Borówka brusznica – zastosowanie w kuchni i domowej apteczce
Borówka brusznica rodząca jadalne owoce - błyszczące, okrągłe, czerwone jagody, które są cennym dodatkiem do potraw i przetworów, a jednocześnie wartościowym naturalnym lekiem. Poznaj właściwości i zastosowanie owoców borówki brusznicy. Kiedy zbierać i co zawierają owoce borówki? Wykorzystanie i przetwarzanie owoców borówki brusznicy.
Autor: www.thinkstockphotos.com
W Polsce borówkę brusznicę (kamioneczkę) pozyskuje się zarówno ze stanowisk naturalnych, jak i z uprawy. Ta owocowa krzewinka porasta lasy, poręby, zarośla i miejsca zakwaszone. Dorasta do 20-30 cm wysokości. Poszukiwanie cennych okazów na stanowiskach naturalnych może być jednak kłopotliwe, dlatego warto uprawiać borówke brusznicę we własnym ogrodzie lub na działce.
Borówka brusznica jest łatwa w uprawie – przede wszystkim wymaga zapewniania żyznej gleby o umiarkowanej wilgotności, dobrej przepuszczalności i kwaśnym odczynie. Lubi stanowiska lekko osłonięte. Powinna być regularnie nawadniania i nawożona. Warto stosować ściółkę okrywającą. Czasem wykorzystuje się ją jako ozdobę wrzosowisk (dobrze komponuje się z wrzoścami i wrzosami). Na glebach kwaśnym borówkę brusznicę można także traktować jako roślinę zadarniającą.
>>Przeczytaj też: Borówka brusznica – uprawa borówki w ogrodzie
Termin zbioru owoców borówki brusznicy
Dokładny termin zbioru borówki brusznicy zależy głównie od odmiany ('Koralle' należy do tych najpopularniejszych), warunków oraz rejonu Polski (między wschodem a zachodem różnica może wynosić 1-2 tygodnie). Najczęściej jednak pierwsze owoce pozyskuje się w sierpniu, drugi plon natomiast przypada na koniec września i październik. Owoce powinny być w pełni dojrzałe i dobrze wybarwione. Można je „zużyć” od razu, zamrozić lub suszyć. Suszenie wykonuje się w suszarni, piekarniku lub w ciepłym pomieszczeniu (np. na strychu). Borówki trzeba rozłożyć cienką warstwą na blaszce lub innym płaskim pojemniku. Optymalna temperatura na początku suszenia wynosi 30 st. C, później należy ją zwiększyć do 60 st. C.
Borówka zaczyna obficie plonować od drugiego, czasem trzeciego roku. Pełnia owocowania przypada najczęściej na 4.-5. rok. Z jednego krzewu uzyskuje się średnio 200 g jagód. Plonowanie można znacznie zwiększyć aplikując roślinom szczepionki mikoryzowe. Roślina uchodzi za długowieczną, jednak po 7-8 latach wymaga odmłodzenia. Zabieg polega na skracaniu pędów na wysokości około 5 cm nad ziemią. Wykonuje się go wiosną.
Borówka brusznica jako dodatek do potraw
Owoce borówki mają gorzko-kwaskowaty, nieco cierpki smak. Można spożywać je na surowo – jednak jest to rzadko praktykowane. Po przemrożeniu stają się nieco bardziej słodkie.
Często stosuje się je jako dodatek do potraw - zwłaszcza w kuchni angielskiej oraz staropolskiej. W szczególności nadają się do przyprawiania dziczyzny (i innych mięs). Miesza się je wtedy z gruszkami, skórką pomarańczy oraz chrzanem. Oprócz tego owoce wykorzystuje się do wyrobu soków (często jako jeden ze składników), konfitur, galaretek oraz dżemów. Borówka tworzy dobre kompozycje smakowe z owocami jabłoni i grusz. Nawet po przetworzeniu zachowuje dobroczynne właściwości dla organizmu. Posiada naturalny konserwant (kwas benzoesowy), dzięki któremu przetwory długo zachowują przydatność spożywczą i nie psują się.
Właściwości lecznicze brusznicy brusznicy
Owoce borówki zawierają:
- kwasy organiczne,
- pektyny,
- cukry,
- witaminy (głównie A i C),
- antocyjany,
- garbniki.
- sole mineralne.
W medycynie naturalnej od wieków wykorzystywano je do regulacji trawienia, np. przy zatruciach pokarmowych. Ponadto borówki mają działanie odkażające, moczopędne i przeciwbiegunkowe. Spożywanie owoców wzmacnia ściany naczyń krwionośnych.
Warto jednak pamiętać, że borówka zawiera także kwas szczawiowy. Dla tego nie można przesadzać z jej ilością w kuchni czy domowej apteczce.
Obecnie z ziołolecznictwie jeszcze cenniejszym surowcem jest liść borówki brusznicy. Preparaty z dodatkiem liści zaleca się stosować w przewlekłych chorobach układu moczowego i przy kamicy nerkowej. Gałązki brusznicy to atrakcyjna ozdoba wiązanek świątecznych.
Przepis na lek na zatrucie
1 łyżkę owoców oraz 1 łyżkę liści zalać wrzątkiem. Po wystygnięciu pić po 1/3 szklanki trzy razy dziennie.
