Choroby przechowalnicze owoców
Choroby przechowalnicze owoców najczęściej powodowane są przez grzyby. Gdy patogeny „zaatakują”, owoce tracą swoją wartość i często nie nadają się już do spożycia. Niestety, grzyby porażają rośliny w okresie ich wegetacji, a objawy widoczne są dopiero zimą, podczas przechowywania owoców. Poznaj najczęstsze choroby przechowalnicze owoców.
Autor: www.thinkstockphotos.com
Podstawą sukcesu jest całoroczna ochrona drzew owocowych. Infekcje związane z chorobami przechowalniczymi owoców mogą wystąpić w różnych fazach rozwoju roślin, np. w czasie kwitnienia. Grzyb rozprzestrzenia się później na zawiązki lub owoce. Czasem wnika przez uszkodzoną skórkę lub przetchlinki w owocach. Zmiany nie muszą być widoczne od razu – objawy występują najczęściej dopiero podczas przechowywania plonów. Ze względu na specyfikę upraw i klimat choroby przechowalnicze najczęściej spotykane są na jabłkach. jakie choroby przechowalnicze owoców są najczęstsze?
Gorzka zgnilizna jabłek
Gorzka zgnilizna jabłek to choroba grzybowa o tyle groźna, że często dotyka znane i cenione odmiany jabłoni, m.in. 'Szampion', 'Ligol', 'Golden Delicious' i 'Gala'. Najczęściej choroba występuje w starszych sadach, zwłaszcza przy długo utrzymującej się mokrej pogodzie. Pojawia się latem na pędach a w czasie deszczu przenosi się na owoce. Objawy są niewidoczne w czasie zbioru i przenoszeniu owoców do budynku przechowalniczego. Ujawniają się dopiero w przechowalni lub, gdy owoc zostanie poddany działaniu pokojowych temperatur (np. po zakupie). Początkowo na owocach występują oczkowate, gnilne plamy. Z czasem łączą się a miąższ pod skórką zapada się i brunatnieje. Jabłko ma gorzki smak (stąd nazwa). Gorzka zgnilizna to duży problem także na plantacjach wiśni czy innych gatunków pestkowych.
Szara pleśń
Szara pleśń to powszechna choroba grzybowa, występująca na różnych grupach roślin i gatunkach. To jednocześnie częsty problem osób uprawiających drzewa i krzewy owocowe. Z jabłoni podatne na nią są odmiany 'Ligola', 'Elstara' oraz 'Glostera'. Chorobie sprzyja chłodna, deszczowa pogoda. W dużym nasileniu atakuje drzewa podczas kwitnienia. Może porażać owoce także przy uszkodzeniu skórki. Objawy są widoczne dopiero po umieszczeniu jabłek w przechowalni. Na owocach występują jasnobrązowe plamy gnilne. Z czasem ciemnieją. Na skórce pojawiają się matowe, białe lub szare narośla (to charakterystyczna oznaka – także w przypadku owoców różnych gatunków – przed zbiorem). Choroba może przenosić się podczas przechowywania na owoce zdrowe.
>>Przeczytaj też: Drzewa owocowe. Najczęściej spotykane choroby drzew owocowych
Brunatna zgnilizna
Brunatna zgnilizna może wystąpić na jabłoni w dwóch formach: letniej i przechowalniczej. W czasie lata poraża głównie uszkodzone jabłka, na przykład te, które posiadają otwory wydrążone przez szkodniki. Porażone owoce wysychają i pozostają na drzewie (to tzw. mumie). Trzeba je zrywać, gdyż stanowią źródło chorób (na kolejne sezony). Choroba objawia się pojawianiem brunatnych plam. Raczej nie występuje na owocach zdrowych i prawidłowo przechowywanych.
Mokra zgnilizna
Mokra zgnilizna atakuje jabłka przy uszkodzeniu skórki. Jeśli występuje w dużym nasileniu, świadczy to o nieprawidłowym przeprowadzeniu zbioru lub niewłaściwym przechowywaniu. Przy porażeniu mokrą zgnilizną na owocach pojawiają się najpierw beżowe plamy gnilne. Skórka jest gładka i nienaturalnie napięta. Po naciśnięciu łatwo pęka. Z czasem zgnilizna obejmuje coraz większą powierzchnię owocu. Owoc jest miękki i zdeformowany. Zgniłą część można oddzielić od zdrowej. Na skórce pojawiają się poduszkowate zarodniki grzyba – początkowo białe, później szare. Poduszki pękają, a grzyb poraża inne owoce. Często widoczny jest także na ścinkach skrzyń i innych pojemników do przechowywania. Owoce porażone przez mokrą zgniliznę mają nieprzyjemny smak i wydzielają zapach pleśni. Jeśli choroba występuje w początkowej fazie i rozwinęła się na niewielkiej części jabłka, zgniliznę można wyciąć wraz z 1cm zdrowej tkanki (z każdej strony). Jabłka mocniej zaatakowane nie nadają się do spożycia. Grzyb wytwarza rakotwórczy związek – patulinę.
Jak ograniczyć choroby przechowalnicze?
Choroby przechowalnicze owoców można ograniczyć poprzez wykonywanie oprysków drzew owocowych zgodnie z programem ochrony. Należy dbać o systematycznie cięcie drzew – zgodnie z optymalnymi terminami. Rany po cięciu należy smarować środkami przeciwgrzybowymi. Trwałość owoców (a przy okazji wybarwienie) można zwiększyć poprzez stosowanie nawozów ze zrównoważonymi dawkami wapnia i fosforu. Istotne jest utrzymywanie czystości – dotyczy to zarówno owoców, pojemników jak i pomieszczenia przechowalniczego. Niestety na obecną chwilę nie ma zarejestrowanych preparatów, które stosowane po zbiorze owoców uchroniłyby je przed patogenami.
