33 rady dla ogrodnika - cenne wskazówki dla zakładających ogród
Chcesz mieć piękny ogród? Bujny, z tajemniczą dróżka wijąca się wśród kwiatów i wypielęgnowanym trawnikiem? Będziesz go miał, jeśli wcześniej dokładnie zaplanujesz jego urządzenie. Oto 33 wskazówki, które pomogą w zaplanowaniu i założeniu ogrodu.
1. Wybierz styl ogrodu
Nie kopiuj wzorów z książek. Ważny jest twój gust, ale też to, by ogród pasował do okolicy i architektury domu. Nawet najpiękniejszy ogród wiernie naśladujący ogrody antyczne albo barokowe nie będzie dobrze wyglądał w połączeniu ze współczesną architekturą. Wiklinowe ogrodzenie wokół wiejskiej posiadłości zespala ją z krajobrazem, ale w dużym mieście wygląda pretensjonalnie.
2. Szacuj koszty
Koszt założenia ogrodu zależy przede wszystkim od jego wyposażenia (oświetlenie, automatyczne nawadnianie) i elementów architektury (nawierzchnie, skarpy, staw). Za urządzenie ogrodu na 1000-metrowej działce wyspecjalizowanej formie płaci się dużo, a jeśli będą w nim mozaikowe nawierzchnie, budowle ogrodowe, basen - jeszcze więcej. Jeżeli nie stać cię na to, zleć jej jedynie zrobienie projektu. Nawet jeśli chcesz urządzać ogród etapami, zaplanuj go jako całość.
3. Zwróć uwagę na sąsiedztwo
Łąka za płotem lub ściana lasu mogą być tak samo Ważnym elementem ogrodu jak rośliny. Jeśli to możliwe, włącz otaczający krajobraz do ogrodu - niezasłonięty litym ogrodzeniem będzie pięknym tłem i poszerzy przestrzeń.
4. Weź pod uwagę wielkość działki
W dużych ogrodach dobrze wyglądają rośliny posadzone w większych, malowniczych grupach, a szkielet ogrodu powinny stanowić drzewa i krzewy. W małych ogrodach kompozycje roślinne powinny być spokojniejsze, większa rolę odgrywa też architektura ogrodowa. Pamiętaj także o tym, że o ile w dużych ogrodach tolerowany jest pewien nieład, o tyle małe - zawsze oglądane z bliska - powinny być starannie wypielęgnowane.
5. Skróć działkę optycznie
Jeśli działka jest za długa i za wąska, skróć ja optycznie. Robi się to przez częściowe przesłanianie widoku, tak by nie można było zobaczyć końca ogrodu. Przesłoną mogą być trejaże obrośnięte pnączami, grupy krzewów lub elementów małej architektury. Złudzenie, ze ogród jest krótszy i szerszy niż faktycznie, dają też niewysokie murki oporowe, które przecinają w poprzek jego przestrzeń.
6. Powiększ ogród optycznie
Jeśli działka jest za mała, podziel ogród na kameralne wnętrza wyłaniające się jedno za drugim. Mały ogród powiększa też optycznie nasypy wznoszące się w stronę ogrodzenia. Z tyłu nasypu posadź wysokie rośliny - będą tłem dla tych niskich z przodu. Skupienie blisko oglądającego wielu szczegółów i wznoszenie się terenu spowodują, że granica wyda się dalsza, niż jest.
7. Zaplanuj miejsce na pasje i relaks
Jeśli lubisz grać w kometkę, wygospodaruj miejsce do uprawiania tego sportu. Nie rezygnuj z uprawy warzyw, jeśli lubisz się tym zajmować. Starannie zaprojektowany warzywnik może być równie dekoracyjny jak rabatki.
8. Nie zapomnij o dzieciach
Przeznacz osłonięty od słońca kawałek ogrodu na plac zabaw.
9. Nie wycinaj drzew
Doceń rzucany przez nie cień i to, że dzięki nim działka nie sprawia wrażenia pustyni. Potraktuj duże drzewa jako element kompozycji - na rośliny podobnej wielkości będziesz musiał czekać wiele lat.
10. Wychowaj psa
Pies może poczynić w ogrodzie spore szkody. Naucz go, by nie kopał dołów i pilnuj, żeby nie "podlewał" roślin (mocz je niszczy). Jeśli masz dużego psa podwórzowego, zbuduj dla niego wygodny wybieg i dobrze ocieplona budę.
11. Naszkicuj plan ogrodu na papierze
Zastanów się, jaki ma mięć kształt, jakie chcesz mieć urządzenia i elementy małej architektury: miejsce na ognisko, staw, źródełko , plac wypoczynkowy, a może skarpę umocnioną kamiennym murkiem? Znajdź na nie najlepsze miejsca, ale pamiętaj tez o śmietniku, garażu czy wygodnym podjeździe.
12. Poprowadź instalację elektryczną
Jeśli chcesz mieć w ogrodzie oświetlenie, zaplanuj je i poprowadź w ziemi instalacje elektryczną (układa się ją na głębokości 60-80 cm), zanim położysz nawierzchnie i posadzisz rośliny. Unikniesz w ten sposób przesadzania roślin, rozkopywania rabat oraz niszczenia ścieżek i trawnika. Lampy możesz dokupić później.
13. Wymodeluj teren
Wyrównaj działkę, a w przewidzianych w projekcie miejscach zrób wykop pod staw, usyp pagórki albo skarpy umocnione murkami oporowymi. Nawet niewielkie urozmaicenie rzeźny terenu doda ogrodowi uroku i sprawi, że będzie się wydawał większy niż jest.
14. Schowaj to, co nieładne
Śmietnik, kompostownik, pomieszczenia gospodarcze to konieczność. Nie zdobią ogrodu, dlatego umieść je na uboczu działki i ukryj, np. za ekranem z zimozielonych roślin, trejażem obrośniętym pnączami albo - jeśli jest więcej miejsca - za nasypem ziemnym.
15. Wybierz to, co naturalne
Szlachetnie wyglądają tylko materiały naturalne: kamień, drewno, wypalana glina (klinkier, terakota). Unikaj sztuczności. Lepiej nie kupuj plastikowych mebli i donic ani figurek i innych ozdób, nie umacniaj skarp betonowymi półfabrykatami.Jeśli robisz podjazd z betonowej kostki (jest tańsza niż kamień i praktyczniejsza niż żwir i drewno), wybierz kolory i wzory, które nie przykuwają uwagi. Zamiast drogiej i niezbyt gustownej rzeźby ogrodowej połóż kamień - obrośnięty mchem i innymi roślinami stworzy klimat starego ogrodu. Pamiętaj o tym, że nagromadzenie ozdób i elementów małej architektury graniczy z kiczem i stwarza rażenie chaosu.
16. Wytycz i połóż nawierzchnie...
... czyli ścieżki, podjazd, plac wypoczynkowy. W zaplanowanych wcześniej miejscach zbuduj schody, altanę, źródełko, podpory pod pnącza albo inne elementy architektury ogrodowej.
17. Załóż kompostownik
Najlepiej w odosobnionej części ogrodu. Wrzucając do niego resztki organiczne, zmniejszysz ilość trafiających do śmietnika odpadków i zdobędziesz cenny nawóz dla roślin.
18. Zaplanuj taras
Będzie on dobrym miejscem rodzinno-towarzyskich spotkań. Zbudowany na poziomie ogrodu, otulony zaglądającymi zewsząd roślinami stanie się naturalnym łącznikiem wnętrza domu z ogrodem i ulubioną częścią posesji. Posadź w jego sąsiedztwie pachnące rośliny (możesz tu założyć ogródek ziołowy).
19. Pozbądź się chwastów
Najlepszy sposób to przekopanie ziemi i dokładne wybranie z niej kłączy, korzeni i rozłogów roślin (ziemię można przetrząsnąć widłami amerykańskimi).
20. Spulchnij glebę
Ziemia, na której niedawno był plac budowy, jest zwykle ubita. Trzeba ja przekopać na głębokość dwóch szpadli, ale tak, by nie wyrzucać na wierzch warstwy nieurodzajnej. Jeśli przekopujesz ziemię jesienią, nie grab jej, ale zostaw duże nierozkruszone bryły. Zimą pod wpływem zamarzającej i rozmarzającej wody ziemia zacznie się kruszyć na niewielkie grudki, przybierając pulchną, gruzełkowatą postać. To ważne zwłaszcza dla zbitych gleb gliniastych.
21. Poznaj glebę na działce
Gliniasta (ciężka) jest zbita i słabo przepuszczalna. W czasie deszczu tworzą się na niej kałuże. Wodę chłonie wolno, ale gromadzi jej dużo i wolno przesycha. w czasie długotrwałej suszy staje się twarda. Glebę gliniastą można rozluźnić, dodając piasku, drobnego żwiru lub przekompostowanej kory (rozłożyć warstwę 5-10 cm i dokładnie wymieszać).Piaszczysta (lekka) łatwo przepuszcza powietrze i wodę. woda szybko w nią wsiąka i przenika do warstw niedostępnych dla korzeni roślin, dlatego gleba ta szybko przesycha. w czasie suszy zamienia się w pył. Do gleby piaszczystej warto dodać ziemi gliniastej (rozłożyć warstwę 5-10 cm i dobrze wymieszać.)
22. Zbadaj pH (odczyn) gleby
Możesz to zrobić kwasomierzem chemicznym lub elektronicznym. Większość roślin dobrze rośnie w glebie o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 6-7). Jeśli pH jest niższe (zdarza się to często, a oznaką sa mech i skrzyp porastające działkę), zwapnuj glebę, dodając do niej np. kredy lub dolomitu. Jeśli pH jest zbyt wysokie, dodaj kwaśnego torfu.
23. Użyźnij glebę
Glebie potrzebna jest próchnica. Zawiera niezbędne roślinom składniki mineralne, chłonie wilgoć, nadaje podłożu pulchność i zwiększa w nim ilość powietrza. Źródłem próchnicy są nawozy organiczne. Można tez wiosna zasilić glebę wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi.
24. Zaplanuj podlewanie
Wygląd roślin zależy od ilości wody w glebie, Na piaszczystych, szybko przesychających działkach podlewanie może stać się uciążliwym, a w czasie upałów nawet codziennym obowiązkiem. Dlatego pomyśl o nim, jeszcze zanim posadzisz rośliny. Najwygodniej jest zamontować automatyczne nawadnianie.
25. Wybierz rośliny mało wymagające
Kup rośliny łatwe w uprawie, które nie wymagają przesadzania, wykopywania, intensywnego nawożenia, przycinania. Zwróć uwagę , czy są odporne na mróz - wiele gatunków roślin, które dobrze znoszą zimy w południowo-zachodniej Polsce, w północno-wschodniej części kraju jesienią trzeba okrywać przed mrozem. Bardzo pracochłonne jest utrzymanie w dobrym stanie trawnika. Zamiast niego - zwłaszcza na gorszej glebie - możesz posadzić rośliny okrywowe.
26. Dowiedz się, gdzie rośliny najlepiej rosnąJedne rośliny lubią słońce, inne - cień, jedne - glebę piaszczystą i suchą, jeszcze inne próchniczna i wilgotną. Sadź je zgodnie z przeznaczeniem! Obok siebie umieszczaj rośliny o podobnych wymaganiach, ale pamiętaj o tym, by gatunki ekspansywne (szybko i bujnie rosnące) nie znalazły się obok takich, które rosną słabiej, gdyż mogłyby je zagłuszyć.
27. Unikaj pstrokaciznyKwiaty powinny pasować do siebie kolorystycznie. pięknie wyglądają ogrody w jednej tonacji barw, na szaleństwo koloru możesz sobie pozwolić, jeśli ogród nawiązuje stylem do ogródków wiejskich.
28. Zaplanuj ogród barwny jesieniąPamiętaj o posadzeniu roślin, których liście ładnie się przebarwiają o tej porze roku. Niektórzy uważają, że takie jesienne ogrody są najładniejsze.
29. Pomyśl o roślinach szybko rosnącychJeśli działka jest pusta, posadź drzewa i krzewy, które szybko rosną i wkrótce utworzą szkielet ogrodu. Nie zapominaj o pnączach - w ciągu dwóch-trzech lat otulą ogród bujna zielenią pędów.
30. Dobierz rośliny tak, by zdobiły ogród przez cały rokale nie sadź wyłącznie roślin zimozielonych. Zwróć uwagę na rośliny o ładnym pokroju, posadź krzewy liściaste, które wymagają stosunkowo mało pielęgnacji. Pamiętaj, że wiele bylin po przekwitnięciu przestaje być ozdobą rabaty, a niektóre nawet znikają z powierzchni ziemi (np. maki, orliki, pełniki, serduszki okazałe, rośliny cebulowe). Sadź je w pobliżu roślin, które zamaskują puste miejsca.
31. Kupuj zdrowe roślinyPo rośliny wybieraj się do dobrych sklepów ogrodniczych albo bezpośrednio do szkółek. Nie kupuj roślin, jeśli na liściach są plamy, przebarwienia, nalot, dziury, lub gdy są one zdeformowane, a także jeśli kora na drzewkach i krzewach łuszczy się, jest popękana lub przebarwiona. Sprawdź, czy rośliny nie są przesuszone: latem wystarczy spojrzeć, czy nie mają zwiędłych liści, wczesną wiosna i jesienią, gdy pędy są bezlistne, obejrzyj ziemię w doniczce - jeśli jest sucha, nie kupuj takiej rośliny.
32. Przygotuj miejsce na drzewa i krzewyPrzekop ziemię w promieniu 50 cm i na głębokość 50-80 cm, dodając do niej kompostu (w proporcji 1:1). Jeśli zamierzasz sadzić rośliny lubiące kwaśną glebę (np. azalie, kalmie, pierisy, różaneczniki), wymień glebę na przeznaczoną specjalnie dla nich (można ją kupić w sklepie ogrodniczym).
33. Posadź roślinyRośliny z pojemników można sadzić przez cały sezon. Drzewa i krzewy z odkrytymi korzeniami - tylko wtedy, gdy nie maja liści, czyli wczesną wiosną lub jesienią.
