Dom bez rachunków. Budujemy dom plus energetyczny

Uniezależnienie się od rosnących cen prądu i gazu, eksploatowanie domu bez martwienia się o wysokie rachunki, aktywna troska o środowisko... To wymagania większości Inwestorów. Przedstawiamy rozwiązania, dzięki którym możliwe jest zbudowanie domu bez rachunków.

Pierwszy certyfikowany dom pasywny wzniesiono w Polsce kilkanaście lat temu. Od tamtej pory zdążyliśmy się oswoić z ideą budowy domów, które wyróżniają się wyjątkowo niskim kosztem eksploatacji, a w czasie łagodnych zim mogą w ogóle nie wymagać ogrzewania. Widok budynków bez komina przestał budzić zdziwienie. Dziś certyfikowanych domów pasywnych stoi już sporo, a następni inwestorzy poważnie myślą o tym, by mieszkać w takich samych. Niestety, droga do domu pasywnego nie jest usłana różami. Zwykły projekt się nie nadaje – musi być on przygotowany konkretnie pod kątem takiego standardu. Budowa wymaga zachowania surowego reżimu technologicznego. To inwestycja, której czas zwrotu zależy od tego, jak szybko poszybują w górę ceny paliw i energii. Zakłada się, że typowy dom o powierzchni 150 m² zamieszkany przez czteroosobową rodzinę wymaga nakładów na ogrzewanie tradycyjnym kotłem rzędu kilku tysięcy złotych rocznie. Taki sam budynek w standardzie pasywnym najwyżej kilkaset. A dzięki nowoczesnym technologiom budowy oraz instalacjom czerpiącym energię z odnawialnych źródeł, możemy wybudować dom bez rachunków, o standardzie plus energetycznym!

Dom plus energetyczny - co to znaczy?

Dom bez rachunków to budynek, który generuje więcej energii niż jej zużywa. Dzięki odpowiednim instalacjom oraz cechom architektonicznym domu koszty jego utrzymania są ograniczone do minimum. Nowoczesne technologie są coraz bardziej dostępne, ich ceny się zmniejszają, a profesjonalni wykonawcy znajdują się w większości polskich miejscowości. Ułatwia to podjęcie decyzji o budowie domu plus energetycznego: korzystniejszego od domu pasywnego czy energooszczędnego. To, co przed laty było wysokim standardem, w ciągu nadchodzących lat stanie się niezbędne - zgodnie z Warunkami Technicznymi 2021. Domy budujemy na dekady, warto więc nie tylko ograniczyć się do aktualnych wymogów, ale myśleć perspektywicznie, inwestując w budownictwo plus energetyczne.

Na co zwrócić uwagę przy budowie domu bez rachunków?

Pierwszym krokiem przy planowaniu budowy domu plus energetycznego powinno być wybranie odpowiedniej działki. Należy szczególnie zwracać uwagę na jej właściwe ułożenie względem stron świata, pozwalające wykorzystać jak najlepiej ciepło słoneczne. Pomieszczenia strefy dziennej z dużymi przeszkleniami powinny znajdować się od strony wschodu i południa - z zastrzeżeniem, że wokół działki nie mogą znajdować się wysokie budynki, drzewa lub inne obiekty, zasłaniające dopływ słońca, zarówno do okien, jak i do zaplanowanej instalacji fotowoltaicznej. Nasadzenia są również istotne ze względu na ich działanie izolujące. Drzewa iglaste najlepiej zasadzić od strony północnej domu (przez cały rok zapewnią dodatkową osłonę od wychładzającego wiatru), a od południowej - liściaste. Nie tylko zapewnią piękny widok z okna, ale w lecie ochronią duże przeszklenia przed nadmiernym nagrzewaniem. 

Przy wybraniu projektu domu korzystajmy ze sprawdzonego biura projektowego, np. z certyfikatem Instytutu Budownictwa Pasywnego. Pozwoli to uniknąć błędów oraz zapewni odpowiednie rozwiązania architektoniczne, sprzyjające ograniczaniu strat energii w  nowym budynku. Odpowiednia, prosta bryła, umieszczenie przeszkleń, poprowadzenie instalacji, wykorzystanie technologii smart home, prosta konstrukcja dachu ułatwiająca montaż paneli fotowoltaicznych - wszystkie te aspekty powinny zostać odpowiednio zaplanowane. Jakie więc elementy powinien posiadać dobry projekt domu bez rachunków?

Okna i światło w domu plus energetycznym

W nowoczesnym budownictwie jednorodzinnym okna mogą stanowić nawet do 27% całej powierzchni bryły zewnętrznej. Jednak im więcej okien, tym większe straty energii i ryzyko wychładzania przez szyby. Przy budowie domu bez rachunków powinnyśmy zainwestować w okna o wysokim standardzie pod względem termoizolacyjności. Dziś wiele produkowanych okien spełnia standardy wymagań technicznych przewidzianych na rok 2021 (współczynnik przenikania ciepła poniżej 0,9 W/(m².K)). 

Obok popularnych dwuszybowych coraz częściej spotyka się okna trójszybowe. Aby zwiększyć izolacyjność, komory między szybami wypełniane są gazami szlachetnymi: argonem lub kryptonem. Na rynku pojawiły się też okna czteroszybowe, których właściwości izolacyjne są zbliżone do właściwości ścian. Ich współczynnik przenikania ciepła dochodzi nawet do 0,3 W/(m².K).

Wiele przeszkleń oznacza większe nagrzewanie się domu latem. Ten problem również może rozwiązać jednak pompa ciepła! Nowoczesne urządzenia posiadają również funkcję chłodzenia budynku. Obniżenie temperatury we wnętrzu możliwe jest dzięki wykorzystaniu naturalnego chłodu zawartego w gruncie lub wodzie (chłodzenie pasywne – możliwe tylko przy pompach gruntowych), lub poprzez odwrócenie obiegu chłodniczego pompy ciepła (chłodzenie aktywne – realizowane przez pompy powietrzne oraz gruntowe). 

Izolacja domu bez rachunków

Aby zapewnić niskie zapotrzebowanie na energię do ogrzewania, fundamenty, ściany i dach domu bez rachunków powinny być należycie ocieplone materiałami o najlepszej jakości i o najniższym możliwym współczynniku przenikania ciepła. Odpowiedni styropian, wełna mineralna i folie izolacyjne sprawią, że budynek będzie szczelny, a ciepło nie ucieknie przez mostki termiczne. Przy budowie domu dobrze zdecydować się na płytę fundamentową. Ocieplenie z twardych płyt polistyrenowych odpowiedniej grubości (nawet 30 cm), skutecznie odseparuje dom od zimnego gruntu. Ocieplenie płyty łatwo wyprowadzić pionowo ponad poziom gruntu i połączyć z ociepleniem ścian.

Instalacje w domu bez rachunków

Jednym z bardzo ważnych komponentów systemu grzewczego w Domu bez Rachunków/ domu plus energetycznym jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Rekuperacja pozwala na odzyskanie ciepła oraz zapewnia nam świeże, filtrowane powietrze. W zaawansowanych, przeciwprądowych rekuperatorach sprawność temperaturowa osiąga nawet 93%! Ciepło pozostające w powietrzu usuwanym z domu przekazywane jest do napływającego powietrza świeżego, z zewnątrz. Pozwala to na kontrolowaną wentylację pomieszczeń, gwarantującą zdrowy klimat, czyste powietrze i komfort termiczny w naszym domu - ograniczając ryzyko pojawienia się na ścianach niebezpiecznej pleśni. Rekuperacja zmniejsza koszty ogrzewania.

Pompa ciepła korzysta z darmowej energii cieplnej pochodzącej z otoczenia, czyli z odnawialnego źródła energii, co znacząco obniża koszty ogrzewania i uniezależnia dom bez rachunków od jego zewnętrznych źródeł (np. gazociągu). Urządzenie potrafi nie tylko zapewnić ciepło, ale również chłodzić; jest wielofunkcyjne, zajmuje niewiele miejsca (np. tyle, ile spora lodówka) oraz - choć to spora finansowa inwestycja - pozwala na ograniczenie kosztów budowy domu. Decydując się na ogrzewanie pompą ciepła nie musimy planować dodatkowego pomieszczenia na kotłownię oraz przechowanie opału, rezygnujemy również z komina. 

Kluczowym elementem domu bez rachunków jest instalacja fotowoltaiczna. To ona dostarcza darmową energię do domowych urządzeń oraz instalacji. Dzięki rządowym programom oraz dotacjom producentów sfinansowanie takiej inwestycji stało się znacznie łatwiejsze.