Odprowadzenie wody z dachu: rynny i rury spustowe
Żeby nie zalała nas... woda, trzeba zawczasu zadbać o odprowadzenie jej z dachu. Wybór optymalnego sposobu zależy od możliwości technicznych, upodobań i zasobności portfela.
Autor: Andrzej Szandomirski
Choć zwykłemu śmiertelnikowi mogłoby się zdawać, że problem odprowadzania wody z dachu jest wydumany, prawda jest zupełnie inna. Skuteczne zabezpieczenie ścian przed regularnym zalewaniem wodą jest jednym z podstawowych warunków trwałości elewacji, a nawet całego budynku.
Rynny i rury spustowe
To najpopularniejsze rozwiązanie. Na rynku znajdziemy wiele kompletnych systemów odwodnienia dachu, których elementy można łączyć ze sobą i mieć pewność, że po poprawnym wykonaniu cały układ będzie sprawnie odprowadzał wodę. W skład takiego systemu wchodzą między innymi: rynny, rury spustowe, kształtki narożne, siatki ochronne, rewizje oraz uchwyty do mocowania rynien – rynajzy – i rur spustowych – obejmy. Średnica rynny wynosi zwykle od 100 do 125 mm, a rury spustowej – od 70 do 100 mm.
Przybierają różne kształty, mogą mieć przekrój: półokrągły, półeliptyczny, trapezowy, skrzynkowy (kwadratowy albo prostokątny) lub imitujący gzyms.
Najlepiej odwadniające funkcje spełniają te o przekroju półokrągłym lub eliptycznym z wywiniętą do środka rynny zewnętrzną krawędzią, zwane niegdyś profilem warszawskim (w odróżnieniu od krakowskiego z krawędzią wywiniętą na zewnątrz), a dziś kontynentalnym. Wywinięcie nie tylko chroni elewację przed wodą, ale też zwiększa sztywność, dzięki czemu rynna jest mniej podatna na uszkodzenie – nie wygina się pod ciężarem wody. Jednak odpowiednio dobrane rynny trapezowe, kwadratowe i podobne do gzymsu podnoszą walory estetyczne dachu. Kształty rur spustowych są dopasowane do kształtu rynny i mają przekrój okrągły, kwadratowy lub prostokątny.
Autor: archiwum muratordom
Materiały wykorzystywane do orynnowania różnią się nie tylko wyglądem, ale także wytrzymałością, trwałością czy odpornością na uszkodzenia. Zanim zdecydujemy, jaka rynna ma wisieć pod okapem naszego domu, warto przeanalizować właściwości materiału, z którego jest wykonana.
- Z PCW pokrywanego akrylem, tlenkiem tytanu lub stabilizowanego promieniami ultrafioletowymi. Powłoki te zwiększają odporność PCW na warunki armosferyczne, głównie na szkodliwe działanie promieni słonecznych, zanieczyszczone powietrze, w tym kwaśne deszcze. Torzywo, z którego wykonane jest orynnowanie, najczęściej barwione jest w masie, dzięki czemu miejsce zarysowania nie zmienia koloru. Rynny są łączone na złączki i zapinki gumową uszczelką, zatrzaski z szczelką lub są sklejane na stałe.
- Z aluminium zabezpieczonego antykorozyjnie i lakierowanego lub malowanego na kilka kolorów. Rynny z tego materiału kupje się jako gotowe i łączy się nitami oraz uszczelnia klejem do aluminium, specjalną pastą lub silikonem. Można je też wygiąć z arkuszy blachy i przycinać bezpośrednio na placu budowy, używając specjalnej maszyny. Ten drugi sposób pozwala uniknąć łączenia rynien, trzeba tylko zanitować i uszczelnić narożniki oraz zakończenia rynny.
- Z miedzi, która może pozostawać niczym niepokryta lub pokryta cynkiem albo akrylem. Łączy się je na zakład i z obu stron lutuje. Decydując się na tego rodzaju rynny, należy pamiętać, że niczym niezabezpieczona blacha miedziana wystawiona na bezpośrednie działanie czynników atmosferycznych utlenia się i pokrywa tlenkiem miedzi (patyną), zmieniając barwę powierzchni na zielonkawą.
Warto wiedzieć, że wbrew obiegowym opiniom blacha stalowa nie powoduje korozji rynien miedzianych. To miedź mająca kontakt z elementami stalowymi wywołuje ich korozję. - Ze stali mogą występować w wersji tradycyjnej, srebrzystej (ocynkowana stal) lub – w nowocześniejszej – ze stali powlekanej powłoką plastisolu. Dzięki temu mają różne kolory i są bardziej odporne od swych poprzedniczek na uszkodzenia mechaniczne, korozję oraz płowienie. Produkowane są w wielu kolorach, więc z łatwością można je dobrać do elewacji domu czy dachu. Rynny pokryte plastisolem łączy się złączkami lub klamrami zatrzaskowymi z uszczelką gumową. Montaż ułatwia jeszcze specjalna zatrzaskowa konstrukcja haków rynnowych i ściennych.
- Z tytan-cynku występują tylko w jednym kolorze – srebrzystoszarym. Stop cynku z dodatkiem tytanu i miedzi wykorzystywany do produkcji orynnowania ma jednak wyjątkowy połysk. Poszczególne elementy łączy się poprzez obustronne lutowanie, a jeśli producent tak zaleci, dodatkowo uszczelnia pastą.
