Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika

2023-03-01 16:52
Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Bardzo pomocne w ocenie stanu domu i ocenie jakości prowadzonych prac było badanie kamerą termowizyjna, którą dysponował inwestor

Jeśli wymienisz już kocioł węglowy, a dom nie jest ocieplony, rachunki za ogrzewanie wciąż będą wysokie. Czy opłaca się zmodernizować także budynek? W co warto zainwestować? Zapytaliśmy tych, którzy już to zrobili.

Prawie zerowe koszty ogrzewania - czy tak ambitny cel może postawić sobie właściciel starego domu?  Sprawdźmy… Odwiedziliśmy kilka domów w Suchej Beskidzkiej i okolicach, niektóre nawet to budynki przedwojenne, by zobaczyć, jaki skutek przynosi całościowa termomodernizacja oraz inwestycja w fotowoltaikę i kolektory słoneczne.

Dom w Suchej Beskidzkiej - kocioł na olej nie musi pracować…

Dom z 1990 roku w okolicy Suchej Beskidzkiej; nieruchomość którą Paweł Dyrcz kupił w 2021 r. Stan domu? Ściany trójwarstwowe z pustaków ceramicznych, ale brak ocieplenia i rozszczelnione okna skrzynkowe.

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Dom z 1990 r. poddany całościowej modernizacji, zaopatrzony w instalacje solarne. Rachunki za energię bliskie zeru

Paweł Dyrcz: Postawiliśmy sobie za cel taką termomodernizację budynku, by maksymalnie zmniejszyć koszty ogrzewania.

Ściany zostały ocieplone styropianem szarym o lambdzie 0,033 W/(mK) grubości 15 cm. Skosy poddasza wełną mineralną o podobnej lambdzie – warstwa aż 37 cm.

Okna skrzynkowe zostały wymienione na okna z PVC, trzyszyobowe o współczynniku 0,9 W/(m²K), a więc spełniające wymogi warunków technicznych WT 2021.

W domy było ogrzewanie olejowe – kocioł na olej opałowy i zbiornik na paliwo o pojemności 1200 l. To źródło ciepła zostało, natomiast wymieniono grzejniki – z jednopanelowych na trójpanelowe. Korzyść? Zwiększyła się powierzchnia grzewcza, można było zmniejszyć temperaturę czynnika grzewczego na kotle o 5 stopni.

Ocieplenie budynku to pierwszy etap modernizacji. Właściciel domu sprawdził na stronie www, w ogólnodostępnym programie do wyliczania zapotrzebowania na ciepło, że jego dom przed modernizacją miał zapotrzebowanie na poziomie 150 kWh/(m²rok). A po modernizacji 70 kWh/( m²rok). Program wyliczył też, że wymagana moc kotła do ogrzewania to już nie 10 kW, a tylko 5 kW.

Drugi etap modernizacji to inwestowanie w instalacje do pozyskiwania energii odnawialnej. Dużym impulsem był program Czyste Powietrze oraz możliwość odpisu poniesionych kosztów od podatku.

W sumie ulgi i dopłaty to około 50 procent nakładów – mówi z satysfakcją Paweł Dyrcz. – To potężny bodziec…

Pierwsze były kolektory słoneczne – do ogrzewania wody użytkowej. Od połowy marca do końca września kocioł jest teraz wyłączony – wodę użytkową grzeje słońce. Druga instalacja – panele fotowoltaiczne o mocy 6,3 kWp. Produkują rocznie 5,1 MWh energii elektrycznej.

Paweł Dyrcz: To zdecydowanie więcej niż zapotrzebowanie na energię naszego domu. Logicznym zakupem były więc zwykłe grzejniki elektryczne o łącznej mocy 8 kW. Zapewniają ogrzewanie domu w okresach przejściowych i w lekką zimę, taką jak w tym roku.

Produkcja energii elektrycznej rozliczana w systemie net-meteringu zapewnia zasilanie ogrzewanie darmową energią przez 3 miesiące. Kocioł na olej nie ma powodu się włączać…

Czy warto poddać budynek termomodernizacji? Oczywiście, że warto! – mówi z przekonaniem Paweł Dyrcz. I podaje proste wyliczenie, efekt swoich prac - po zakupie domu zużywaliśmy przez rok 1300 l oleju opałowego. Po wymianie stolarki okiennej przez kolejny rok wystarczyło 1100 l oleju. Po ocieleniu domu, po włączeniu kolektorów i instalacji fotowoltaicznej, zużyliśmy przez rok… 200 litrów oleju.

Dom wysoko w górach - było 15 tysięcy zł, jest 700 zł 

Ten dom z lat 80-tych jest położony wysoko w górach. Śnieg utrzymuje się tutaj przez całą zimę. Budynek o powierzchni 300 m² był ogrzewany kotłem na olej opałowy.

Koszt roczny ogrzewania i ciepłej wody użytkowej wynosił 15 000 zł - relacjonuje właścicielka, Maria Olszówka.

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Dom leży wysoko w górach niedaleko Suchej Beskidzkiej. Śnieg utrzymuje się tutaj bardzo długo, jest zimno

Po okresie, kiedy olej opałowy był modnym paliwem, jego cena zaczęła drastycznie rosnąć. Ogrzewanie domu pani Marii stawało się coraz większym obciążeniem dla domowego budżetu. Płacić? O wiele racjonalniejsza była wizja dodatkowych nakładów i przeprowadzenie całościowej termomodernizacji domu.

Dom został ocieplony styropianem. Wymienione zostały okna. Właściciele domu zainwestowali w energię odnawialną - instalację fotowoltaiczną o mocy prawie 10 kWp oraz kolektory słoneczne. I kolejna inwestycja: monoblokowa powietrzna pompa ciepła o mocy 8,5 kW.

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Pompa ciepła „wyłączyła” kocioł na olej opałowy. Zasilanie domu z instalacji fotowoltaicznej

Efekt tych inwestycji? Koszt energii dla całego budynku - do ogrzewania domu pompą ciepła, oświetlenia, zasilania urządzeń domowych - wynosi 700 zł rocznie! - mówi Pani Maria i dodaje - bardzo dużą motywacją były programy dopłat. Dzięki dopłatom czas zwrotu w instalacje solarne wyniesie kilka lat.

Kocioł na olej opałowy jest wyłączony i pozostaje rezerwowym źródłem ciepła.

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Pompa ciepła monoblokowa daje radę w trudnych górskich warunkach

Dom, który nie kwalifikował się do dopłat

Właściciele tego domu w Suchej Beskidzkiej starali się o dopłatę w programie Czyste Powietrze - na wymianę kopciucha. Wykonano audyt energetyczny - okazało się, że zapotrzebowanie budynku na ciepło wynosi 400 kWh/( m²rok)! Urząd postawił warunek - zgodnie z wymogami programu Czyste Powietrze – nie wystarczy wymiana kotła na węgiel na nowoczesne urządzenie grzewcze. Dom musi być poddany termomodernizacji.

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Ten dom miał zapotrzebowanie na ciepło 400 kWh/( m²•rok)

Właściciele domu przystąpili do prac z rozmachem. Nie tylko zmieniła się elewacja budynku, ale też pojawił się reprezentacyjny podjazd i wypiękniało otoczenie domu.

Wykonane prace: dom został ocieplony styropianem, zostały wymienione okna na okna z PVC. Kocioł na pellet stanął w miejscu kotła śmieciucha. Zmodernizowano też centralne ogrzewanie. Efekt? - Spalaliśmy 6 ton węgla rocznie – podlicza właściciel, Patryk Fronczak. -  A teraz wystarczy 2 i pół tony pelletu. Opłacało się.

Jeszcze jeden ważny element modernizacji. Dom ma własną instalację fotowoltaiczną rozliczaną w systemie net-meteringu. Mamy nadmiar energii elektrycznej – mówi z satysfakcją  pan Patryk.

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Po modernizacji nie tylko zyskał na urodzie, ale zapotrzebowanie na ciepło spadło – z 6 ton węgla rocznie do 2,5 ton pelletu

Dom z 1935 roku

Chociaż trudno w to uwierzyć, dom jest z 1935 r. Przez lata poddawany był kolejnym modernizacjom. Najwięcej prac wykonał Krzysztof Kołacz, obecny właściciel domu. Pan Krzysztof, kiedy odziedziczył dom, wymienił pokrycie dachu, wykonał ocieplenie stropu poddasza, a następnie połaci dachu. Poddasze zaadaptował na użytkowe.  

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Trudno uwierzyć, że to dom z 1935 r. Czas budowy pamiętają tylko fundamenty, ściany i stropy. Pozostałe elementy budynku zostały wymienione

Ocieplenie budynku z zewnątrz to wełna mineralna o grubości 10 cm. Wełna daje lepszą izolacyjność akustyczną – tłumaczy pan Krzysztof. - Znakomicie wycisza hałas ruchliwej drogi i linii kolejowej w pobliżu. Stolarka okienna jest nowa, drewniana. Wewnątrz domu zostały wymienione wszystkie instalacje. To było konieczne. Centralne ogrzewanie miało stare zamulone żeliwne grzejniki, a rury przy kotle średnicę 8 cm.

Na źródła ciepła składają się teraz trzy urządzenia. Kolektory słoneczne ogrzewają wodę użytkowa. Nie trzeba już grzać wody latem trzonem kuchennym.  Od kwietnia do września, a nawet października ciepłą wodę zapewnia instalacja solarna. Dzięki lokalnym programom dopłat przybyła też instalacja fotowoltaiczna oraz kocioł. Wcześniej był kocioł na drewno i węgiel, a teraz jest kocioł na zrębki. Zrębki z odpadów tartaczny pan Krzysztof produkuje sam. 

W ciągu roku spalam 40 m³ zrębków z drewna świerkowego, 2 worki na dobę. Koszt ogrzewania to 2000 zł rocznie.

Instalacja fotowoltaiczna o mocy 5,2 kWp produkuje więcej energii niż zapotrzebowanie domu, które wynosi około 3 MWh na rok. Pozbyłem się kuchenki gazowej, jest płyta indukcyjna – relacjonuje pan Krzysztof. - Wszystkie urządzenia w domu są zasilane energią elektryczną z instalacji fotowoltaicznej.

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Ogrzewanie domu - zrębkami produkowanymi z odpadów tartacznych

Pora na podsumowanie. Czy warto modernizować dom? Oczywiście ze warto, tylko pytanie na co liczymy? Zwykłą termomodernizacją nie uzyskamy domu pasywnego, ale na pewno bardzo duże oszczędności w kosztach utrzymania domu. Będziemy także bardziej na czasie – tłumaczy Pan Krzysztof. – Powinniśmy już zdawać sobie sprawę, że jesteśmy tylko lokatorami na Ziemi i musimy ją przekazać w dobrym stanie dalszym pokoleniom.

Samowystarczalny blok SM

Spółdzielnia Mieszkaniowa w Zwoleniu. Od niedawna sławna dzięki pierwszemu samowystarczalnego blokowi mieszkalnemu.

W naszym mieście są cztery niewielkie kotłownie osiedlowe, więc ciepło jest o wiele droższe niż w dużym mieście, gdzie jest jedna duża elektrociepłownia – tłumaczy Tomasz Zawadzak, prezes Spółdzielni Mieszkaniowej w Zwoleniu.

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Pierwszy samowystarczalny blok mieszkalny w Zwoleniu

Wysokie koszty ogrzewania i ciepłej wody użytkowej były od lat główną przyczyną ciągłego wzrostu kosztu utrzymania mieszkań.

Prezes Zawadzak:  Namowy, by przeprowadzić termomodernizację bloków, nie przynosiły rezultatu. Mieszkańcy nie wyrażali zgody. Aż w końcu koszty, szczególnie ciepłej wody użytkowej, tak wzrosły, że trzeba było coś zrobić…

Władze spółdzielni zorganizowały szereg spotkań z mieszkańcami, pojawiła się firma wykonawcza Euros Energy, która miała zaprojektować i wykonać całościową modernizację pierwszego bloku z wielu należących do spółdzielni. Tym razem mieszkańcy zgodzili się na inwestycję.

Blok przy ulicy Bogusza 9 jest na końcu osiedla, łatwo więc było odłączyć budynek od osiedlowej sieci grzewczej. Firma wykonawcza wykonała 30 odwiertów po 100 m każdy – to dolne źródła dla pomp ciepła. Przy bloku stanął kontener – maszynownia z pompami ciepła i zbiornikami buforowymi. Na dachu bloku zamontowano panele fotowoltaiczne, a w mieszkaniach, po wymianie instalacji wodnej i grzewczej, klimakonwektory.

Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński Maszynownia z pompami ciepła, a na dachu bloku instalacja fotowoltaiczna
Nie tylko wymiana ogrzewania! Termomodernizacja budynku i… fotowoltaika
Autor: Andrzej Papliński W każdym mieszkaniu ogrzewanie i chłodzenie klimakonwektorami

Warto zatrzymać się na chwilę nad klimakonwektormi. To świetny pomysł firmy wykonawczej. Zimą pompy ciepła pobierają ciepło z gruntu z dolnego źródła – więc wychładzają je. Latem z kolei pompy ciepła wytwarzając chłód, tłoczą ciepło do dolnego źródła, czyli magazynują to ciepło na zimę. Perpetuum mobile…

Dzisiaj każdy zazdrości mieszkańcom pierwszego samowystarczalnego bloku w Zwoleniu niskich kosztów utrzymania. Mieszkańcy osiedla płacą po 100 zł za m³ ciepłej wody użytkowej, a w tym bloku 15 zł za metr sześcienny. Zaliczkę na ogrzewanie mieszkańcy osiedla płacą po 8 zł za m², a w samowystarczalnym bloku po 60 gr za m².

Fundusz remontowy wynosi 4,90 zł za m² - z tego funduszu spłacany jest kredyt na termomodernizację.

Tomasz Zawadzak:  Cała inwestycja kosztowała 2,5 mln złotych. Otrzymaliśmy 21% premii termomodernizacyjnej. Spłata kredytu rozłożona jest na 25 lat. Dzisiaj mieszkańcy nie wyobrażają sobie życia na warunkach jak przed modernizacją. Prace prowadzone są już na kolejnych blokach.

Jesteśmy dumni z tego, co już udało się zrobić - mówi prezes Tomasz Zawadzak.

Termomodernizacja – czy warto iść na zero?

Nie będzie odkryciem stwierdzenie, że opłaca się ocieplać dom. Warto poddać stary budynek termomodernizacji. Czy można ocieplić dom i oczekiwać prawie zerowych rachunków za ogrzewanie i energię elektryczną? Tak, jeśli dodatkowo wymienimy źródło ciepła i zaopatrzymy dom w instalacje solarne. I choć może to wyglądać na propagandę i reklamę, duże dopłaty z programów lokalnych i  Czystego Powietrza oraz ulga termomodernizacyjna są skutecznym bodźcem zachęcającym właścicieli domów do podjęcia takich prac. Dają dopłaty? Warto z tego korzystać.

Zobacz film z wizyty w domach, które opisaliśmy w tym artykule:

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają