Ościeżnica metalowa czy drewniana – właściwości i zastosowanie

Wokół drzwi montuje się ościeżnicę stanowiącą ramę, na której się one unoszą. Może być to ościeżnica metalowa lub drewniana. Jaką wybrać?

Na wybór rodzaju ościeżnicy mają wpływ względy techniczne, czyli grubość ściany, w której będąosadzane drzwi, położenie otworu drzwiowego (bliskość sąsiednich ścian, elementów stałej zabudowy), a także sposób wykończenia krawędzi skrzydła drzwiowego (proste, przylgowe). Oferta rynkowa obejmuje ościeżnice stałe, regulowane i ukryte, a wśród nich rozwiązania przylgowe i bezprzylgowe. Ościeżnicę trzeba zgrać z rodzajem skrzydła. Gdy decydujemy się na tradycyjne skrzydło z przylgą, wtedy należy dobrać też ościeżnicę z przylgą. 

Ościeżnica składa się z 3 belek: poziomej u góry oraz 2 pionowych – zamkowej i zawiasowej. W zamku drzwi się rygluje, a zawiasy służą do powieszenia skrzydła i poruszania nim. Od jakości i trwałości ościeżnicy zależy długie i sprawne użytkowanie drzwi. Nie bez znaczenia również jej estetyka. Ościeżnica wraz z otaczającymi ją opaskami nadają ostateczny wyraz drzwiom.

Producenci drzwi oferują ościeżnice metalowe lub drewniane. Każdy rodzaj ma swoje zalety i wady.

Spis treści

1. Ościeżnica drewniana
2. Ościeżnica metalowa
3. Jaka ościeżnica do drzwi zewnętrznych
4. Jaka ościeżnica do drzwi wewnętrznych
5. Ościeżnica drewniana i metalowa ceny
6. Ościeżnica stała lub regulowana
7. Ościeżnica ukryta

Ościeżnica drewniana

Do produkcji stolarki otworowej wykorzystuje się drewno klejone, żeby uniknąć problemów z odkształcaniem się pod wpływem zmian temperatury lub poziomu wilgoci. Ościeżnica drewniana jest sztywna, mocna i wytrzymała. Może być pozostawiona w kolorze naturalnego drewna i zabezpieczona tylko bezbarwnym lakierem albo podbarwiona i polakierowana. W takiej wersji pasuje do skrzydła również wykonanego z surowego drewna w wersji transparentnej, czyli z widocznymi słojami.

Ościeżnice produkuje się z drewna sosnowego, ponieważ jest powszechnie dostępne i tanie. Ościeżnica drewniana, która nie będzie malowana farbą kryjącą, może być z drewna bezsęcznego - wygląda ładniej niż to w wersji rustykalnej. Tańszą wersją ościeżnicy drewnianej, ale malowanej, jest ta z drewna klejonego na mikrowczepy. Do drzwi z bardziej szlachetnych gatunków drewna, np. dębu, można zamówić ościeżnicę z tego samego materiału. Jednak drewno jest drogie i ciężkie, dlatego w stolarce powszechnie wykorzystuje się materiały drewnopochodne.

Ościeżnice drewniane pokryte farbą lub okleiną o różnych wzorach są wykonywane bardzo często z płyty wiórowej MDF. Płyta MDF jest nośna i wytrzymała podobnie jak drewno. Nieodpowiednio zabezpieczona może chłonąć wilgoć i wodę. Ościeżnice z drewna lub MDF-u mogą mieć krawędzie profilowane w różne kształty, bardziej kanciaste albo zaoblone, a dodatkowo być wyposażone w opaski wykańczające, które mogą być proste albo bardziej rozbudowane, dekoracyjne. Ten rodzaj ościeżnic nadaje szlachetny wygląd drzwiom, jednocześnie są one solidne i trwałe.

Ościeżnica metalowa

Ościeżnice produkuje się z blachy stalowej o grubości 1,2-1,5 mm. Są one malowane farbami proszkowymi na wiele kolorów. Ościeżnica metalowa jest sztywna, mocna, wytrzymała, odporna na uszkodzenia i czynniki atmosferyczne.

Wygląda nieco surowo, technicznie. Krawędzie profili ościeżnic metalowych są proste, podobnie opaski, dlatego pasują one do skrzydeł, które nie mają być dekoracyjne, reprezentacyjne.

Jaka ościeżnica do drzwi zewnętrznych

Ze względu na narażenie na mróz, deszcz, wiatr w drzwiach zewnętrznych często stosuje się ościeżnice metalowe. Pasują one do drzwi metalowych, które są najczęściej stosowane jako wejściowe. Wadą ościeżnicy metalowej w tej lokalizacji jest przemarzanie podczas dużych mrozów, w konsekwencji czego na profilach pojawia się lód, który będzie topniał i zalewał próg i podłogę wodą. Dlatego dobrze jest tak zamontować drzwi wejściowe, żeby wnętrze ościeżnicy wypełnić materiałem termoizolacyjnym, np. pianką poliuretanową.

Ościeżnica drewniana w otworze zewnętrznym to dobre rozwiązanie, ponieważ drewno jest ciepłe i słabiej przewodzi ciepło niż stal. Efekt przemarzania nie grozi w tym wypadku. Jednak drewno wystawione na czynniki atmosferyczne będzie niszczeć i za kilka-kilkanaście lat będzie wymagać renowacji. Z kolei ościeżnice z MDF-u mogą chłonąć wilgoć i ulec odkształceniu, więc nie są polecane do drzwi zewnętrznych.

Jaka ościeżnica do drzwi wewnętrznych

W większości wypadków stosuje się ościeżnice drewniane lub z MDF-u, ponieważ są estetyczne. Wyglądają ładniej i szlachetniej niż metalowe. Te pokryte okleinami o wzorze drewnopodobnym mogą być dopasowane do skrzydeł o równie atrakcyjnym i różnorodnym wykończeniu, np. dębu w różnych odmianach, orzecha, klonu, wiśni. Dlatego do pokoju dziennego, w salonie, sypialniach, pokojach do pracy najczęściej stosuje się ościeżnice drewniane i te z MDF-u. W przypadku łazienki, kuchni, pralni trzeba pamiętać o dobrym zabezpieczeniu profili, a zwłaszcza ich krawędzi, przed wchłanianiem wilgoci i wody. W pomieszczeniach technicznych, kotłowni, pokoju gospodarczym, domowym składziku można zastosować ościeżnice metalowe.

Ościeżnica drewniana i metalowa ceny

Prostą ościeżnicę z każdego materiału można kupić za 200-300 zł. Ceny wzrastają, gdy zależy nam na ciekawym wykończeniu. W tym wypadku w grę wchodzą przede wszystkim ościeżnice drewniane lub z MDF-u które mogą kosztować 400-500, a nawet 1000 zł.

Ościeżnica stała lub regulowana

Zależnie od grubości muru i miejsca osadzenia drzwi może być potrzebna ościeżnica stała lub regulowana. Nie stanowi to ograniczenie przy wyborze materiału, ponieważ każdy rodzaj ościeżnic jest wykonywany zarówno z drewna, MDF-u, jak i ze stali.

Ościeżnica stała to klasyczne rozwiązanie, które nadaje się zarówno do tradycyjnych, jak i nowoczesnych wnętrz. Rama jest dość wąska, nie ma opasek – do maskowania łączeń ze ścianą wykorzystuje się listwy ozdobne (z jednej strony są to przeważnie listwy opaskowe, a z drugiej – ćwierćwałki). Ościeżnice stałe mają określone wymiary, bez możliwości regulacji ich elementów, więc ściany powinny być równe. Montuje się je w ścianach o grubości od 6 do 10 cm.

Ościeżnice regulowane dzięki swej budowie – z jednej strony mają element stały, a z drugiej regulowany (zakres regulacji jest określony przez producenta i wynosi zazwyczaj ok. 2 cm) – mogą objąć mur o gr.od 7,5 do nawet 50 cm. Sprawdzą się tam, gdzie ściany mają nietypową grubość bądź nie trzymają swoich wymiarów. W porównaniu z ościeżnicami stałymi są więc mniej wymagające w trakcie montażu. Są jednak od nich masywniejsze, co powoduje pewne ograniczenia techniczne w ich stosowaniu w otworach na styku ścian prostopadłych, gdzie nie zmieszczą się opaski maskujące. Rodzajem ościeżnic regulowanych są tzw. ościeżnice renowacyjne. Są to opaski nakładane bezpośrednio na stare ościeżnice – nie wymagają ani demontażu, ani wymiany skrzydeł (można je stosować do drzwi rozwieranych, przesuwnych i składanych, o wymiarach zgodnych z normą). Przy wyborze tego rozwiązania należy mieć na uwadze to, że zmniejszą się wymiary w świetle otworu: szerokość o blisko 2,8 cm, a wysokość mniej więcej o 1,4 cm.

Ościeżnica ukryta

Rama ościeżnicy ukrytej nie tworzy opaski wokół skrzydła drzwiowego, lecz jest schowana w ścianie i osłonięta warstwą tynku lub okładziną z płyt g-k. Konstrukcję ościeżnicy widać dopiero po otwarciu drzwi. W niektórych modelach montuje się specjalne wkładki dekoracyjne, a ich wykończenie można dobrać do skrzydła. Dostępne na rynku rozwiązania umożliwiają montażościeżnicy ukrytej w ścianach o grubości od 5,2 do 52 cm. Jednak jej montaż jest możliwy tylko podczas generalnego remontu, bo wymaga odpowiedniego przygotowania ścian i podłogi.

Anna Kazimierowicz