Moja elektrownia wodna - program „Energia dla wsi” umożliwia rozwój małej energetyki wodnej
Program NFOŚiGW ma wspierać rozwój energetyki wiejskiej i zachęcić społeczności na wsi do budowy i instalacji źródeł energii opartych o technologie OZE. Przeznaczono na niego w 2024 r. dodatkowe środki. Budżet wzrósł z 1 mld. zł do 3 mld. zł. Wnioski są przyjmowane do końca roku lub wyczerpania funduszy.
Autor: Turbulent
Rozwój małej energetyki wodnej - program dofinansowania Energia dla wsi
Spis treści
- Energia dla wsi
- Małe elektrownie wodne – jaka jest ich moc?
- Jakie są możliwości małej energetyki wodnej w Polsce?
- Wymagane pozwolenia i dokumenty
- Mała elektrownia wodna – podstawowe informacje
Energia dla wsi
Edycja programu z 2023 r. została przedłużona na obecny rok, a jednocześnie zwiększono jego budżet z 1 do 3 mld zł. Na zwrotne formy pomocy przeznaczono z tej puli 1 mld zł, natomiast na bezzwrotne dwa razy tyle. Program jest realizowany z Funduszu Modernizacyjnego.
Programów wspierających OZE przeznaczonych dla różnych kręgów odbiorców jest obecnie bardzo wiele. Większość dotyczy energetyki wiatrowej i fotowoltaiki, a także magazynów energii. Program Energia dla wsi jako jeden z nielicznych udziela wsparcia także na budowę elektrowni wodnych. Dotacje na ten cel mogą być przeznaczone na budowę małej elektrowni wodnej o mocy powyżej 10 kW i nie więcej niż 1 MW.
Małe elektrownie wodne – jaka jest ich moc?
Woda to źródło energii, które w Polsce jest jeszcze niedostatecznie wykorzystywane. W Norwegii, aż 98% energii elektrycznej produkowane jest przez energetykę wodną, w Polsce tylko niespełna 2%. Barierą rozwoju są procedury biurokratyczne i wysoki koszt inwestycji.
Rozwój technologii pozwala obecnie na budowę mikroeletrowni wodnych, które zasilą tylko jeden dom lub gospodarstwo. Właśnie na takie niewielkie instalacje pozwala potencjał polskich rzek i potoków.
W Polsce brak jest terminu dla określenia małej elektrowni wodnej (MEW). Do tej kategorii zalicza się instalacje o mocy do 5 MW. Inwestorzy, którzy chcą wybudować elektrownię o jeszcze mniejszej mocy mogą odwoływać się do ustawy o OZE, w której występuje określenie małych instalacji o mocy do 0,5 MW. Według angielskiej terminologii mini elektrownia produkuje mniej niż 1 MW, mikroelektrownia – mniej niż 100 kW, a pikoeletrownia, mniej niż 10 kw. Mimo braku terminologii i biurokracji dziwi fakt, że w naszym kraju działa ponad 350 mikroinstalacji wodnych produkujących prąd o mocy nie przekraczającej 100 kW.
Jakie są możliwości małej energetyki wodnej w Polsce?
Możliwości są duże. Jest zinwentaryzowanych kilkaset dogodnych miejsc na powstanie tego typu inwestycji w Polsce. Szacuje się, że jeszcze więcej pozostaje poza tymi szacunkami. Największe możliwości na rozwój drzemią w dorzeczu Wisły. Najbardziej korzystnymi warunkami dysponują tereny górskie, podgórskie i wyżynne.
Jednym z najważniejszych czynników lokalizujących dogodne do budowy miejsca jest możliwość uzyskania odpowiedniego spadu wody. W Polsce większość miejsc umożliwiających budowę cechuje możliwość uzyskania spadu ok. 4 m. Uzyskanie efektywnego poziomu wytwarzania energii wymaga w takich warunkach wysokiego natężenia przepływu wody i zastosowania specjalnej konstrukcji turbin.
Wymagane pozwolenia i dokumenty
Do budowy i uruchomienia małej elektrowni wodnej należy uzbroić się w cierpliwość. Realizacja inwestycji wymaga:
- decyzji środowiskowej wydawanej przez organ administracji lokalnej (wójt, burmistrz) po konsultacji z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska,
- uzyskania warunków zabudowy z organu administracji lokalnej,
- pozwolenia wodnoprawnego wydawanego przez starostę powiatowego lub marszałka województwa,
- nabycia praw do dysponowania nieruchomościami będących własnością Skarbu Państwa, czyli każdego gruntu pokrytego wodami płynącymi z Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej lub Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych
- pozwolenia na budowę wydawanego przez starostę lub wojewodę,
- warunków przyłączenia od lokalnego operatora sieci energetycznej,
- koncesji na wytwarzanie energii OZE z URE.
Mała elektrownia wodna – podstawowe informacje
Każda nawet najmniejsza elektrownia wodna musi być wyposażona w element spiętrzający wodę. Nie musi to być próg przegradzający całe koryto rzeki, a tylko jego fragment, aby nie powodować dużych zmian w otoczeniu rzeki. Spiętrzenie całego koryta zwiększa retencję rzeki, ale jednocześnie powoduje duże zmiany ekosystemu związane ze zmniejszeniem przepływu wody, co powoduje większe zamulenie, wzrost temperatury wody.
Mała elektrownia jest instalacją bezobsługową. Po uruchomieniu wymaga jedynie dozoru i okresowych czynności konserwacyjnych.
W przypadku małych spadów zastosowanie znajdują bardzo bezpieczne ze względów ekologicznych turbiny Archimedesa, tzw. śruby lub Kaplana, których ruch nie przeszkadza w swobodnym przepływie ryb.Technologie pozwalają na zastosowanie na terenach chronionych, np. objętych konwencją Natura 2000.
Zapewnia stabilność pracy i produkcji prądu na jednakowym poziomie przez całą dobę.
Koszt budowy mikroelektrowni wodnej to wydatek ok. 500 – 750 tys. zł. Na zwrot inwestycji trzeba czekać ok. 10 - 12 lat, ale wydatek jest opłacalny ze względu na możliwość uzyskania mocy, która pozwala zaspokoić zapotrzebowanie nawet kilkudziesięciu domów.
Listen to "Murowanie - bloczki czy pustaki? MUROWANE STARCIE" on Spreaker.Cukrownia Żnin - zdjęcia dawnej cukrowni po rewitalizacji
Autor: ONI Studio
Zrewitalizowana Cukrownia Żnin
