Pompa ciepła – gruntowa czy powietrzna? Który sposób ogrzewania domu wybrać?
Pompy ciepła do ogrzewania domów wybierają ci, którym zależy na niskich kosztach utrzymania. Urządzenia te mogą dostarczać energię odbieraną z gruntu albo z powietrza. Choć w obu przypadkach odbywa się to na tej samej zasadzie, to różnice między pompami typu glikol-woda i powietrze-woda są bardzo istotne i mają duży wpływ na wydatki.
Jakie są różnice między pompą gruntową a powietrzną?
Pompa ciepła glikol-woda
- Ogrzewanie nią jest bardzo tanie – tańsze niż kotłem na węgiel,
- Dostarcza energię do ogrzewania pomieszczeńi przygotowywania ciepłej wody użytkowej,
- Jej efektywność nie zmienia się znacznie w trakcie sezonu grzewczego,
- Nie musi być wspomagana przez inne źródło ciepła,
- Do jej działania jest potrzebna kosztowna instalacja, na którą potrzeba sporo miejsca koło domu.
Pompa ciepła powietrze-woda
- Ogrzewanie nią kosztuje mniej więcej tyle, ile kotłem kondensacyjnym na gaz ziemny,
- Może ogrzewać pomieszczenia i przygotowywać ciepłą wodę użytkową, ale są też pompy powietrzne tylko do c.w.u.,
- Jej efektywność zmienia się proporcjonalnie do zmian temperatury powietrza, zktórego czerpie energię,
- W najzimniejszym okresie jej działanie jest wspomagane przez inne urządzenie grzewcze,
- Nie zajmuje wiele miejsca i łatwo się ją montuje.
Autor: Piotr Laskowski
Wybierz pompę gruntową, jeśli...
Masz dużą działkę albo staw
Pompa ciepła typu glikol-woda odbiera energię z gruntu za pośrednictwem wymiennika ciepła z rur długości kilkuset metrów ułożonych pod ziemią. Najłatwiej jest wykonać wymiennik w postaci kolektora poziomego, czyli rur biegnących poziomo na głębokości mniej więcej 1,5 m – potrzebna jest do tego działka, której kilkaset metrów kwadratowych można poświęcić na trawnik. Korzyści z takiej instalacji są tego warte. Efektywność pompy ciepła jest jeszcze wyższa, gdy rury wymiennika ułoży się na dnie stawu (lecz nie da się wtedy hodować w nim ryb).
Zależy Ci na jak najniższym koszcie ogrzewania
Gruntowe pompy ciepła z reguły osiągają wyższą efektywność niż powietrzne, więc gdy priorytetem jest niski koszt ogrzewania, nie ma wątpliwości, że warto się zdecydować na pompę gruntową. Koszt energii elektrycznej potrzebnej do jej napędu w przypadku ogrzewania domu jednorodzinnego jest co najmniej o kilkaset złotych rocznie niższy niż prądu pobieranego przez pompę powietrzną. W dodatku pompa gruntowa może zapewnić samodzielnie wymaganą moc cieplną przez cały rok, natomiast ogrzewanie pompą powietrzną w naszym klimacie na ogół wymaga wspomagania przez inne urządzenie grzewcze – w czasie utrzymywania się kilkunasto-stopniowego mrozu.
Chcesz tanio chłodzić pomieszczenia
Zmiana funkcji pompy ciepła tak, by chłodziła, zamiast grzać, jest możliwa w urządzeniach odbierających ciepło nie tylko z gruntu, ale także z powietrza. Lecz tylko dzięki wymiennikowi gruntowemu chłodzenie pomieszczeń może się odbywać bez konieczności napędzania sprężarki pompy energią elektryczną – mówi się wtedy o chłodzeniu pasywnym (naturalnym). Pompa ciepła nie bierze w nim udziału, ale potrzebna jest cała instalacja – rury w ziemi i centralne ogrzewanie w pomieszczeniach (wtedy przepływa przez nie zimna woda). Do chłodzenia pasywnego są oferowane dodatkowe moduły wyposażone w urządzenia niezbędne do odprowadzania ciepła z pomieszczeń do gruntu jedynie dzięki pracy pomp obiegowych. Takie działanie w okresie letnim sprawia, że grunt akumuluje dodatkową energię, co wpływa na znaczne zwiększenie sezonowego współczynnika efektywności pompy ciepła.
Nie chcesz wydać dużo pieniędzy
Tylko pompy powietrzne są produkowane w odmianie służącej wyłącznie do przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Ich budowa jest wtedy dość prosta, a moc – niewielka. Dzięki temu takie urządzenie zintegrowane z zasobnikiem c.w.u. może kosztować stosunkowo niewiele – poniżej 10 tys. zł. To mniej więcej tyle, ile trzeba wydać na instalację z kolektorami słonecznymi. Podobnie jak one pompa dostarcza darmową energię słoneczną, tyle że zakumulowaną w powietrzu, a nie pochodzącą bezpośrednio z promieniowania słonecznego. Dzięki zastosowaniu takiego urządzenia roczny koszt przygotowywania c.w.u. staje się niższy o kwotę porównywalną z oszczędnościami wynikającymi z zastosowania kolektorów. Bo choć pompa pobiera energię elektryczną, to w przeciwieństwie do nich działa także w nocy i przy zachmurzonym niebie, więc pozyskuje z otoczenia więcej darmowej energii.
Wybierz pompę powietrzną, jeśli...
Masz już kocioł w domu
Jeżeli chcesz zmodernizować istniejący system grzewczy, aby zmniejszyć koszt ogrzewania, to dobrym pomysłem jest uzupełnienie go o powietrzną pompę ciepła. Nie warto wtedy inwestować w pompę gruntową. Pompa powietrzna, działając w temperaturze powyżej 0oC, osiąga efektywność nie niższą niż gruntowa. A gdy zrobi się zimniej, do akcji będzie mógł wkroczyć kocioł. Oczywiście pompa gruntowa zapewniłaby jeszcze niższy koszt ogrzewania – mogłaby w ogóle nie być wspomagana przez kocioł. Ale kosztowałaby dużo więcej, więc prawdopodobnie efekt ekonomiczny takiej inwestycji byłby gorszy. Biorąc jeszcze pod uwagę problemy z wykonaniem wymiennika gruntowego na zagospodarowanej działce, nie ma wątpliwości, że lepiej wybrać pompę powietrzną.
Nie masz miejsca na działce
Nawet do wykonania zajmujących stosunkowo niewiele miejsca pionowych odwiertów pod wymiennik gruntowy potrzebna jest na działce spora powierzchnia umożliwiająca chociażby ustawienie na niej urządzenia wiertniczego. W gęstej miejskiej zabudowie nierzadko brakuje na to miejsca. Na monoblokową wewnętrzną pompę powietrzną w ogóle nie potrzeba miejsca koło domu. Pompy zewnętrzne lub dwuczęściowe (split) instaluje się wprawdzie poza budynkiem, ale są na tyle małe, że na ogół nie ma z tym problemu. Trzeba jednak brać pod uwagę hałaśliwość sprężarki i wentylatora, która może być uciążliwa dla nas i dla sąsiadów, i starać się znaleźć miejsce, w którym odgłosy pracy pompy nikomu nie będą przeszkadzać.
Pompa ciepła. Czym ogrzewać dom
