Tajniki budowy domu jednorodzinnego z paneli - od fundamentów po ściany i dach
Budowa domu jednorodzinnego z paneli SIP może być naprawdę ekspresowa. Domy takie stawia się w 2 tygodnie, a są przy tym wyjątkowo ciepłe i szczelne. Oto, co warto wiedzieć o budowie fundamentów, ścian i dachu w tej technologii. Czy panele SIP wytrzymają duże obciążenia i jak w takim domu z płyt rozprowadzić instalacje.
Autor: LS Tech-Homes
Do wykonania podłogi na gruncie można wykorzystać zespolone panele dachowo-stropowe. Oddzielono je od gruntu izolacją przeciwwilgociową
Co to są panele SIP?
Panele SIP (skrót wziął się od angielskiej nazwy Structural Insulated Panels) to inaczej płyty warstwowe. Ich środek stanowi izolacja, najczęściej styropian, polistyren ekstrudowany lub pianka poliuretanowa. Okładzinami są twarde płyty, na przykład OSB, magnezowe, cementowe, włókno-cementowe lub nawet metalowe. Płyty są połączone z izolacyjnym rdzeniem wytrzymałym klejem poliuretanowym.
Panele SIP moga być jednocześnie konstrukcją izolacją ściany i konstrukcją budynku, a mały dom możesz wybudować z nich już w 2 tygodnie.
Jakiej wielkości są panele SIP?
Panele mają rdzeń grubości 150 mm (ścienne i podłogowe) i 230 mm (dachowe i sufitowe). Obkładane są płytami OSB lub magnezowymi o grubości odpowiednio 12 i 11 mm. Długość panelu odpowiada mniej więcej wysokości typowej kondygnacji i wynosi 2745 lub 3000 mm. Szerokość paneli ściennych to 1000 mm, dachowych – 1000 lub 1220 mm.
Nie oznacza to jednak, że dom z paneli musi być zaprojektowany w narzuconym przez producenta module. Do tej technologii można zaadaptować prawie każdy projekt, gdyż panele można wyprodukować, dostosowując je do wymiarów projektu.
Maksymalny wymiar pojedynczego panelu jest jednak uzależniony od wielkości płyt okładziny – największy może mieć wymiary 3000 x 1000 mm.
Ciężar 1 m2 panelu ściennego/podłogowego wynosi mniej więcej 27 kg, stropowego typu MM (czyli z okładziną z dwóch płyt magnezowych) mniej więcej 29 kg, a typu MO (z okładziną z płyty OSB oraz magnezowej) – blisko 22 kg.
Czy z paneli można postawić ściany zewnętrzne?
Panele wytrzymują normowe obciążenia wiatrem i mogą być samonośnymi ścianami zewnętrznymi z elementami konstrukcyjnych w rozstawie co 3 m.
W małych budynkach do dwóch kondygnacji panele tworzą samodzielne konstrukcje. W wyższych i większych kubaturowo obiektach konstrukcją jest zazwyczaj szkielet drewniany, stalowy lub z belek ze szklanych kompozytów, a panele są wypełnieniem pól między elementami konstrukcji.
Naprężenia w płycie warstwowej rozkładają się podobnie jak w belce dwuteowej. Środnikiem, na który działają siły ściskające, jest izolacyjny rdzeń, a stopkami belki przenoszącymi siły rozciągające są twarde płyty. Panel MgO Green produkowany w Polsce można obciążać pionowo na ściskanie do 150 kN. Nośność swobodnie podpartego panelu wynosi 8 kN/m2 (800 kg/m2).
Czy ściany z paneli są ciepłe?
Gruba warstwa wypełnienia z materiału o dużym oporze cieplnym sprawia, że ściana z paneli pomimo niewielkiej grubości jest bardzo ciepła. Najcieplejsze są panele z rdzeniem z pianki poliuretanowej PUR, nieco gorszą izolacyjność mają te z polistyrenu XPS oraz styropianu.
Wartość U dla ściany z paneli SIP produkowanych w Polsce w zależności od rodzaju paneli wynosi od 0,08 do 0,22 W/(m2.K).
Czy dom z paneli jest szczelny?
Prawidłowo wykonane przegrody w technologii SIP są bardzo szczelne, co ułatwia kontrolę temperatury i wilgotności powietrza dostarczanego do wentylacji lub klimatyzacji i ogranicza zużycie energii potrzebnej do ogrzewania albo ochładzania wnętrza. Pod stropami i w ścianach z paneli nie trzeba układać dodatkowej paroizolacji.
W domach w tej technologii ze względu na szczelność zaleca się instalowanie wentylacji mechanicznej (podobnie jak w większości budynków energooszczędnych).
Co warto wiedzieć o budowie fundamentów w technologii SIP?
W budynkach wznoszonych z paneli SIP nie ma potrzeby specjalnego fundamentowania.
Istotne jest natomiast bardzo dobre wypoziomowanie fundamentów, gdyż nierówności nie można „zgubić” w ścianie w taki sposób, jak się to robi w technologiach murowych.
Duży panel o wysokości całego piętra musi być idealnie prosto ustawiony. Panele ścienne układa się na belce podwalinowej oddzielonej od fundamentu izolacją przeciwwilgociową. Belkę kotwi się w fundamencie. Na jej powierzchni rozprowadza się warstwę piany montażowej, która uszczelnia i skleja panel z belką.
Jak się łączy panele?
Najczęściej panele łączy się ze sobą na tak zwane obce pióro – na podobnej zasadzie jak deski w podłodze lub na elewacji.
Układ ten stabilizuje się wkrętami, które łączą okładzinę z listwą OSB będącą obcym piórem. Łącznikami mogą być też wbudowane dwuteowniki, ceowniki oraz inne kształtowniki z drewna, materiałów drewnopochodnych (OSB), stali lub żywic wzmacnianych włóknem szklanym.
Na życzenie inwestora producent może przygotować inny kształt rdzenia dopasowany do indywidualnych połączeń. Łączenia paneli uszczelnia się pianką poliuretanową. W narożnikach oraz na stykach dachu i ściany płyty można spinać złączami ciesielskimi.
W miejscach otworów okiennych i drzwiowych przycina się panele i wstawia wymiany z belek drewnopodobnych lub kształtowników kompozytowych, do których mocuje się ramy stolarki.
Jak zbudować dach z paneli?
Z paneli można też budować całe połacie dachu. Współczynnik przenikalności cieplnej U panelu dachowego wynosi 0,15 W/(m2.K), są to więc dachy w standardzie domu energooszczędnego.
Dachy można wykańczać dowolnym pokryciem. Bezpośrednio na panelu układa się papę dachową lub do płyty OSB będącej jego wykończeniem przybija się łaty i na nich układa na przykład dachówkę lub pokrycie z blachy.
Dach zbudowany z paneli jest bardzo lekki, dlatego warto wziąć pod uwagę tę metodę budowania podczas planowania nadbudówek nad słabymi konstrukcjami i wszędzie tam, gdzie liczy się waga dachu. Na specjalne zamówienie producenci mogą wyprodukować panele przygotowane do wstawienia okien dachowych lub lukarn.
Co powinien zawierać projekt instalacji?
Projekt instalacji do domu zbudowanego z paneli powinien uwzględniać specyfikę tej technologii. W panelu nie można – tak jak się to robi w murze – wykuć dodatkowej bruzdy na przewody instalacyjne, aby dorobić na przykład brakujące gniazdo wtykowe.
Rozmieszczenie instalacji trzeba zawczasu szczegółowo przemyśleć.
W procesie produkcji w panelach przygotowywane są specjalne otwory instalacyjne (peszle), w których umieszcza się przewody instalacji elektrycznej. Podczas montażu wybija się jedynie wyjścia na gniazda.
Przewody instalacji sanitarnych i wentylacji najlepiej prowadzić w ścianach działowych, które w domach w tej technologii najczęściej buduje się z płyt okładzinowych na szkielecie drewnianym lub stalowym.
