Czy można jeść owoce jarzębiny? Kiedy zbierać owoce jarzębiny i co się z nich robi?
Jarzębina to drzewo powszechnie występujące na terenie całej Polski. Kojarzy się przede wszytskim z czerwonymi, drobnymi owocami. Czy owoce jarzębiny nadają się do jedzenia? Jakie właściwości mają owoce jarzębiny, kiedy je zbierać i co z nich robić? Jak zrobić nalewkę z jarzębiny?
Autor: GettyImages
Jesienią drzewo jarzębiny obsypane jest czerwonymi owocami
Spis treści
- Jarzębina – kiedy zbierać owoce?
- Skład i właściwości owoców jarzębiny
- Jarzębina – uwaga! nie jeść surowych owoców!
- Zastosowanie owoców jarzębiny w kuchni
- Przepis na dżem z jarzębiny
- Nalewka z jarzębiny
Jarzębina, to pospolita nazwa drzewa jarząb pospolity (łac. Sorbus aucuparia), jednego z kilku popularnych gatunków jarzębów. Rośnie w Europie, Azji i na Syberii. W Polsce w stanie naturalnym można ją spotkać w lasach i zaroślach. Wykorzystuje się ją także jako roślinę ozdobną, sadząc w parkach i wzdłuż ulic.
Jarzębina – kiedy zbierać owoce?
W celach leczniczych wykorzystuje się kwiaty jarzębiny (Flos Sorbi), które zbiera się w maju i suszy w zacienionym i przewiewnym miejscu, a następnie ociera z szypułek na sitach. Obecnie jest to jednak surowiec rzadko stosowany.
We współczesnej fitoterapii wykorzystuje się głównie szkarłatne owoce jarzębiny (Fructus Sorbi), które zbiera się jesienią, ale dopiero po przymrozkach, gdyż wówczas są one mniej gorzkie w smaku. Jeśli jednak owoce jarzębiny zbiera się wcześniej, przed przygotowaniem należy włożyć je do zamrażalnika na 1–2 dni, by straciły gorycz. Zebrane owoce jarzębiny suszy się w suszarniach w temperaturze 30 st. C, a następnie dosusza w temperaturze 60 st. C.
Skład i właściwości owoców jarzębiny
Owoce jarzębiny zawierają m.in. kwasy organiczne, garbniki, beta-karoten, witaminę C, sacharozę i glukozę. Poleca się je przede wszystkim osobom, które mają problemy z nerkami bądź pęcherzem moczowym, ponieważ zwiększają wydalanie moczu i działają przeciwzapalnie w obrębie dróg moczowych. W medycynie naturalnej owoce jarzębiny stosuje się również przy stanach zapalnych przewodu pokarmowego oraz w przewlekłych zaburzeniach trawiennych i przy biegunce.
Ze względu na działanie przeciwzapalne owoców jarzębiny, mogą po nie sięgać osoby zmagające się zaburzeniami obwodowego krążenia krwi, zwłaszcza z żylakami odbytu. Owoce jarzębiny działają także osłonowo na wątrobę i odtruwają organizm. Wykazano również, że jarzębina ma właściwości przeciwmiażdżycowe i może być stosowana w profilaktyce arteriosklerozy i choroby nadciśnieniowej.
Jarzębina – uwaga! nie jeść surowych owoców!
Przestrzega się przed jedzeniem surowych owoców jarzębiny, ponieważ zawierają one sorbinę (kwas parasorbinowy), przez którą mają gorzki i cierpki smak. Co więcej, sorbina może doprowadzić do zatrucia, które objawia się biegunką i wymiotami. Owoce jarzębiny można spożywać dopiero po obróbce termicznej.
Zastosowanie owoców jarzębiny w kuchni
Z owoców jarzębiny można przyrządzić herbatki, konfitury, marmolady, dżemy (dobrze komponują się z tłustymi mięsami) wódki (np. jarzębiak) i likiery.
Przepis na dżem z jarzębiny
Wsyp 1 kg umytych owoców jarzębiny do garnka, zalej niewielką ilością wody i gotuj do momentu, aż zaczną pękać. Potem dodaj 1 kg cukru i w dalszym ciągu gotuj – co jakiś czas mieszając – do momentu aż cukier się rozpuści. Następnie dodaj pokrojone w kosteczkę jabłka (1/2 kg), gotuj jeszcze przez chwilę, cały czas mieszając. Tak powstałą masę przełóż do wyparzonych słoików, zakręć i odwróć do góry dnem. Gdy wystygną, połóż je w ciemne i chłodne miejsce. Dżemu nie trzeba pasteryzować. Można go spożywać w celach leczniczych po 1 łyżeczce 2-3 razy dziennie. Poleca się go zwłaszcza w biegunkach i nieżytach przewodu pokarmowego.
Nalewka z jarzębiny
Do przygotowania nalewki z owoców jarzębiny potrzeba:
- 5 szklanek przemrożonych owoców jarzębiny
- 4 szklanki spirytusu
- 2-3 szklanki wody
- 1 szklanka cukru
Owoce jarzębiny oberwać z gron, przebrać, umyć, odsączyć. Wsypać do rondla z wrzącą wodą i gotować kilka minut, odcedzić i pozostawić na sicie na 2-3 godziny, by przeschły. Następnie włożyć owoce do słoja i zalać spirytusem tak, by alkohol je przykrył. Słój zamknąć i odstawić w ciemne miejsce o temperaturze pokojowej. Po 5 tygodniach przelać nalewkę do butelek, wypełniając je do połowy i szczelnie zamknąć. Z wody i cukru ugotować syrop i jeszcze gorącym zalać pozostawione w słoju owoce. Słój zamknąć i odstawić na kolejne 2 tygodnie. Po tym czasie odcedzić płyn i dolać go do butelek z nalewką. Dokładnie wstrząsnąć każdą z butelek i odstawić w ciemne miejsce na 2-3 miesiące.
Ten przepis pochodzi z serwisu Beszamel.pl.
Autor: GettyImages
Dekoracja z jarzębiną
