Czy trzeba bać się burzy i piorunów?
Nie wszystkie domy są w jednakowym stopniu narażone na uderzenie pioruna. Aby ocenić jak duże jest zagrożenie burzowe, trzeba wziąć pod uwagę wiele czynników, między innymi:
- jak często w danym rejonie występują burze,
- jak silne są podczas tych burz wyładowania atmosferyczne,
- jak wysokie są budynki i jaki jest rodzaj zabudowy (zabudowa zwarta, budynki wolno stojące na otwartym terenie itp.).
W naszej strefie klimatycznej okresy nasilenia burzowego występują późną wiosną i wczesną jesienią. W ciągu roku na terenie Polski jest średnio 20 dni burzowych. Częściej – przeciętnie 25-30 razy w roku – burze zdarzają się jedynie na południowo-zachodnim krańcu naszego kraju.
Podczas burzy, w wyniku dużej różnicy potencjału między chmurami burzowymi a ziemią, następuje wyładowanie elektryczne. Objawia się ono świecącą nieregularną krzywą, często z odgałęzieniami, o skumulowanej bardzo dużej energii rozładowującej się w krótkim czasie (kilka milisekund). Miejsce uderzenia pioruna jest trudne do przewidzenia. Zazwyczaj wybiera on najkrótszą drogę do niższego potencjału znajdującego się na ziemi. Dlatego zwykle uderza w najwyższy punkt w okolicy, w której szaleje burza. Zdarza się jednak, choć rzadko, że trafia w obiekty niewysokie, stojące w sąsiedztwie wysokich budynków, drzew czy masztów.
Jak wynika z doświadczeń niemieckich firm ubezpieczeniowych, odszkodowania za straty spowodowane przez wyładowania atmosferyczne (pożary, uszkodzenia budynków i instalacji elektrycznej, zniszczenia urządzeń elektronicznych) stanowią 33% ogółu wypłat. Polskie firmy ubezpieczeniowe nie publikują niestety takich statystyk.
Piorunochron – mieć czy nie mieć?
Obowiązujące obecnie Polskie Normy nakazują wykonywanie instalacji odgromowych jedynie w budynkach użyteczności publicznej. Instalacja odgromowa w budynku jednorodzinnym nie jest obowiązkowa. Decyzja należy do inwestora. On sam bierze na siebie odpowiedzialność za bezpieczeństwo swojego mienia, ale także zdrowia, a niekiedy nawet życia własnego i współdomowników.
Wielu inwestorów rezygnuje z wykonania piorunochronu z oszczędności lub w obawie o estetykę elewacji czy szczelność pokrycia dachowego. Te obawy są jednak zupełnie nieuzasadnione. Nowoczesne elementy instalacji odgromowej produkowane ze stali nierdzewnej lub miedzi pozwalają tak wykonać instalację odgromową i wkomponować ją w elewację, by była zabezpieczeniem nie tylko skutecznym, ale i nie szpecącym budynku.
Elementy instalacji odgromowej
Typowa instalacja odgromowa składa się z:
- zwodów, czyli drutów wykonanych ze stali ocynkowanej, miedzi lub stali nierdzewnej, ułożonych na dachu. Ich zadaniem jest bezpośrednie przejmowanie prądów piorunowych,
- przewodów odprowadzających, łączących zwody z przewodami uziemiającymi lub uziomem,
- przewodów uziemiających łączących przewody odprowadzające z uziomami,
- uziomów – elementów metalowych lub zespołów elemen-tów metalowych umieszczonych w gruncie i zapewniających z nim połączenie elektryczne.
Jaka instalacja odgromowa w jakim domu?
O tym, jaki rodzaj instalacji odgromowej wybrać do ochrony konkretnego budynku, decyduje wiele czynników. Przede wszystkim zależy to od:
- konstrukcji domu,
- materiału, z jakiego został wykonany (drewno, beton, cegła czy stal),
- materiału pokrycia dachowego (dachówka bitumiczna, ceramiczna, gont drewniany, trzcina),
- kształtu dachu,
- podłoża, na jakim posadowiony jest budynek.
