Kocioł c.o. w zamkniętej instalacji centralnego ogrzewania. Radzimy, jak to zrobić

Kocioł c.o. na paliwo stałe - np. piec węglowy, kocioł zgazowujący czy piec na pelety - może być montowany w instalacji c.o. w systemie zamkniętym. Sprawdź, w jaki sposób należy to zrobić, aby zachować wymogi bezpieczeństwa i bezpiecznie korzystać z kotła c.o.

W dobie oszczędzania nośników energii oraz tendencji do korzystania z różnych źródeł ciepła instalatorzy i inwestorzy z zadowoleniem przyjęli zmiany dotyczące stosowania kotłów c.o. na paliwo stałe w instalacjach z przeponowym naczyniem wzbiorczym, czyli tak zwanych instalacjach zamkniętych. Rozwiązanie to, powszechnie stosowane w krajach Unii Europejskiej, doczekało się wreszcie odpowiednika również w Polsce.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra infrastruktury z 12.03.2009 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – § 133 ustęp 7 tego rozporządzenia otrzymał brzmienie: „Zabrania się stosowania kotła na paliwo stałe do zasilania instalacji ogrzewczej wodnej systemu zamkniętego, wyposażonej w przeponowe naczynie wzbiorcze, z wyjątkiem kotła na paliwo stałe o mocy nominalnej do 300 kW, wyposażonego w urządzenia do odprowadzania nadmiaru ciepła”. Wiele kotłów c.o. zagranicznej produkcji już od dawna jest fabrycznie wyposażonych w takie urządzenia. Do szczęścia brakowało tylko odpowiedniego zapisu w rozporządzeniu.

Jak odprowadzić nadmiar ciepła z kotła na paliwo stałe?

Żeby odprowadzić nadmiar ciepła z pieca węglowego lub kotła na biomasę, można wybrać spośród dwóch typów urządzeń do odprowadzania nadmiaru ciepła – wężownica chłodząco-zabezpieczająca lub zbiornik akumulacyjno-buforowo-zabezpieczający.

• Wężownica chłodząco-zabezpieczająca - jest często spotykana w kominkach z płaszczem wodnym. Z jednej strony wężownica podłączona jest do instalacji wodnej (poprzez zawór bezpieczeństwa i zabezpieczenie termiczne wypływu), z drugiej zaś do kanalizacji. Zadaniem wężownicy – montowanej na powrocie do kotła (kominka) – jest obniżenie temperatury w płaszczu wodnym po przekroczeniu jej granicznej wartości. Odbywa się to przez zmieszanie wody powrotnej z zimną – wodociągową – i odprowadzenie mieszaniny do kanalizacji (zgodnie z polskimi przepisami przez studzienkę schładzającą). Rozwiązanie to jest proste i tanie, ale nieekonomiczne. Czy jednak warto się tym przejmować, skoro potrzeba jego zadziałania zdarza się sporadycznie – tylko wtedy, gdy wystąpi niebezpieczeństwo przegrzania.
• Większe praktyczne  zastosowanie w instalacji c.o. ma zbiornik akumulacyjno-buforowy wpięty w układ grzewczy. Wymaga wprawdzie zakupu dodatkowego zbiornika oraz wygospodarowania na niego miejsca w kotłowni, ale ma zalety rekompensujące te niedogodności. Przede wszystkim układ działa bardziej ekonomicznie – wyprodukowane ciepło jest wcześniej czy później wykorzystane. Poza tym zbiornik buforowy może być używany do gromadzenia ciepła również z innych źródeł, takich, których praca jest nieregularna, na przykład kolektorów słonecznych. W przypadku równoległej pracy dwóch kotłów (na przykład olejowego czy gazowego) z kotłem na paliwo stałe - np. pieca na pelety - oba podłącza się do wspólnego zbiornika buforowego. Zbiornik akumulacyjno-buforowy jest wyposażony w urządzenia zabezpieczające: przeponowe naczynie wzbiorcze, zawór bezpieczeństwa i zabezpieczenie termiczne przed przekroczeniem dopuszczalnej temperatury. Jego ładowanie jest uruchamiane przez zawór automatycznej regulacji w momencie przekroczenia dopuszczalnej temperatury w instalacji. Zimna woda w zbiorniku jest podgrzewana tak długo, aż temperatura w płaszczu wodnym kotła osiągnie wymagany poziom. Po schłodzeniu kotła ciepła woda na potrzeby instalacji grzewczej jest pobierana właśnie z tego zbiornika. Zbiornik buforowy umożliwia pracę pieca c.o. z obciążeniem nominalnym, czyli z najwyższą sprawnością i minimalną emisją spalin.