Tanie ogrzewanie z kotłem na drewno: zgazowującym, ze spalaniem górnym lub dolnym
Wobec rosnących cen nośników energii drewno stało się atrakcyjną alternatywą. Który kocioł wybrać - tańszy kocioł spalania górnego lub nieco droższy kocioł spalania dolnego, a może ten o najwyższej sprawności - kocioł zgazowujący? Ile kosztuje ogrzewanie kotłem na drewno w porównaniu z innymi paliwami?
Autor: VIESSMANN
Kocioł zgazowujący drewno cechuje się najwyższą sprawnością oraz blisko dwukrotnie mniejszym zużyciem paliwa niż proste kotły (fot. VIESSMANN).
Drewno i biomasa to jedne z tańszych i łatwo dostępnych paliw. Możemy uzupełniać ich zasoby, sadząc rośliny, które w stosunkowo niedługim czasie stają się odpowiednie, by w wyniku ich spalania uzyskać dużą ilość ciepła. To sprawia, że koszty ogrzewania drewnem i biomasą najprawdopodobniej przez długi czas pozostaną atrakcyjnie niskie.
Jakiego kotła na drewno szukać?
Do spalania drewna nie trzeba stosować skomplikowanych urządzeń, ale inwestycja w nie to gwarancja wygody, a przede wszystkim wysokiej sprawności, która przekłada się na mniejsze zużycie paliwa. To ważne, bo chociaż jest tanie, drewno nie jest za darmo. Tak zwane opałowe, gotowe do włożenia do paleniska, kosztuje tyle, że ogrzewanie nim – przynajmniej na razie – nie jest wyraźnie tańsze niż węglem. Drewno można spalać w każdym kotle przeznaczonym do paliw stałych, no i oczywiście w kominku. Ale należy brać pod uwagę, że ma ono specyficzne właściwości. W masie drewna zaledwie 20% stanowią nielotne związki węgla spalające się na ruszcie kotła (w węglu kamiennym jest ich nawet 80%, w koksie – ponad 95%), pozostałą część stanowią związki lotne spalające się nad rusztem.
Najtańszy kocioł nie jest najlepszy
Najtańsze i najprostsze są kotły spalania górnego, których konstrukcja pozwala na zastosowanie praktycznie każdego paliwa stałego. Ale jednocześnie uniemożliwia spalanie znacznej części związków lotnych, co niekorzystnie odbija się na sprawności spalania drewna, czyli powoduje nieekonomiczną pracę i jest przyczyną emisji do atmosfery znacznych ilości substancji szkodliwych – tlenku węgla i związków organicznych działających rakotwórczo.
Kocioł do spalania drewna i węgla
Jeśli drewno nie będzie jedynym paliwem spalanym w kotle, dobrym wyborem będzie kocioł spalania dolnego. W porównaniu z kotłem spalania górnego osiąga wyższą sprawność, dzięki czemu zużywa mniej paliwa i emituje mniej zanieczyszczeń do atmosfery, a jego obsługa jest mniej kłopotliwa. Wylot spalin znajduje się u dołu komory paleniskowej, co sprawia, że intensywnie pali się jedynie dolna część załadowanej do kotła porcji paliwa. Dzięki temu łatwiej steruje się procesem spalania – kocioł może pracować ze zmniejszoną mocą grzewczą, gdy na dworze nie jest bardzo zimno.
Dwa lub trzy ciągi spalinowe umożliwiają dopalanie substancji lotnych, zanim trafią one do komina. Zwiększone przez to opory przepływu spalin pokonuje wentylator równocześnie nadmuchujący powietrze do paleniska. Dzięki elektronicznemu regulatorowi sterującemu intensywnością nadmuchu nie musisz zaprzątać sobie głowy dostosowywaniem intensywności palenia do zapotrzebowania na moc grzewczą. Odbywa się to automatycznie w zależności od zmian temperatury w pomieszczeniu lub na zewnątrz.
Ile zyskasz, instalując kocioł na drewno?
Trudno znaleźć ogrzewanie, które byłoby zdecydowanie tańsze. Podobnie jak w przypadku kominków na drewno można przyjąć, że sprawność spalania w nowoczesnym kotle wynosi 70%, a wtedy koszt wytworzenia 1 kWh ciepła to mniej więcej 0,17 zł dla drewna opałowego dobrej jakości i 0,21 zł dla peletów. Ważną zaletą wytwarzania ciepła z biomasy jest też zerowy bilans emisji dwutlenku węgla – jednego z najważniejszych gazów cieplarnianych.
Rośliny do budowy biomasy w procesie fotosyntezy wykorzystują dwutlenek węgla, odbierając go z atmosfery. A w procesie spalania emitują go tylko tyle, ile wcześniej pobrały. Nie mniej istotna jest też wielokrotnie mniejsza niż w węglu kamiennym zawartość siarki emitowanej do atmosfery jako SO2 oraz popiołu. Pod względem emisji zanieczyszczeń drewno jest – obok znacznie droższego gazu – najmniej szkodliwym paliwem.
Najlepszy kocioł na drewno - zgazowujący
Jeśli zależy Ci na osiągnięciu najwyższej sprawności i jak najmniejszej emisji zanieczyszczeń podczas spalania drewna, powinieneś wybrać kocioł skonstruowany specjalnie do do tego celu. Producenci nazywają takie kotły zgazowującymi. Nawet blisko dwukrotnie mniejsze zużycie paliwa niż w prostych kotłach (sprawność spalania drewna przekracza 80%) osiąga się w nich dzięki specyficznemu sposobowi doprowadzenia powietrza. Dopływające z górnej części komory zasypowej (nazywane pierwotnym) suszy palące się w niej drewno i powoduje zgazowanie zawartej w nim celulozy. Tworzące się w ten sposób gazy palne są wdmuchiwane przez wentylator do drugiej komory znajdującej się pod spodem i łączą się z doprowadzonym tam powietrzem wtórnym, spalając się w temperaturze dochodzącej do 1000°C (z tego względu komora spalania zwykle jest zabezpieczona odpornym na wysoką temperaturę materiałem ceramicznym). Umożliwia to dopalanie spadających z rusztu cząstek stałych i powoduje zmniejszenie emisji tlenku węgla i węglowodorów.
Kocioł z automatycznym podajnikiem paliwa...
Drewno spala się szybko, więc trzeba je często uzupełniać w komorze paleniskowej. Jeśli nie masz na to czasu lub ochoty, zainwestuj w kocioł z automatycznym podajnikiem paliwa. Będziesz mógł je uzupełniać co kilka dni, umieszczając drewno w zasobniku, z którego jest pobierane przez ślimakowy lub pneumatyczny podajnik z napędem elektrycznym sterowany automatycznie.
Z jakim podajnikiem?
Kotły retortowe służą do spalania węgla typu ekogroszek, ale możliwe jest zastąpienie go brykietami lub peletami z drewna i słomy. Jeżeli chcesz stosować do ogrzewania nie tylko ekologiczną biomasę, ale także węgiel, dobrze jest wybrać właśnie takie urządzenie. Palniki z podajnikami pneumatycznymi umożliwiają spalanie paliw drobnoziarnistych o niewielkiej masie – peletów, a także ziaren zbóż, kukurydzy, pestek wiśni. Mają one zapalarki umożliwiające automatyczny rozruch, sondy lambda kontrolujące poziom tlenu w spalinach i umożliwiające automatyczne sterowanie pracą podajnika, wentylatora nadmuchującego powietrze oraz pomp obiegowych – zależnie od temperatury w pomieszczeniu lub na zewnątrz. Aby kocioł był bezpieczny, może być wyposażony w samoczynny system gaszenia płomienia i zabezpieczający przed jego cofnięciem do zasobnika paliwa.
