Jaki klimatyzator do domu? Split czy monoblok? Sprawdź, na co zwrócić uwagę przy zakupie klimatyzacji
Zastanawiasz się, jaki klimatyzator do domu wybrać? Nie wystarczy zdecydować, czy kupimy split, czy też monoblok. Dowiedz się, na co zwrócić uwagę przy zakupie klimatyzacji, żeby idealnie dobrać urządzenie do swoich potrzeb. Co trzeba wiedzieć, żeby montaż klimatyzacji przebiegł bez problemów?
Autor: SAMSUNG
Klimatyzator może być wyposażony w filtr o wysokiej skuteczności, który działa jak oczyszczacz powietrza, a zmiana barwy lampek na obudowie może informować o aktualnej jakości powietrza
Jaki klimatyzator do domu?
Z roku na rok powiększa się grono osób, które planują wyposażyć swój dom lub mieszkanie w klimatyzator. Z jednej strony lata są bardzo gorące, z dużą liczbą słonecznych dni, więc upały stają się dokuczliwe, z drugiej – coraz bardziej zależy nam na komforcie, więc jesteśmy skłonni zainwestować w urządzenia, które go zapewniają. Problem przegrzewania dotyczy zwłaszcza budynków z modnymi, dużymi przeszkleniami skierowanymi na południe. Dzięki nim elewacja zyskuje nowoczesny wygląd, a wnętrze domu otwiera się na ogród oraz dopływ promieni słonecznych. To, co doceniamy zimą, czyli ciepło, jakie w ten sposób zyskujemy, latem staje się problemem, bo wnętrze domu może być narażone na przegrzewanie. Do utrzymania optymalnej temperatury w pomieszczeniach nie zawsze wystarczą wysunięte okapy, daszki nad przeszkleniami czy osłony przeciwsłoneczne, takie jak żaluzje, markizy, rolety lub okiennice, które są zalecane do zacieniania dużych przeszkleń.
Problem przegrzewania często dotyczy również poddaszy. Ciepło unosi się ku górze, więc tam właśnie kieruje się z parteru. Dodatkowo skośne połacie dachowe są bezpośrednio narażone na intensywne działanie promieni słonecznych, więc – jeśli nie będą odpowiednio zaizolowane – w zlokalizowanych pod nimi wnętrzach szybko wzrasta temperatura. Ten efekt mogą potęgować umieszczone w połaciach okna. Nawet po zamontowaniu w nich osłon przeciwsłonecznych może latem robić się nieznośnie gorąco.
Rozwiązaniem tych problemów może okazać się montaż urządzenia do klimatyzacji. Szczególnie że urozmaicona, a co za tym idzie zróżnicowania pod względem funkcji i kosztów oferta urządzeń, pozwala dobrać urządzenie spełniające oczekiwania oraz zastosować je w wielu różnych przypadkach, zarówno w nowych budynkach, jak i już użytkowanych, tam gdzie wcześniej nie było to planowane. Niekiedy dopiero po kilku naprawdę upalnych latach, odczuwamy taką potrzebę. Powód takiej sytuacji często jest też związany z finansami – na etapie budowy i wykańczania domu lub mieszkania budżet mógł już nie udźwignąć innych niż tylko konieczne wydatków, a klimatyzację można uznać za dodatkową, podnoszącą komfort, ale nie niezbędną instalację.
Co powinniśmy przemyśleć, zanim zdecydujemy się na konkretne urządzenie? Co oferuje nam rynek?
Split, multisplit, monoblok, a może klimatyzer?
Klimatyzację można mieć praktycznie w każdym budynku, kwestią jest tylko dobór odpowiedniego jej rodzaju. Urządzenia do chłodzenia możemy podzielić ze względu na budowę i sposób montażu.
W klimatyzatorach typu split podzespoły zostały rozdzielone do dwóch jednostek – wewnętrznej i zewnętrznej, multisplit – to kilka jednostek wewnętrznych współpracujących z jedną zewnętrzną. Z kolei w monoblokach wszystkie elementy znajdują się w jednej obudowie. Różnice w konstrukcji urządzeń wpływają na parametry i charakterystykę ich pracy. Wśród splitów przeważają urządzenia montowane na stałe – wieszane na ścianie lub suficie, wśród monobloków – przenośne, choć w ofercie producentów znajdziemy też monobloki przeznaczone do montażu na ścianie, a wśród splitów – modele mobilne, ale ich wybór jest zdecydowanie mniejszy.
Jeśli planujemy używać klimatyzacji w trybie ciągłym przez lato, a także późną wiosną i wczesną jesienią, warto pomyśleć o klimatyzatorze instalowanym na stałe. Zamocowany na ścianie bądź suficie nie będzie zwracał uwagi ani zajmował zbyt dużo przestrzeni, a jednocześnie spełni swoją funkcję. Warto wiedzieć, że oprócz chłodzenia może także poprawiać jakość nawiewanego powietrza, gdy wyposażymy go w specjalistyczne filtry. Z kolei zimą można go wykorzystać do ogrzewania powietrza w pomieszczeniu i wspomagać system grzewczy. Wybierając takie rozwiązanie, trzeba przewidzieć miejsce na montaż jednostki wewnętrznej i zewnętrznej, a także trasę łączących je przewodów.
Prostszą opcją, bo niewymagającą montażu związanego z kuciem ścian, są urządzenia wolno stojące. Przeznaczone są zwykle do okazjonalnego użytkowania, ich zaletą jest mobilność – często mają kółka, by łatwiej je było transportować. Można je przestawiać z jednego pomieszczenia do drugiego w zależności od potrzeb, a gdy nie są używane – schować. Niedogodnością w przypadku urządzeń przenośnych jest konieczność wyprowadzenia rury, którą ciepłe powietrze z klimatyzatora jest wyrzucane na zewnątrz. Powinno się ją umieścić w uchylonym oknie lub drzwiach balkonowych. Aby ograniczyć napływ ciepłego powietrza do pomieszczeń tą drogą, producenci oferują różnego rodzaju osłony montowane w ramie okien lub drzwi. Mogą mieć postać łatwo demontowalnych elastycznych membran z suwakiem błyskawicznym, sztywnych płyt z tworzywa z otworem pod wymiar rury itd.
Osobną grupę urządzeń umożliwiających chłodzenie pomieszczeń stanowią klimatory, zwane też klimatyzerami. Nie ma w nich gazowego czynnika chłodniczego. Wbudowany w nie wentylator przetłacza pobrane z pomieszczenia gorące powietrze i kieruje je na materiałowy wkład nasączony zimną wodą. Przepływając przez niego, powietrze oddaje ciepło i schłodzone trafia z powrotem do pomieszczenia. Jest to tańsza i niewymagająca prac instalacyjnych alternatywa dla klimatyzatorów, ale niestety nie tak efektywna.
1. Zastanów się, ile pomieszczeń chcesz chłodzić. Czy jeden pokój, na przykład salon lub sypialnię (wtedy dobrym rozwiązaniem może być split), a może kilka pomieszczeń jednocześnie. Wówczas istotne jest, czy są one po sąsiedzku, czy na przeciwległych krańcach domu (trzeba rozważyć wtedy czy lepiej wybrać dwa splity, czy multisplit).
2. Określ, czy potrzebujesz klimatyzacji okazjonalnie czy latem do codziennego użytkowania. W pierwszym przypadku można wybrać urządzenie przenośne, które w czasie, gdy się z niego nie korzysta, łatwo schować, w drugim – montowane na stałe, ale ważne są wtedy takie parametry, jak cicha praca i niewielkie zużycie energii.
3. Sprawdź możliwość montażu jednostki zewnętrznej na elewacji budynku. W budynku zabytkowym lub mieszkaniu w bloku może być to niemożliwe albo trzeba wcześniej uzyskać zgodę urzędu lub zarządcy budynku. Niekiedy może zawęzić to możliwości wyboru.
Jaki wybrać klimatyzator do domu?
Poszukiwania klimatyzatora powinniśmy rozpocząć od sprecyzowania swoich potrzeb i przeanalizowania możliwości, jakie mamy. Często bowiem na jego montaż decydujemy się po pewnym czasie od wprowadzenia się do domu lub mieszkania. Może się wtedy okazać, że nie każde z dostępnych rozwiązań możemy wybrać. Przede wszystkim dotyczy to montowanych na stałe splitów, które ze względu na swoje zalety są chętnie wybierane, jeśli tylko jest taka możliwość.
Ograniczeniem w wyborze klimatyzatora ściennego w wersji split może być problem z montażem jednostki zewnętrznej na elewacji budynku. Odgłosy jej pracy nie powinny przeszkadzać nie tylko nam, ale też okolicznym mieszkańcom, a strumień wywiewanego powietrza nie może być skierowany na przykład bezpośrednio na balkon lub taras sąsiedniego budynku. To może okazać się kłopotem szczególnie w gęstej, miejskiej zabudowie, w budynkach wielorodzinnych, gdzie może być dodatkowo potrzebna zgoda zarządcy lub właściciela. Trudności z lokalizacją jednostki zewnętrznej mogą się też pojawić w przypadku budynków wpisanych do rejestru lub ewidencji zabytków albo zlokalizowanych w strefie ochrony konserwatorskiej, gdzie każda, nawet najmniejsza ingerencja w elewację musi być uzgodniona i nie zawsze jest akceptowana albo wymaga dodatkowych prac.
Gdy nie ma możliwości montażu jednostki zewnętrznej na elewacji, można jeszcze poszukać innych rozwiązań, na przykład ustawić ją w pewnej odległości od budynku na stelażu. Niekiedy dobrym rozwiązaniem okazuje się usytuowanie jej na dachu płaskim czy sporadycznie użytkowanym balkonie albo ustronnym zakątku tarasu. Szukając na nią miejsca, trzeba mieć na uwadze to, żeby był do niej dostęp w celach serwisowych lub na wypadek awarii.
Montaż na stałe zawsze wiąże z ingerencją w ścianę lub sufit, nie tylko dlatego, że trzeba do niej przytwierdzić klimatyzator, ale też z konieczności wykonania przebić przez ściany. W przypadku montowanego na stałe monobloku będą to rury transportujące powietrze (otwory mają wtedy średnicę kilkunastu centymetrów), a w splitach – miedziane rurki o małej średnicy łączące części klimatyzatora znajdujące się w domu i na zewnątrz. Dodatkowo te ostatnie nie mogą być dowolnie długie. Maksymalne dopuszczalne odległości między jednostką wewnętrzną a zewnętrzną – zarówno w pionie, jak i poziomie, są ściśle określone przez producenta i zależą między innymi od mocy urządzenia. Można je znaleźć w karcie technicznej konkretnego modelu. Najprostsza sytuacja to taka, gdy uda się umieścić jednostki klimatyzatora po dwóch stronach ściany zewnętrznej. Łączące je przewody są wtedy stosunkowo krótkie, a straty chłodu podczas przepływu niezbyt duże. Nie zawsze uda się tak je zlokalizować, a wówczas trzeba spróbować ustawić je tak, aby znalazły się możliwie blisko siebie, a przewody nie miały zbyt wielu załamań.
Zwykle jeszcze trudniej rozplanować przebieg połączeń, w przypadku gdy chcielibyśmy klimatyzować więcej niż jedno pomieszczenie jednocześnie. Możemy wybrać multisplit, który może obsługiwać – w zależności od liczby jednostek wewnętrznych – nawet cztery-pięć pomieszczeń. Wówczas na elewacji trzeba znaleźć miejsce tylko na jedną jednostkę zewnętrzną, ale pewne komplikacje może sprawiać takie jej ulokowanie, aby dało się ją połączyć ze wszystkim jednostkami wewnętrznymi. Gdy klimatyzowane pomieszczenia znajdują się na przeciwległych końcach budynku, lepszym rozwiązaniem może się okazać montaż dwóch splitów.
Do miejsca, w którym ma być zamontowany klimatyzator trzeba też doprowadzić zasilanie, najlepiej na osobnym obwodzie z odpowiednimi zabezpieczeniami. Należy też umożliwić odprowadzanie skroplin powstających w jednostce wewnętrznej – powinny mieć ujście do kanalizacji lub na zewnątrz budynku. Mogą być odprowadzane grawitacyjnie, a jeśli to nie jest możliwe, stosuje się pompkę skroplin. Warto również rozważyć zasilanie klimatyzatora z paneli fotowoltaicznych, a wówczas praktycznie do zera można obniżyć koszty jego eksploatacji związane z poborem energii elektrycznej.
W uproszczeniu klimatyzator składa się z parownika, skraplacza, sprężarki, zaworu rozprężnego oraz wentylatorów. Między parownikiem a skraplaczem następuje przepływ czynnika chłodniczego, który zmieniając swoje stany skupienia, ulega przemianom termodynamicznym. Parownik jest owiewany powietrzem z pomieszczenia, od którego odbierane jest ciepło i przekazywane czynnikowi chłodniczemu, który dopływa w postaci cieczy i odparowuje. Dalej, już w postaci gazowej, przepływa do sprężarki, gdzie następuje wzrost jego ciśnienia i temperatury. Następnie kierowany jest do skraplacza, gdzie oddaje ciepło do otoczenia, w wyniku czego ochładza się i skrapla. W postaci cieczy trafia na zawór rozprężny, którego zadaniem jest obniżenie ciśnienia i temperatury. W takiej postaci znowu trafia do parownika i cykl się powtarza.
Wentylatory przyczyniają się do intensywnej wymiany ciepła, jeden wspomaga cyrkulację schłodzonego powietrza w pomieszczeniu, drugi – wymusza przepływ powietrza przez skraplacz w celu jego schłodzenia.
Temperatura parownika podczas pracy spada poniżej punktu rosy, więc z trafiającego do niego powietrza wykrapla się para wodna. Dzięki temu powietrze się ochładza i osusza jednocześnie, ale w klimatyzatorze gromadzą się skropliny, które trzeba odprowadzać.
Kiedy warto wybrać klimatyzator split?
Klimatyzatory typu split w jednostce wewnętrznej mają umieszczony parownik z wentylatorem, a w jednostce zewnętrznej – skraplacz ze sprężarką, zaworem rozprężnym i drugim wentylatorem. Zaletą splitów jest to, że najgłośniej pracujący element, czyli sprężarka, jest umieszczona na zewnątrz budynku, więc gdy przebywamy w pomieszczeniu, praktycznie jej nie słyszymy. Docenimy to przede wszystkim przy długotrwałej pracy urządzenia, gdy jesteśmy wrażliwi na hałas i szum. Znajdujący się w jednostce wewnętrznej wentylator może pracować z głośnością poniżej 20 dB (w trybie nocnym/snu), co jest bardzo dobrym wynikiem. Tak cichy klimatyzator można wybrać do sypialni, pokoju dzieci, gabinetu. Przy pracy jednostki wewnętrznej z pełną mocą hałas będzie większy, za akceptowalny można uznać taki na poziomie 30-40 dB.
Kilmatyzatory typu split wyróżniają się też stosunkowo dużą mocą chłodniczą. W wielu z nich stosuje się technologię inwerterową, pozwalającą na płynną zmianę prędkości obrotowej silnika napędzającego sprężarkę. Dzięki temu rzadziej się ona włącza i wyłącza, a to przekłada się na wydłużenie trwałości podzespołów i zmniejszenie poboru energii do zasilania. Szybkie dopasowywanie wydajności chłodzenia do aktualnych potrzeb wpływa na ekonomiczną pracę takich urządzeń. Będą odpowiednie do pomieszczeń o sporym metrażu, na przykład do klimatyzowania całej strefy dziennej zajmującej kilkadziesiąt metrów kwadratowych. Dodatkowo różne opcje nawiewu pozwalają dobrać najbardziej optymalny sposób rozchodzenia się powietrza w pomieszczeniu. Za komfortowe uznaje się równomierne rozchodzenie się schłodzonego powietrza, bez stref o wyraźnej różnicy temperatury. Kierunek nawiewu może być regulowany przez ruchome żaluzje, warto wybrać takie o szerokim kącie nawiewu. W niektórych modelach nawiew odbywa się przez niewielkie otwory umieszczone równomiernie na przedniej części obudowy jednostki wewnętrznej.
Stosowane są różne rozwiązania konstrukcyjne, dzięki którym nawiewane powietrze rozprasza się w różnych kierunkach i szybko miesza z ciepłym, dając mieszkańcom poczucie komfortu.
Klimatyzator może współpracować z różnego rodzaju czujnikami i być wyposażony w sterowniki, dzięki którym optymalnie dostosuje sposób nawiewania powietrza. Na przykład może to być czujnik ruchu, który po wykryciu obecności osób w pomieszczeniu, lokalizuje je, a następnie odpowiednio ukierunkowuje nadmuch chłodnego powietrza.
Wśród splitów najpopularniejsze są te do montażu na stałe, dlatego też ich wybór jest największy, zarówno pod względem parametrów pracy, jak i wyglądu oraz dodatkowych funkcji. Obok popularnych jednostek wewnętrznych naściennych, wieszanych zwykle pod sufitem, są również wersje przypodłogowe, przeznaczone do montażu pod oknem oraz sufitowe. Te ostatnie mogą być zawieszone pod sufitem (wersje podstropowe) lub wbudowane w przestrzeń sufitu podwieszanego, wówczas są z nim zlicowane, a widoczny jest jedynie panel z otworami, przez które nawiewane jest schłodzone powietrze i zasysane ciepłe z pomieszczenia. Mają niską wysokość zabudowy, co pozwala zmieścić je w przestrzeni sufitu podwieszanego, nie obniżając znacząco wysokości całego pomieszczenia.
W przypadku klimatyzatorów ściennych dużą wagę przykłada się do wyglądu jednostki wewnętrznej, bo to ona będzie widoczna w pomieszczeniu. Aby umożliwić jej prawidłowe działanie oraz swobodne rozchodzenie się nawiewanego powietrza po pomieszczeniu, nie można jej zabudować ani osłonić. Zamontowana pod sufitem, często na wprost wejścia do pomieszczenia, zwraca na siebie uwagę. Dlatego producenci prześcigają się w pomysłach na efektowne, podążające za wnętrzarskimi trendami obudowy. Bez trudu znajdziemy pasującą do wnętrz w różnych stylach.
W wersji split dostępne są też urządzenia przenośne – obie jednostki połączone są wówczas elastyczną rurą z tworzywa zakończone szybkozłączkami.
Kiedy warto wybrać klimatyzator monoblok?
Mimo dominacji splitów są sytuacje, w których lepszym rozwiązaniem jest monoblok. Czasami to jedyne dopuszczalne rozwiązanie ze względu na brak możliwości umieszczenia jednostki zewnętrznej na elewacji lub w pobliżu budynku.
W klimatyzatorach monoblok przeznaczonych do montażu na stałe problem dopływu powietrza rozwiązano w inny sposób. Urządzenie to wiesza się w pomieszczeniu na ścianie zewnętrznej, w której wykonuje się dwa otwory zakończone ruchomymi żaluzjami. Otwierają się podczas pracy klimatyzatora i jedynie one są widoczne na elewacji.
Ale monobloki to przede wszystkim urządzenia przenośne. Można je użytkować zaraz po zakupie – wystarczy podłączyć je do zasilania, nie są potrzebni fachowcy do ich montażu. Są łatwe w przenoszeniu z jednego miejsca w drugie, więc dają możliwość chłodzenia kilku pomieszczeń (oczywiście nie jednocześnie), a także można je zabrać na przykład do domu letniskowego. Ich zaletą jest też niewygórowana cena, są tańsze i mniej kłopotliwe od splitów. Niestety z uwagi na to, że wszystkie podzespoły znajdują się w jednej obudowie, również sprężarka, są od nich zwykle głośniejsze.
1. Moc chłodnicza. Dobiera się ją do kubatury chłodzonego pomieszczenia. Można ją oszacować, przyjmując, że na 1 m2 powierzchni pomieszczenia o standardowej wysokości 2,5 m potrzebne jest mniej więcej 0,1–0,15 kW mocy chłodniczej.
2. Czynnik chłodniczy. W nowoczesnych modelach stosuje się bardziej ekologiczny czynnik chłodniczy R32. Zastępuje on popularny dawniej R410A, bo jest mniej szkodliwy dla środowiska – ma od niego niższy potencjał tworzenia efektu cieplarnianego GWP.
3. Klasa energetyczna. Im wyższa, tym klimatyzator osiąga wyższą sezonową efektywność energetyczną. Osobno podawana jest dla pracy z funkcją chłodzenia i grzania. Najwyższa to A+++.
Gdzie szukać dobrego fachowca do montażu klimatyzatora?
Choć montaż klimatyzatorów nie wydaje się bardzo skomplikowany, to nie zawsze można go przeprowadzić samodzielnie. Dotyczy to przede wszystkim urządzeń, które trzeba napełnić czynnikiem chłodniczym na miejscu montażu. Może to zrobić jedynie osoba posiadająca uprawnienia f-gazowe.
Wielu producentów oferuje bazy autoryzowanych instalatorów swoich urządzeń. Warto z nich korzystać, bo są przeszkoleni w montażu i mają wymagane kwalifikacje. Wybierając takiego fachowca, mamy zarówno pewność bezbłędnego montażu, jak też możliwość łatwego serwisowania. Docenimy to podczas użytkowania klimatyzatora, bo w razie problemów z jego pracą albo w przypadku awarii szybko uzyskamy pomoc. Autoryzowanego instalatora będziemy też mogli wezwać do przeprowadzenia przeglądów i serwisowania klimatyzatora, które są konieczne do jego prawidłowego funkcjonowania, a często również dla utrzymania ważnej gwarancji.
- Przejdź do galerii: Montaż klimatyzatora typu split i klimatyzatora przenośnego. O czym pamiętać?
Autor: SAMSUNG
Klimatyzator może być wyposażony w filtr o wysokiej skuteczności, który działa jak oczyszczacz powietrza, a zmiana barwy lampek na obudowie może informować o aktualnej jakości powietrza
Podobnie jak klimatyzatory modele powietrzne mogą być w wersji split i monoblok, ale sposób przekazywania chłodu jest inny. Po przestawieniu na tryb chłodzenia nie nawiewają chłodnego powietrza do pomieszczeń, a obniżają temperaturę czynnika grzewczego, jaki jest rozprowadzany po budynku. Dzięki temu uzyskuje się efekt chłodzenia – większy lub mniejszy, w zależności od tego, z jaką instalacją współpracują. Gdy jest to ogrzewanie podłogowe, temperaturę w pomieszczeniu można obniżyć o kilka stopni, bo podłoga nie może być zbyt zimna. Kontakt powietrza z powierzchnią o temperaturze poniżej punktu rosy może spowodować wykraplanie się zawartej w nim wilgoci. Nie jest to wskazane z uwagi na trwałość materiałów wykończeniowych i konstrukcji budynku. W przypadku klimakonwektorów chłodzenie jest skuteczniejsze, bo nawiewane powietrze może mieć niższą temperaturę, a cyrkulację powietrza wymusza wbudowany w nie wentylator.
Klimatyzatory to urządzenia, które pozwalają utrzymać odpowiednią, komfortową temperaturę w pomieszczeniu. Zwykle kojarzone są z chłodzeniem w upalne dni, jednakże obecne rozwiązania dają możliwość wykorzystywania ich również do ogrzewania, dzięki zastosowaniu pompy ciepła powietrze-powietrze. Zastosowana w nich funkcja grzania pozwala zapewnić komfortową temperaturę nie tylko latem, ale również w chłodniejsze dni w okresach przejściowych, a nawet zimą.
Klimatyzator z funkcją grzania jest ciekawym rozwiązaniem w sytuacjach, gdy w bardzo szybkim czasie chcemy dogrzać pomieszczenie. Są też takie przypadki, kiedy ogrzewanie nadmuchowe wręcz powinno być podstawowym wyborem. Na pewno są to domy niskoenergetyczne, w których ilość powietrza potrzebna do przeniesienia tego ciepła, będzie tożsama z ilością świeżego powietrza, którą musimy dostarczyć z wentylacji mechanicznej.
Kolejnym przypadkiem, w których klimatyzator może odegrać rolę głównego źródła ciepła, są na przykład wakacyjne apartamenty czy domki na działkach, których nie ogrzewamy na stałe.
Klimatyzatory z pompą ciepłą znajdują zastosowanie również w budynkach komercyjnych, na przykład w magazynach, gdzie temperatura może spadać do bardzo niskiego poziomu, co wpływa na jakość przechowywanych w nich produktów.
Z kolei w biurach klimatyzacja z funkcją grzania jako wsparcie w utrzymaniu odpowiedniej temperatury w sezonie jesienno-zimowym może przyczynić się do zwiększenia wydajności pracy i komfortu przebywających tam osób.
