Koszty utrzymania inteligentnego domu
Główna zaleta inteligentnego systemu zarządzania domem to wygoda. Tymczasem ważniejsza wydaje się możliwość odczuwalnego zmniejszenia kosztów jego utrzymania.
Autor: Jacek Biskupski
Czym można inteligentnie zarządzać w domu i na posesji
Aby dom można było racjonalnie eksploatować, musi mieć dobrą bazę, a ta jest najczęściej złożeniem wielu czynników. Mają na nią wpływ między innymi: odpowiednie położenie budynku w stosunku do stron świata, dobrze zaprojektowana i zbudowana konstrukcja (uwzględniająca elementy idei domu pasywnego) wykorzystująca materiały o niewielkim współczynniku przewodzenia ciepła, dobra stolarka okienna i drzwiowa oraz przemyślany system wentylacji. Mając odpowiednio zapro jektowane opakowanie wymarzonego wnętrza mieszkalnego, można zacząć się zastanawiać, jak nie tracić wprowadzonej do niego energii, gdy na zewnątrz jest zimno, albo jak chronić się przed jej nadmiarem, kiedy jest upał. Ze względu na konieczność ciągłego wentylowania pomieszczeń mieszkalnych (co powoduje zazwyczaj ogromne straty zarówno ciepła, jak i zimna) zagadnienie to jest znacznie bardziej złożone.
To właśnie zintegrowany system będący częścią systemu zarządzania budynkiem (BMS) musi uwzględniać wszystkie czynniki mające wpływ na efekt ogrzania/chłodzenia budynku, a przede wszystkim korzystać z już istniejących źródeł ciepła lub/i chłodu i nie zużywać energii do ich powtórnego wytworzenia.
Zintegrowany system zarządzania budynkiem – BMS (Building Management System)
Jest najważniejszym elementem prawdziwego Inteligentnego Budynku, czyli mózgiem całego układu. BMS gromadzi sygnały od wszystkich sensorów (czujników, które zbierają dane, na przykład o temperaturze, obecności mieszkańców czy stanie włączników), podejmuje optymalne decyzje i rozkazuje działania (lub po prostu wyłączenie się) poszczególnym aktorom, czyli na przykład żarówkom, systemowi alarmowemu czy urządzeniom dostarczającym ciepło.
Jak BMS może pomóc w zarządzaniu ogrzewaniem
W domu wyposażonym w różne źródła ciepła (na przykład kominek, kolektory słoneczne, pompę ciepła, kocioł) automatyczne włączenie kominka (robi to właśnie BMS) powoduje przekazanie nadmiaru mocy – w zależności od pory roku – do systemów c.o. lub/i c.w.u. Podczas upału uruchomienie kominka jest z kolei niemożliwe, ponieważ jest on zablokowany przez system, a funkcję głównego źródła ciepła przejmują układy słoneczne. Po zmroku sytuacja się zmienia, bo zmieniają się warunki zewnętrzne. Jeżeli nie ma słońca i domownicy nie mają ochoty palić w kominku, system włącza pompę ciepła, a w ostateczności (na przykład gdyby pompa ciepła była uszkodzona) – kocioł gazowy. Ta kolejność nie jest przypadkowa – wyznacza ją ekonomika.
Im tańsze źródło, tym wyższy priorytet. Niektóre z urządzeń, jak wspomniana wyżej pompa ciepła, ze względów ekonomicznych działają w obie strony: są źródłem ciepła zimą i chłodu – latem. Takie zamiany bardzo ko-rzystnie wpływają na efektywność ich działania.
Podobnie jest z energią elektryczną wykorzystywaną na potrzeby bytowe domowników. W miarę możliwości system może przełączać urządzenia na zasilanie tanim prądem, na przykład pozyskiwanym w wyniku zamiany energii promieni słonecznych na energię elektryczną w bateriach słonecznych.
Autor: Jacek Biskupski
Koszty oświetlenia oraz zasilania, klimatyzacji i wentylacji można zmniejszyć, instalując baterie słoneczne i wiatrowy generator prądu
Dlaczego warto mieć Inteligentny Budynek
Dlatego, że inteligentne zarządzanie (możliwe dzięki BMS) nowoczesnymi systemami wytwarzania ciepła i chłodu jest moim zdaniem podstawowym źródłem oszczędności, zarówno czasu, jak i pieniędzy. Przeprowadzone praktyczne doświadczenia dowiodły, że największe wymierne oszczędności uzyskuje się dzięki nieustającemu wybieraniu najkorzystniejszego rozwiązania i przełączaniu poszczególnych urządzeń w Inteligentnym Budynku. I to właśnie te oszczędności potwierdzają słuszność inwestycji w Inteligentny Budynek, a potem napędzają i uzasadniają dalszy rozwój jego sztucznej inteligencji.
Nakłady na IB oraz systemy pozyskiwania energii cieplnej i elektrycznej zwracają się w kilka do kilkunastu lat od ich zainstalowania. Potem IB przynosi już tylko korzyści w postaci mniejszych rachunków, że nie wspomnę o wolnym czasie domowników wyręczanych z obowiązku zarządzania domem.
Podsumowanie
Ze względów praktycznych i ekonomicznych nie istnieje jeden schemat optymalnego zestawu urządzeń do pozyskiwania i przetwarzania energii oraz zarządzania nią w każdym domu. Decyduje o tym zbyt wiele czynników.
Już dziś można powiedzieć, że przeprowadzone doświadczenia wskazują bez cienia wątpliwości, iż tak duża redukcja kosztów jest możliwa jedynie w przypadku zintegrowania wszystkich podsystemów, to znaczy c.o. i c.w.u., wentylacji/klimatyzacji, w jeden w pełni zautomatyzowany system, który przez 365 dni w roku tylko na podstawie danych automatycznie mierzonych na zewnątrz i wewnątrz budynku, uwzględniając stan pogody oraz obecność domowników, będzie w stanie optymalizować zużycie wszystkich mediów, nieustannie dbając o komfort mieszkańców i pamiętając o ich kieszeni. Wybierając system inteligencji do własnego wymarzonego domu, trzeba już na etapie projektowania zadać sobie pytanie, czy chce się, by inteligencja służyła budynkowi do kreowania scenariuszy świetlnych czy do tworzenia realnego komfortu przebywania w nim za możliwie najmniejsze pieniądze. Decyzja inwestora o wprowadzeniu IB do swojego domu musi być przemyślana i podjęta już na wczesnym etapie projektowania budynku, ponieważ dokładanie inteligencji do budynku po jego wybudowaniu okazuje się często niemożliwe.
