Prefabrykacja. Nie ma odwrotu, bo przyszłość budownictwa w Polsce należy do tej technologii
Prefabrykacja to technologia, w której całe fragmenty budynku powstają w fabryce, a na placu budowy są jedynie montowane. Takie podejście skraca czas realizacji inwestycji nawet o 50% w porównaniu do tradycyjnych metod, zmniejsza ryzyko opóźnień oraz pozwala lepiej kontrolować koszty.
Autor: Artur Celiński
Dom prefabrykowany
Spis treści
- Domy prefabrykowane – polskie firmy są znane za granicą
- Prefabrykacja dzisiaj – szybkość i precyzja
- Budownictwo modułowe – standard, a nie przyszłość
- Budownictwo prefabrykowane w Polsce dzisiaj - przykłady
Kiedy w latach 90. XX w. do Polski napływały nowe technologie z krajów zachodnich i zza oceanu to wśród nich były również systemy budowlane, skracające czas budowy domów, w tym prefabrykacja. Niestety, technologie prefabrykacji z przełomu XX/XXI w. chociaż inne od tych, które znane były Polakom z okresu PRL, nie budziły jednak zaufania. Dom z fabryki kojarzył się wówczas z produktami, jakie znaliśmy z tysięcy polskich osiedli, chociaż nie miał z nimi nic wspólnego. Musiał upłynąć i dopiero teraz inwestorzy na większą skalę zaufali tej technologii i stwarzanych przez nią możliwości. Już od pewnego czasu w Polsce coraz więcej domów wyjeżdża z fabryki i składanych jest na placu budowy.
Domy prefabrykowane – polskie firmy są znane za granicą
Prefabrykacja w większej skali była ograniczona do wytwarzania w fabrykach gotowych elementów konstrukcji różnego typu budowli, m.in. stropów, belek, dźwigarów, schodów, kominów. Zakłady produkcyjne przygotowane są jednak na kompletne obiekty, a nawet całe zespoły, np. osiedla mieszkaniowe. Wiele z nich cieszy się wielką renomą i zaufaniem realizując zamówienia do krajów skandynawskich, Niemiec, Francji, Holandii, Hiszpanii. Tam nikt nie pyta o technologię budowy, tylko o to jak szybko może dom wybudować, jakie będzie on miał parametry energetyczne, jakie będzie wyposażenie i oczywiście jaka będzie cena. To się jednak zmienia i również w Polsce rodzime firmy realizują duże przedsięwzięcia mieszkaniowe, o czym mówią sami producenci.
- Ze względu na wysokie i wciąż rosnące koszty pracy i materiałów firmy budowlane, nie tylko w Polsce, poszukują innowacyjnych rozwiązań i technologii. Szybkość montażu, wysoka jakość konstrukcji stworzonych w warunkach fabrycznych, różnorodne rozwiązania architektoniczne oraz podwyższone bezpieczeństwo są głównymi cechami, dla których klienci się na nie decydują. Pekabex, jako największy w Polsce i tej części Europy producent prefabrykatów, oferuje produkty certyfikowane środowiskowo EPD (Environmental Product Declaration) - o co pytają już nie tylko wymagający klienci ze Skandynawii, ale także coraz częściej w naszym kraju. Ponieważ edukacja inżynierów na uczelniach wyższych nie nadąża za zmianami w technologii prefabrykacji, to wielu klientów decyduje się nie tylko na zakup elementów konstrukcyjnych, ale także usługi ich projektowania, montażu i generalnego wykonawstwa inwestycji, co wpływa na szybkość i profesjonalizm przeprowadzenia całego procesu inwestycyjnego.Tomasz Seremet, prezes Pekabex BET S.A.
Prefabrykacja dzisiaj – szybkość i precyzja
Ideą budowania z elementów prefabrykowanych jest przeniesienie większości prac budowlanych związanych z uzyskaniem stanu surowego budynku do zakładów produkcyjnych. Zakład prefabrykacji wykonuje projekty konstrukcyjne, czynnie uczestnicząc we wszystkich uzgodnieniach, produkuje elementy oraz montuje wyroby na placu budowy.
Wytwarzanie elementów na skalę przemysłową daje również duże możliwości w zakresie dokładności ich wykonania, wykończenia, jakości i estetyki. Zakłada wykonanie znacznej części robót budowlanych w fabrykach domów. Również ostateczne wykończenia takie jak obróbka stolarki okiennej i drzwiowej, czy detale elewacji, wykonywane są z niezwykłą starannością, przez co efekt końcowy pracy hali produkcyjnej, nie wymaga już poprawek na placu budowy. Takie podejście gwarantuje bezproblemowe łączenie elementów budynku na placu budowy, obniżając koszty pracy sprzętu i ludzi.
Prefabrykacja obejmuje nie tylko produkcję elementów składowych w postaci gotowych paneli, ale także całych obiektów kubaturowych, tzw. modułów, których wielkość jest ograniczona możliwościami transportu. Prefabrykowane domy modułowe powstają dłużej w fabryce, ale wznoszenie z nich budynków jest jeszcze szybsze.
Prefabrykaty w formie elementów ścian, stropów, sufitów, stropodachów w formie paneli to głównie systemy betonowe i w technologi szkieletu drewnianego. Moduły najczęściej wykonuje się w konstrukcji drewnianej.
Budownictwo modułowe – standard, a nie przyszłość
Inwestorzy i samorządy coraz częściej sięgają po tę technologię nie tylko ze względu na szybkość realizacji, ale także na jej opłacalność. Budownictwo modułowe w Polsce rozwija się w szybkim tempie. W ostatnich latach wzrosła liczba inwestycji publicznych i prywatnych, które wykorzystują tę technologię. Obecnie buduje się z modułów nie tylko osiedla mieszkaniowe, ale także budynki komunalne, placówki edukacyjne i biurowce.
Z modułów można zbudować m. in. żłobki, przedszkola, szkoły, akademiki, obiekty socjalne i komunalne, placówki służby zdrowia, czy domy spokojnej starości. Ta technologia może również znaleźć zastosowanie w sektorze wojskowym, np. przy budowaniu koszar (z takich budynków korzysta m. in. armia amerykańska).
W efekcie rośnie zainteresowanie budownictwem modułowym, choć w Polsce dopiero zyskuje ono na znaczeniu. Wartość tego sektora na polskim rynku szacuje się już na blisko 5 miliardów złotych i w najbliższych latach ma rosnąć. Co ważne, budownictwo modułowe wymaga mniej pracowników, pozwala na optymalizację kosztów oraz spełnia ekologiczne wymagania Krajowego Planu Odbudowy.
Budownictwo prefabrykowane w Polsce dzisiaj - przykłady
Wzrastającą popularność prefabrykacji widać po realizacjach dużych i mniejszych firm, które od lat wykonują zamówienia dla klientów zagranicznych. Pekabex S.A. specjalizujący się w technologii prefabrykacji betonowej realizuje już w Polsce bardzo duże projekty, w tym obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowe. Zrealizowane zostały już m.in. osiedla budynków wielorodzinnych w Sianowie, Poznaniu, Włocławku czy Toruniu.
Tomasz Seremet, prezes Pekabex BET S.A: W budowie są obecnie m.in. osiedla mieszkaniowe w Elblągu, Częstochowie czy Katowicach, obiekty typu PRS i akademiki w Warszawie czy Poznaniu. Dla Miasta Kołobrzegu budujemy jeden z wielopoziomowych parkingów nadziemnych, które spotykają się ze szczególnym zainteresowaniem w miastach ze względu na szybki i bezkolizyjny montaż gotowej konstrukcji prosto z kół. Z kolei w Gdańsku powstaje gigantyczna inwestycja Baltic Towers, której słupy mają ponad 33 metrów wysokości, a dźwigary 55 metrów - co oczywiście robi wielkie wrażenie pod kątem konstrukcyjnym, a jednocześnie jest szczególnym wyzwaniem logistycznym.
W dziedzinie budownictwa modułowego jedną z wiodących firm jest Unihouse. - Jeszcze kilka lat temu mogło się wydawać, że budownictwo modułowe jest niszowym segmentem rynku. Dziś jednak sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Na przykładzie realizacji firmy w Polsce widać, że technologia ta z powodzeniem funkcjonuje w różnych sektorach. W Kamiennej Górze jest to budynek komunalny o podwyższonej efektywności energetycznej w Bielsku Podlaskim - osiedle mieszkaniowe. W Warszawie firma zrealizowała nowoczesny budynek edukacyjny przedszkola „Ku Rzece”, z kolei w Ciechanowie realizuje żłobek. Budownictwo modułowe na stałe zadomowiło się w Polsce i nie jest już traktowane jako nisza, lecz jako realna alternatywa dla tradycyjnych technologii – poinformował Wojciech Jarmołowicz, rzecznik prasowy Unibet.
- Potrzeby mieszkaniowe w kraju są naprawdę wielkie i w statystykach europejskich jesteśmy na trzecim miejscu od końca pod względem liczby mieszkań na 1000 mieszkańców. Państwo, samorządy lokalne i ich jednostki organizacyjne w różnych formach poszukują możliwości zaspokojenia głodu mieszkaniowego. Z pewnością budownictwo modułowe i prefabrykacja są rozwiązaniem, które przy efekcie skali może znacząco obniżyć koszty, skrócić czas budowy oraz wpływać pozytywnie na obniżanie śladu węglowego inwestycji. Tomasz Seremet, prezes Pekabex BET S.A
źródło: Unibep/Unihouse, Pekabex, Sava Home/Fisher Group
Orężna w Warszawie. Domy atrialne. Zdjęcia
Autor: Szymon Starnawski
Atrialne domy przy ulicy Orężnej
