Klej do płytek: jaki klej do jakiego podłoża? Poradnik
Klej do płytek zazwyczaj nie wzbudza takiego zainteresowania, jak sam wybór płytek. Jednak to od kleju do płytek - bez znaczenia czy chodzi o gres, glazurę czy terakotę - zależy, czy nasza łazienka, kuchnia lub taras, będzie na trwale ozdobiony płytkami. Radzimy, jak wybierać klej do płytek w zależności od podłoża i miejsca układania płytek.
Autor: Andrzej Szandomirski
Rozmiar płytek oraz ich położenie - na ścianie czy na podłodze - ma wpływ na rodzaj kleju, jaki musimy zastosować
Klej do płytek dopasowany do sytuacji
Zanim kupimy zaprawę i na dobre zabierzemy się do pracy, powinniśmy odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań. Od tego, jak skrupulatni będziemy, w znacznym stopniu zależy powodzenie całego przedsięwzięcia. Jak już wiemy, zaprawę dobieramy przede wszystkim do podłoża. Musimy wziąć pod uwagę nie tylko rodzaj podłoża, na którym będziemy instalować okładzinę, ale również to, czy będzie ono zmieniać swój rozmiar w trakcie użytkowania – na przykład pod wpływem zmian temperatury lub działających na nie obciążeń. Dopiero wtedy możemy ocenić, czy wystarczającym rozwiązaniem będzie klej odkształcalny C2 S1, czy też należy zastosować klej wysoko odkształcalny C2 S2.
Innym ważnym aspektem, który powinniśmy uwzględnić, jest kolor okładziny ceramicznej. Inwestorzy, dobierając płytki, zwracająuwagę na ich kolor przede wszystkim ze względów estetycznych. W konsekwencji powoduje to czasami duże problemy – szczególnie wtedy, gdy nie zadbali jednocześnie o prawidłowy dobór kleju do płytek. Trudno jednak czasem dostrzec związek między barwą kafelków a tym, że źle trzymają się podłoża. A jest on dość prosty. Ciemna okładzina będzie mocniej absorbowała promienie słoneczne niż jasna, a tym samym będzie osiągała wyższą temperaturę. Doprowadza to do olbrzymich zmian rozmiaru płytek – szczególnie gdy są nimi pokryte duże powierzchnie znajdujące się na zewnątrz (na tarasach, elewacjach).
Prawidłowo dobrana odkształcalna zaprawa klejąca oraz spoiny dylatacyjne wykonane w odpowiednim miejscu są w stanie skompensować potężne siły wytworzone na styku płytek i podłoża. W innym przypadku płytki odpadają – lub co gorsza – pękają. Podłoże, a także okładzina ceramiczna będą się inaczej zachowywały i podlegały innym obciążeniom na zewnątrz, a innym wewnątrz budynków. Musimy więc wziąć pod uwagę również to, czy płytki będą układane wewnątrz, czy na zewnątrz.
Płytki na ścianie czy na podłodze
Istotne jest także miejsce ich mocowania – na ścianie czy na podłodze. Dla trwałości okładziny zagrożenie stanowią również obciążenia mechaniczne, którym jest poddawana. Są one mniejsze w przypadku ścian, większe na posadzce.Jednak w pewnych sytuacjach (na przykład zabudowa z płyt gipsowo-kartonowych czy płyt OSB) również ściana może być czasowo poddawana dużym naprężeniom. Gdy więc układamy płytki na ścianie z tych materiałów – powinniśmy dobrać zaprawę wysoko odkształcalną. W tym przypadku znaczenie ma również dodatkowa właściwość kleju – tiksotropia (litera T oznacza zmniejszony spływ), dlatego kupując zaprawę, musimy zwrócić uwagę, czy oprócz zdolności do odkształcania ma również określony ten parametr. Użycie zaprawy o właściwościach tiksotropowych gwarantuje, że płytki nie będą spływać z powierzchni pionowych.
Rozmiar płytek ma znaczenie
Ze względu na różnorodność formatów okładzin ceramicznych oraz popularność płytek wielkoformatowych, należy zwrócić szczególną uwagę na rozmiar montowanych kafli. Ma to zasadnicze znaczenie w przypadku wykańczania nimi powierzchni odkształcalnych lub poddawanych dużym obciążeniomtermicznym (na przykład na tarasie i elewacji). Rozszerzalność liniowa powoduje, że okładzina ceramiczna dużego formatu poddawana jest potężnym naprężeniom (skurcz lub rozprężanie pod wpływem zmiany temperatury). W tym samym czasie podłoże mające inną rozszerzalność liniową i niższą od okładziny temperaturę zmienia swój rozmiar i pracuje w innych zakresach. Dlatego dochodzi do powstawania potężnych sił pomiędzy podłożem a warstwą wykończeniową z płytek ceramicznych. Powstające w ich wyniku naprężenia muszą zostać skompensowane przez odpowiednio dobraną zaprawę klejącą. Temu zadaniu może sprostać jedynie klej do płytek o dużej zdolności do odkształcenia.
Temperatura a rodzaj kleju do płytek
Dla trwałości okładzin ceramicznych nie bez znaczenia jest temperatura powietrza podczas ich montażu oraz ta, która jest przewidywana podczas procesu wiązania kleju. Szczególne znaczenie ma to w czasie prac na zewnątrz. W upalne, wietrzne dni bezpieczniej jest stosować zaprawę klejącą o wydłużonym czasie schnięcia otwartego (E). Natomiast w dni chłodne, gdy dodatkowo występuje jeszcze ryzyko spadku temperatury po zakończeniu montażu i w czasie procesu wiązania zaprawy klejącej, należy stosować klej szybko wiążący (F), który gwarantuje szybsze, a tym samym bezpieczniejsze wiązanie. Jak widać, zaprawę dobieramy także do pogody.
Decydując się na wybór zaprawy klejącej do mocowania płytek ceramicznych na podłożach krytycznych poddanych odkształceniom wibracjom i narażonych na oddziaływanie wielu czynników zewnętrznych, temperatury, obciążenia itp, musimy kierować się zarówno zdolnością kleju do odkształcania, jak również jego właściwościami dodatkowymi, takimi jak: czas schnięcia otwartego, szybkość wiązania, tiksotropia. Należy również pamiętać o tym, że istnieją jedynie ogólne zasady doboru odkształcalnych zapraw klejących, jednak liczba i różnorodność możliwych scenariuszy mogących zrealizować się na budowie wyklucza zastosowanie jednego prostego schematu i kryterium doboru. Lepiej zdać się w takiej sytuacji na doświadczenie osób znających to zagadnienie z praktyki.
