Rodzaje kotłów na paliwo stałe
Wśród kotłów na paliwo stałe najprostszą budowę mają kotły ze spalaniem górnym. Ich wadą jest praktycznie zupełny brak kontroli nad procesem spalania. W praktyce nie bardzo się nadają do palenia drewnem, bo spala się ono w nich zbyt szybko i nieefektywnie. Bardziej odpowiednie są kotły ze spalaniem dolnym. Są nieco droższe, ale ich sprawność podczas palenia drewnem jest znacznie wyższa i zużywają mniej paliwa. Mają dwa lub trzy ciągi spalinowe, dzięki czemu możliwe jest dopalanie cząstek paliwa, które w kotłach ze spalaniem górnym od razu wylatują do komina. Ich zaletą jest nie tylko mniejsze zużycie paliwa, ale i mniejsza emisja zanieczyszczeń do atmosfery. Spalanie dolne umożliwia sterowanie procesem spalania i regulację wydajności kotła.
Są też piece grzewcze przeznaczone do palenia wyłącznie drewnem i biomasą. Nazywane są powszechnie kotłami zgazowującymi. Od opisanych wcześniej odróżnia je wyższa sprawność (czyli mniejsze zużycie paliwa), mniejsza emisja zanieczyszczeń i większa trwałość samego kotła, który ze względu na sposób działania musi być wyprodukowany z materiałów wysokiej jakości. Wyraźna jest też różnica w cenie – kotły zgazowujące są zdecydowanie droższe.
Dlaczego kotły zgazowujące?
Nazwa kotły zgazowujące wzięła się od intensywnie zachodzącego w kotłach tego typu zjawiska pirolizy, czyli suchej destylacji drewna prowadzącej do uzyskania gazu drzewnego. Ma to miejsce przy szczelnie zamkniętej komorze załadowczej kotła, zamkniętym przewodzie kominowym i ograniczonym dopływie powietrza dostarczanego przez wentylator o automatycznie sterowanej wydajności. Powstały gaz jest kierowany do dyszy do której doprowadzone jest także powietrze, tak zwane wtórne. Proporcje powietrza i gazu drzewnego są dobierane automatycznie w taki sposób, żeby doszło do pełnego dopalenia produktów pirolizy. Aby spalanie drewna w kotle zgazowującym przebiegało w opisany sposób, wyposaża się go w odpowiedni układ automatycznej regulacji, a jego elementy muszą być odporne na szczególnie wysoką temperaturę.
Komfortowa obsługa kotłów na paliwo stałe
Obsługa kotłów na paliwo stałe ogranicza się do trzy-czterokrotnego załadunku paliwa w ciągu doby. Tylko kotły z automatycznym podajnikiem paliwa nie wymagają tak częstej obsługi. Paliwo umieszczone w specjalnym pojemniku jest pobierane przez podajnik, który może być sterowany automatycznie. Automatyka steruje także wentylatorem dozującym powietrze do spalania. Większość kotłów małej mocy jest sprzedawana w komplecie z podajnikiem i zasobnikiem paliwa. Tylko czasami zdarza się, że zasobnik trzeba dokupić – można wtedy jego wielkość dobrać do indywidualnych potrzeb. Są także kotły z automatycznymi podajnikami paliwa zoptymalizowane pod kątem spalania ziaren zbóż, kukurydzy lub pestek. Konstrukcja tych palników zapobiega spiekaniu popiołu powstającego w wyniku spalania tych niekonwencjonalnych paliw.