Ługowanie i bejcowanie podłogi drewnianej: jak zmienić kolor podłogi
Każdy gatunek drewna ma swój naturalny odcień, ale można go także zmieniać. Ługowanie i bejcowanie podłogi drewnianej, czyli jak trwale rozjaśniać, przyciemniać lub barwić posadzki.
A by mieć drewnianą podłogę w oryginalnym kolorze, nie trzeba kupować egzotyków. Dzięki podbarwianiu można stworzyć bardzo efektowne posadzki z naszego rodzimego materiału. Modne są dziś podłogi drewniane z większych, zwłaszcza szerokich elementów. Przy szerszych deskach gatunki egzotyczne nie zdają egzaminu, bo są wrażliwe na suche powietrze zimą i łatwo powstają w nich szczeliny. To przemawia za wyborem dębiny, która jest drewnem naszego klimatu i lepiej sprawdza się w polskich warunkach.
Drewno dębowe, tradycyjne i popularne, ma jednolity odcień i ładne wzory. Dobrze przyjmuje pigment w różnych kolorach, chłonąc go powoli i równomiernie. Jest łatwiejsze do barwienia niż drewno jesionowe, którego naturalne usłojenie jest dwubarwne, składające się z jasnych i ciemnych pasm. Jednak ta cecha jesionu może być również zaletą, jeśli umiejętnie się ją wykorzysta.
Jak zmienić kolor podłogi - przygotowanie podłoża
Nowy kolor możemy nadać każdej podłodze drewnianej – nowej i starej, z parkietu, mozaiki, desek litych lub warstwowych. Drewno musi być odpowiednio wyszlifowane. Barwienie bardziej pokaże błędy szlifowania niż zwykłe lakierowanie. Nawet przy najlepszym wyszlifowaniu powierzchni powstają tak zwane pajączki, które są szczególnie widoczne, gdy nakładamy kolor na podłogę. Podczas szlifowania mogą powstać też pola o różnym stopniu wyrównania desek. Producenci zalecają ostatnie szlifowanie papierem o gradacji około 100, np. maksymalnie 80. Wtedy powierzchnia wchłonie więcej bejcy czy oleju.
Przeczytaj też:
Olejowanie drewna. Dobierz olej do podłogi drewnianej >>>
Ja do ostatniego szlifowania używam papieru o gradacji 120, bo przed barwieniem zwykle zwilżam podłogę, żeby otworzyć pory drewna. Tak przygotowana powierzchnia jest bardziej chłonna i barwienie będzie intensywniejsze. Ten zabieg sprawdza się na drewnie liściastym (dąb, jesion, buk), bo jest ono bardziej wrażliwe na wilgoć niż iglaste. To drugie zawiera żywice, które obniżają jego higroskopijność. Są maszyny, którymi można wyszczotkować deski. Wtedy usuwa się z powierzchni drewna miękką tkankę. Szczotkowanie podkreśla rysunek usłojenia desek. Przed nakładaniem preparatów barwiących powierzchnia podłogi musi być dokładnie odkurzona.
Zobacz galerię zdjęć: poszarzenie posadzki z jesionu
Autor: Mariusz Bykowski
Podłoga jest wykonana z selekcjonowanych jasnych deszczułek jesionowych. Przed barwieniem musi być dokładnie wyszlifowana
Zmiana koloru podłogi - ługowanie
Najprostszym sposobem na zmianę barwy podłogi drewnianej – najczęściej rozjaśnienia – jest jego ługowanie. Zabieg ten wykonuje się zwykle na jasnych gatunkach drewna. Ług to mocna zasada, która w reakcji z drewnem zmienia odczyn jego powierzchni i zapobiega jego ciemnieniu w przyszłości. Ługowanie rozjaśnia kolor, lekko wybiela drewno. Są ługi o różnym stężeniu, co wpływa na osiągnięty efekt. Można kupić ługi przeznaczone do różnych gatunków drewna, np. do drewna iglastego albo miękkiego, albo do drewna jasnego koloru. Ług z dodatkiem pigmentu może mieć kilka odcieni, np. biały, szary lub ciemny (antyczny). Ług biały mocniej wybiela, szary daje efekt postarzonego, poszarzonego drewna – wygląda ono jak myte wodą z mydłem. Ciemny jest przeznaczony zwłaszcza do drewna dębowego, daje efekt drewna wędzonego. Ługowanie podkreśla usłojenie drewna.
Przeczytaj też:
Jak odnowić parkiet: cyklinowanie podłogi z desek >>>
Aplikacja ługu. Ług nakłada się pędzlem lub wałkiem w jednej warstwie i pozostawia do wyschnięcia. Jeśli na powierzchni drewnianej podłogi pojawi się suchy pył, przed dalszym wykańczaniem podłogi trzeba go usunąć.
Wykończenie ługowanej podłogi. Drewno wyługowane najlepiej jest pokryć olejem. Przy zastosowaniu białego oleju uzyska się jeszcze silniejszy efekt wybielenia podłogi. Ługowane podłogi można też polakierować, ale w takim wypadku wymagane jest zastosowanie lakieru podkładowego, który odetnie lakier nawierzchniowy od ługu. Przy takim wykończeniu znacznie osłabi się efekt ługowania. Deski można też zabezpieczyć mydłem do podłóg albo woskiem do podłóg, co pozwoli stworzyć posadzki na wzór skandynawski. Są one podatne na zabrudzenia i porysowanie. Zdadzą egzamin w domach, w których chodzi się w skarpetkach lub miękkich kapciach.
Polecany artykuł:
Zmiana koloru podłogi - bejcowanie
Bejca to roztwór pigmentów w rozpuszczalniku. Do podłóg najlepsze są bejce olejne, bo dobrze wchodzą w drewno i sukcesywnie oddają pigment. Są też dość łatwe do nakładania. Bejce spirytusowe czy rozpuszczalnikowe nie zdadzą egzaminu przy wykonywaniu dużych powierzchni. Jest ich coraz mniej na rynku, bo są trudne w stosowaniu. Bardzo szybko schną, co grozi powstaniem powłoki o różnym stopniu wybarwienia. Produkty do barwienia podłóg na bazie oleju można kupić pod różnymi nazwami, na przykład jako bejce do podłóg albo olej koloryzujący do podłóg. Na podłogi nie należy nanosić bejc lub lakierobejc przeznaczonych ogólnie do drewna, na przykład do barwienia mebli, płotów, belek konstrukcyjnych. Bejce mają różną zawartość pigmentów – są transparentne albo kryjące. Wielu producentów ma w ofercie ponad 20 kolorów, więc jest w czym wybierać i łatwo znaleźć odcień, który nam odpowiada. Bejce mają przede wszystkim kolory drewnopodobne. Za ich pomocą można nasze rodzime drewno podkolorować tak, żeby wyglądało jak egzotyczne, na przykład wenge, tek, a brzozę lub dębinę wybarwić jak wiśnię czy orzech. W ostatnich latach pojawiły się także intensywne kolory niekojarzone wcześniej z drewnem: czerwony, zielony, żółty, niebieski. Produkty, które mają taką samą bazę, można mieszać, żeby uzyskać barwy pośrednie.
Przeczytaj też:
Jak zmienić kolor drewnianej podłogi >>>
Dobrze jest przez zakupem obejrzeć wzorniki albo zrobić własne wymalowania. Próbne wymalowania pokazywane w sklepach są opisywane, więc wiemy, na jakim drewnie zostały zrobione. Zwykle jest to dąb lub sosna. Dlatego jeśli chcielibyśmy barwić daną bejcą inne drewno, powinno się zrobić próbę na pojedynczych deszczułkach, żeby ocenić efekt.
Aplikacja. Bejcę nakłada się w jednej warstwie, pozostawia do wchłonięcia na kilkanaście minut i wciera jej nadmiar w deski. Kolejną warstwę można ewentualnie zastosować następnego dnia. Druga warstwa bejcy zwykle niewiele zmieni, bo drewno jest już nasączone. Odpowiednią intensywność zabarwienia powinno się uzyskać, dobrze dobierając bejcę. Żeby zrobić mocny kolor, lepiej jest odpowiednio przygotować drewno do barwienia, niż robić to dwa razy. Jeżeli chcemy sprawić, że wsiąknie więcej bejcy, deski można zwilżyć wodą. Jest to zalecane zwłaszcza wtedy, gdy chcemy zabarwić podłogę na bardzo ciemny kolor.
Polecany artykuł:
Wykończenie zabejcowanej podłogi. Bejca olejna musi zostać pokryta warstwą nawierzchniową na bazie olejowo-woskowej lub lakierem. Trzeba sprawdzić w zaleceniach producenta, jaki produkt można nakładać na pokolorowaną powierzchnię. Najlepiej sprawdzi się olej naturalny. Nanosi się go w dwóch warstwach. Pierwsza wyrównuje nasączenie drewna. Po kilku godzinach, gdy ona wyschnie, można nałożyć szmatą drugą, najlepiej bardzo cienką. Można też zrobić kilka cieniutkich warstw wcieranych mopem. Trzeba pamiętać, że dodatkowa warstwa oleju naturalnego nieco wzmocni odcień posadzki.
W tej chwili powstają hybrydowe produkty do wykańczania podłóg łączące cechy oleju i lakieru. Są to tak zwane twarde woski. Tworzą cienką powłokę, pośrednią między olejem i lakierem. Wosk twardy nakłada się wałkiem lub szmatką w dwóch warstwach w odstępie jednodniowym. To rozwiązanie dobre do mało eksploatowanych powierzchni w mieszkaniach, bo łatwo taką podłogę porysować butami.
Przeczytaj też:
Lakiery do podłogi drewnianej: rodzaje i zastosowanie
Do wykończenia barwionej podłogi można zastosować twarde lakiery nawierzchniowe. Są już takie, które można nakładać bezpośrednio na bejce olejne.
Nie jest to jednak najlepszy sposób wykończenia takiej posadzki. Trochę zniwelują one efekt naturalnej ustrukturyzowanej podłogi, ponieważ ją spłaszczą. Należy również pamiętać, że po latach renowacja takiej podłogi będzie wymagała cyklinowania całej powierzchni, więc straci ona kolor i trzeba będzie ponownie ją wybarwić.
Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule "Podłoga w nowych barwach" na stronie miesięcznika "Murator".
