP jest stosunkowo proste inie wymaga dużej wiedzy idoświadczenia (montaż kanałów można zpowodzeniem przeprowadzić samemu), otyle wprzypadku systemu ogrzewania wodnego sprawa jest bardziej skomplikowana. Winstalacji jest wiele elementów, takich jak pompy, zawory regulacyjne, czujniki temperatury, innego rodzaju armatura iurządzenia sterujące. Do ich zamontowania jest niezbędna fachowa wiedza. Wdodatku od prawidłowego wykonania instalacji zależy nie tylko jej poprawne działanie, ale także bezpieczeństwo użytkowników. Wraz ze wzrostem temperatury wody wzrasta także jej objętość. Bardzo ważne jest więc, by system grzewczy był na to przygotowany. Całą instalację należy wykonać zgodnie zzasadami opisanymi wpolskich normach, żeby nie stanowiła zagrożenia dla zdrowia, anawet życia mieszkańców. Zwiększenie objętości wody może bowiem spowodować wźle zbudowanej instalacji wzrost ciśnienia, co grozi jej awarią. Siły działające na elementy instalacji są wówczas ogromne, mogą doprowadzić do jej rozerwania. Aby mieć pewność, że instalacja będzie bezpieczna, podłączenie kominka zpłaszczem wodnym iwykonanie instalacji c.o. należy powierzyć fachowcom.

Ogrzewanie ciepłym powietrzem

System DGP składa się z kanałów, którymi jest rozprowadzane gorące powietrze ogrzane przez kominek. Został stworzony, aby zwiększyć zasięg ogrzewania i w pełni wykorzystać moc kominka. Koncepcja jest bardzo prosta. Powietrze ogrzane­ przez metalową obudowę wkładu kominkowego (rozgrzana przez płomień palący się w kominku) jest kierowane do kanałów i rozprowadzane do wszystkich ogrzewanych pomieszczeń. Kanały prowadzi się tak, aby były niewidoczne w pomieszczeniach (nad stropem lub w obudowach z płyt gipsowo-kartonowych). Wyloty kanałów są uzbrojone w specjalne nawiewniki umieszczone w ścianach lub w stropie. Jeśli nie ma potrzeby prowadzenia długich kanałów w poziomie, to przepływ powietrza odbywa się samoczynnie - grawitacyjnie, czyli na skutek naturalnej siły wyporu. Gdy kanały muszą być prowadzone w poziomie, instaluje się centralny wentylator, który wymusza przepływ powietrza, pomagając pokonać opory przepływu w kanałach.
Do wykonania instalacji wykorzystuje się zaizolowane termicznie aluminiowe przewody o średnicy wewnętrznej 100-160 mm. Ich przebieg warto zaplanować przed rozpoczęciem prac wykończeniowych, ponieważ obudowanie ich na późniejszym etapie będzie bardziej kłopotliwe.
System DGP jest stosunkowo tani, bo jest nieskomplikowany. Dzięki temu jest też niezawodny, ponieważ oprócz wentylatora i ewentualnie mogącego nim sterować termostatu nie ma żadnych mechanizmów, które mogłyby się zepsuć.
Wadą takiego ogrzewania jest trudna regulacja jego wydajności. Niezależnie od zastosowanych urządzeń nie jest ona precyzyjna. W praktyce stosuje się zwykle ręczną regulację dopływu powietrza do kominka za pomocą przepustnicy wbudowanej we wkład kominkowy albo szybra w kominie. Umożliwia ona zwiększenie lub zmniejszenie intensywności spalania drewna, a tym samym mocy grzewczej kominka. Do tego w układach z wentylatorem wymuszającym przepływ powietrza w kanałach systemu DGP stosuje się regulację intensywności nawiewu powietrza. Gdy robi się zbyt ciepło, spowalnia się pracę wentylatora i do pomieszczeń napływa mniej gorącego powietrza, więc temperatura się obniża.
Kiedy jest za zimno, zwiększa się intensywność nawiewu. Pracą wentylatora może sterować termostat, wówczas zmiany następują samoczynnie.
Taka regulacja jest centralna, a więc nie daje możliwości niezależnego sterowania temperaturą w każdym pomieszczeniu. Jest to możliwe jedynie przez przymykanie i otwieranie poszczególnych nawiewników, ale precyzyjna regulacja temperatury w ten sposób jest bardzo trudna. Niedogodnością jest również to, że system DGP działa tylko wtedy, gdy pali się w kominku. Gdy drewno się wypali, ogrzewanie przestaje działać i w krótkim czasie w domu robi się zimno.