Darowizna od rodziców - czy trzeba zapłacić podatek od darowizny w najbliższej rodzinie?
Wyjaśniamy zasady opodatkowania darowizny od rodziców. Darowizna od rodziców może być wsparciem finansowym przy budowie domu, zakupie mieszkania czy spłacie kredytu. Czy należy zapłacić podatek od darowizny? Sprawdź, co na ten temat mówią przepisy.
Darowizna od rodziców jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn. Trzeba jednak spełnić warunek złożenia w odpowiednim terminie zgłoszenia SD-Z2. A w przypadku darowizny pieniężnej dodatkowym warunkiem zwolnienia z podatku jest przelanie lub przekazanie pieniędzy na konto (możliwa jest też wpłata gotówkowa pieniędzy na konto w oddziale banku). Jeżeli darowizna została wręczona w formie gotówki (do ręki obdarowanego) albo nie dopełniono warunku złożenia zgłoszenia SD-Z2 – trzeba złożyć zeznanie SD-3, a następnie zapłacić podatek.
Spis treści
- Czym jest darowizna
- Darowizna bez podatku
- Darowizna od rodziców przeznaczona na budowę domu
- Umowa darowizny pieniężnej
- Zgłoszenie darowizny od rodziny SD-Z2
- Darowizna bez zgłoszenia do urzędu skarbowego
- Sposób przekazania darowizny pieniężnej
- Kary za niezgłoszenie darowizny
- Podatek od darowizny
- Jak obliczyć podatek od spadków i darowizn
- Darowizna - kwoty wolne od podatku
- Zapłata podatku i złożenie zgłoszenia darowizny
Czym jest darowizna
Stosownie do art. 888 § 1 kodeksu cywilnego (dalej: kc), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest zatem nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści (wzbogacenie obdarowanego) z majątku darczyńcy.
Nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:
- gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;
- gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.
Przedmiotem umowy darowizny mogą być:
- pieniądze,
- nieruchomości,
- przedmioty ruchome (np. rower, komputer, auto),
- a także określone prawa (np. prawo użytkowania wieczystego),
- czy zwolnienie obdarowanego z długu, jaki ma wobec darczyńcy.
Mogą to być zarówno rzeczy istniejące, jak i takie, które mają powstać w przyszłości.
Darowizna to umowa nieodpłatna, co oznacza, że darczyńca nie otrzymuje nic w zamian za świadczenie, które przykazuje obdarowanemu.
Do zawarcia umowy darowizny (jak każdej innej umowy) konieczne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jeśli jednak darczyńca spełnił przyrzeczone świadczenie, to umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy również staje się ważna (nie dotyczy to darowizny nieruchomości).
Ważne! Darowizna nieruchomości wymaga zachowania formy aktu notarialnego.
Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny, przy czym nie musi mieć ono żadnej szczególnej formy - może być to zarówno forma pisemna, jak i oświadczenie ustne. Dla celów dowodowych warto jednak zadbać o formę pisemną albo przynajmniej o świadków oświadczenia ustnego.
Darowizna bez podatku
Zależnie od stopnia pokrewieństwa między stronami umowy darowizny kwoty wolne od podatku wynoszą:
- 9637 zł – dla członków bliskiej rodziny, do której zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów (I grupa podatkowa);
- 7276 zł – dla dalszej rodziny, czyli zstępnych rodzeństwa, rodzeństwa rodziców, zstępnych i małżonka pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwa małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków dalszych zstępnych (II grupa);
- 4902 zł – dla pozostałych osób (III grupa).
Zasady opodatkowania umowy darowizny określa ustawa o podatku od spadków i darowizn (dalej: upsd). Są one ściśle związane z grupą podatkową, do której należy osoba obdarowywana. Każdej grupie przyporządkowana jest również kwota wolna od podatku. Wyróżniamy cztery grupy podatkowe.
Do grupy „Zero” zalicza się:
- małżonka (wyłącznie obecnego, nie zalicza się tu byłych małżonków),
- zstępnych (czyli dzieci, wnuki, prawnuki),
- wstępni (czyli rodzice, dziadkowie, pradziadkowie),
- rodzeństwo,
- pasierba,
- ojczyma,
- macochę.
Ten podział ma znaczenie wyłącznie dla celów zwolnienia podatkowego – nominalnie osoby te należą do pierwszej grupy podatkowej.
Grupa I obejmuje:
- małżonka (obecnego, nie byłych),
- zstępnych (czyli dzieci, wnuki, prawnuki),
- wstępni (czyli rodzice, dziadkowie, pradziadkowie),
- rodzeństwo,
- pasierba,
- ojczyma,
- macochę,
- teściów,
- zięcia,
- synową.
Dla tej grupy podatkowej obowiązuje obniżona stawka opodatkowania i stosunkowo wysoka kwota wolna od podatku – 9637 zł.
Do grupy II należą:
- zstępni rodzeństwa (np. siostrzeniec, bratanek),
- rodzeństwo rodziców (np. wuj, ciotka),
- zstępni i małżonkowie pasierbów,
- małżonkowie rodzeństwa (np. mąż siostry),
- rodzeństwo małżonków (np. brat żony- szwagier),
- małżonków rodzeństwa małżonków (np. mąż siostry męża),
- małżonków innych zstępnych (np. żona wnuka).
Członkowie tej grupy nie korzystają z żadnych zwolnień w podatku od spadków i darowizn. W stosunku do członków grupy I obowiązuje ich wyższa stawka opodatkowania i niższa kwota wolna od podatku - 7276 zł.
W grupie III znajdują się wszystkie pozostałe osoby, nie zaliczone do pozostałych grup. Są to więc osoby zupełnie obce darczyńcy (przyjaciele, znajomi i inni), oraz także spokrewnione, czy spowinowacone w dalszym kręgu (kuzyni, rodzina ojczyma, czy macochy). Kwota wolna od podatku wynosi w tej grupie 4902 zł.
Darowizna od rodziców przeznaczona na budowę domu
Pieniądze przeznaczone na budowę domu, kupno mieszkania czy spłatę kredytu hipotecznego (i wydane na ten cel w ciągu 12 miesięcy od otrzymania) objęte są dodatkową ulgą. Dotyczy to jednak tylko osób należących do I grupy podatkowej i darowizn do kwoty 9637 zł od jednej osoby lub 19 274 zł od kilku osób. Od nadwyżki ponad kwoty wolne podatek nalicza się według zasad z poniższej tabeli.
Sprawdź: Umowa deweloperska >>
Zwolnienie od podatku dotyczy zarówno darowizn otrzymanych od rodziców biologicznych, jak i od przyspasabiających. Za wstępnych uważa się również osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka, pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. Z kolei jako zstępnych traktuje nie tylko biologiczne czy adoptowane dzieci, ale też osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (zob. art. 14 ust. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn).
Na sam fakt zwolnienia nie ma wpływu kwestia tego, czy darowizna została przekazana przez obojga rodziców wspólnie, czy tylko przez jednego z nich. Jest to jednak istotne podczas wypełniania zgłoszenia SD-Z2.
Stosownie do art. 4a upsd darowizna otrzymana od członka najbliższej rodziny należącego do tzw. grupy „Zero” jest w pełni (niezależnie od wartości darowizny) zwolniona z podatku. Warunkiem zwolnienia jest:
- zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania oraz przekazanie jej przekazem pocztowym bądź przelewem bankowym na rachunek nabywcy. Nie można więc przekazać pieniędzy z ręki do ręki.
- odpowiednio udokumentowanie darowizny pieniężnej
W przypadku darowizny pieniężnej, obdarowany powinien udokumentować jej otrzymanie dowodem przekazania na swój rachunek płatniczy (lub inny niż płatniczy) w banku, spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Umowa darowizny pieniężnej
Takiej umowy nie trzeba sporządzać u notariusza, można ją spisać na zwykłej kartce papieru. Jedynie umowa darowizny nieruchomości zawarta bez udziału notariusza byłaby nieważna. W umowie darczyńca zobowiązuje się do przekazania obdarowanemu określonej kwoty, a obdarowany oświadcza, że przyjmuje darowiznę.
Zobacz: Zakup domu od dewelopera >>
Zgłoszenie darowizny od rodziny SD-Z2
Obdarowany musi pamiętać o zgłoszeniu otrzymanej darowizny w swoim urzędzie skarbowym:
- jeśli darowizna została dokonana na rzecz małżonka, dzieci, wnuków, rodziców, dziadków, pasierba, rodzeństwa, ojczyma lub macochy – obdarowany wypełnia zgłoszenie SD-Z2. Ma na to 6 miesięcy od dnia przyjęcia darowizny (w razie spóźnienia straci przysługujące mu zwolnienie). Tzw. druk SD-Z2 jest dostępny pod adresem: www.podatki.gov.pl/pcc-sd/sd/e-deklaracje-sd/ - można złożyć go przez Internet podpisując danymi autoryzującymi lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Do zgłoszenia dołącza kopię umowy i dowód otrzymania pieniędzy (wydruk z konta, przekaz pocztowy). Jeżeli umowa darowizny została zawarta w formie aktu notarialnego, zgłoszenia dokonuje notariusz.
- jeżeli stronami umowy były inne osoby, obdarowany składa zeznanie SD-3 w terminie miesiąca od przyjęcia darowizny. W zeznaniu nie oblicza wysokości podatku, zrobi to urząd w decyzji. Podatek trzeba będzie zapłacić w ciągu 14 dni od jej doręczenia.
Darowizna bez zgłoszenia do urzędu skarbowego
W dwóch sytuacjach nie zawiadamia się urzędu skarbowego o darowiźnie:
- gdy umowa ma formę aktu notarialnego – obliczeniem i poborem zajmuje się wówczas notariusz,
- gdy wartość darowizn otrzymanych od jednej osoby w okresie 5 lat (poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie) nie przekracza łącznie kwoty wolnej od podatku.
Zobacz: Przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości >>
Jeżeli darowizna została dokonana przez jednego z rodziców (nawet z majątku wspólnego) to stroną umowy darowizny – darczyńcą jest tylko ten jeden rodzic. Zgodnie z przywołanymi przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn, dla celów skorzystania ze zwolnienia, należy dokonać zgłoszenia nabycia od danej osoby (tutaj darczyńcy – ojca Wnioskodawcy). Skoro zatem – jak wynika z opisu stanu faktycznego – darczyńcą był tylko ojciec Wnioskodawcy, to prawidłowym działaniem było złożenie przez Wnioskodawcę jednego zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 i wskazanie w pozycji danych identyfikacyjnych darczyńcy, tj. ojca Wnioskodawcy.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej z 18 czerwca 2021 r. (sygn. 0111-KDIB2-2.4015.51.2021.1.PB)
Sposób przekazania darowizny pieniężnej
W przypadku darowizny pieniężnej warunkiem skorzystania przez obdarowanego ze zwolnienia z opodatkowania jest odpowiednie przekazanie darowizny przez darczyńcę. Powinien to być:
- przelew na rachunek płatniczy obdarowanego,
- przelew inny niż płatniczy rachunek obdarowanego w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub
- przekaz pocztowy.
A zatem obdarowany nie będzie mógł skorzystać ze zwolnienia w sytuacji, gdy np. darczyńca dokona przelewu na rachunek bankowy wierzyciela obdarowanego w celu spłacenia długu obdarowanego. Wyjątkiem jest sytuacja, w której wierzyciel tworzy specjalne subkonto przeznaczone dla swojego dłużnika (czyli obdarowanego) i na to subkonto darczyńca wpłaca równowartość długu obdarowanego.
Zdaniem organów podatkowych…
Jeżeli więc przedmiot darowizny zostanie przekazany bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek wierzyciela osoby obdarowanej, zwolnienie określone w art. 4a ustawy od spadków i darowizn nie będzie miało zastosowania. Co prawda, zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek określony we wskazanym przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. W analizowanym przypadku taka sytuacja nie występuje; z treści wniosku nie wynika bowiem, aby w ramach rachunku bankowego Sprzedającej (poprzedniego właściciela nieruchomości) było wyodrębnione subkonto dla Wnioskodawcy.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 lipca 2021 r. (sygn. 0111-KDIB2-2.4015.49.2021.2.MZ)
W przypadku darowizny w formie przelewu na rachunek w banku, czy spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej ważną kwestią jest także tytuł przelewu. Powinien on jasno wskazywać, że jest to darowizna dla konkretnej osoby (osób). W tytule przelewu darczyńca powinien zatem wpisać np. „darowizna dla mojego syna Jana Kowalskiego”. Wówczas nie ma wątpliwości, iż chodzi o darowiznę a nie np. pożyczkę, spłatą długu, czy inną okolicznością prawną. To samo dotyczy darowizny w formie przekazu pocztowego.
Ważne! Darowizny pieniężnej można dokonać zarówno w formie przelewu lub przekazu pocztowego, jak i wpłaty gotówkowej w oddziale banku.
Chodzi przede wszystkim o to, by forma przekazania pieniędzy przez darczyńcę na rachunek obdarowanego zapewniała identyfikację stron umowy. Tylko wówczas organy podatkowe mogą mieć pewność, że spełnione zostały warunki do zastosowania zwolnienia podatkowego (czyli darowizna faktycznie została dokonana wobec osób należących do tzw. zerowej grupy podatkowej).
Zdaniem organów podatkowych…
(…) przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wymagają by otrzymanie środków pieniężnych musiało nastąpić w drodze przelewu bankowego. Istotne jest bowiem właściwe udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek nabywcy. Tym samym, darowizna środków pieniężnych poprzez wpłatę gotówki przez darczyńcę na rachunek nabywcy również będzie dopuszczalna, o ile zostanie właściwie udokumentowana. Jak wyjaśniono już wcześniej fundamentalne znaczenie ma identyfikacja stron umowy, czyli udokumentowanie kto faktycznie dokonał wpłaty na rachunek nabywcy. Skoro zatem wpłaty środków pieniężnych na konto bankowe Wnioskodawcy dokona osobiście jego ojciec, to z dowodu przekazania będzie wynikało, że wpłaty dokonał darczyńca. Wpłata od darczyńcy zostanie udokumentowana dowodem przekazania na rachunek nabywcy, czyli Wnioskodawcy. Mając zatem na uwadze powyższe wyjaśnienia należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że otrzymana darowizna będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, ponieważ w terminie 6 miesięcy od dnia wpływu środków pieniężnych na konto, Wnioskodawca zgłosi właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego otrzymanie darowizny od ojca i nabycie darowizny zostanie właściwie udokumentowane.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 listopada 2021 r. (sygn. 0111-KDIB2-2.4015.140.2021.1.MM)
Kary za niezgłoszenie darowizny
Niedopełnienie obowiązku zgłoszenia otrzymanej darowizny w terminie 6 miesięcy traktowane jest jako oszustwo podatkowe i wiąże się z surowymi konsekwencjami. Jeśli urząd skarbowy poweźmie jakiekolwiek wątpliwości i przeprowadzi kontrolę, w wyniku której wykryje fakt niezgłoszenia darowizny nałoży na obdarowanego karę pieniężną w wysokości do 20 proc. stawki podatku. W takiej sytuacji obdarowany powinien liczyć się również z odpowiedzialnością karnoskarbową i dodatkową karą finansową, której wysokość zależy od stopnia narażenia budżetu państwa na stratę.
Ważne! Jeśli w okresie ostatnich 5 lat otrzymaliśmy jakąkolwiek darowiznę i w ciągu 6 miesięcy od dnia jej otrzymania nie zgłosiliśmy tego faktu do właściwego urzędu skarbowego, powinniśmy liczyć się z karami finansowymi.
Podatek od darowizny
Jeżeli darowizna nie została zgłoszona do opodatkowania, a organ podatkowy dowiedział się o niej od obdarowanego (wyjaśniającego na przykład, skąd wziął pieniądze na budowę) dopiero w toku czynności kontrolnych, zastosuje sankcyjną stawkę podatku w wysokości 20%.
Jak obliczyć podatek od spadków i darowizn
W myśl art. 15 upsp, podatek od spadków i darowizn oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według następujących skal - tabela.
Wysokość podatku zależy od stopnia pokrewieństwa i wartości darowizny
Wysokość darowizny pieniężnej | wysokość podatku dla obdarowanych | ||
nabywcy z I grupy podatkowej | nabywcy z II grupy podatkowej | nabywcy z III grupy podatkowej | |
do 10 278 zł | 3% | 7% | 12% |
ponad 10 278 do 20 556 zł | 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10 278 zł | 719 zł 50 gr i 9% od nadwyżki ponad 10 278 zł | 1233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10 278 zł |
ponad 20 556 zł | 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20 556 zł | 1644 zł 50 gr i 12% od nadwyżki ponad 20 556 zł | 2877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20 556 zł |
Przy ustalaniu wysokości podatku od darowizn przyjmuje się kwoty wolne wartości rzeczy i praw majątkowych (określone w art. 4 ust. 1 pkt 5 i w art. 9 ust. 1 upsp) oraz skale podatkowe obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego. Podatek będzie obliczony wg jednej z ww. skal podatkowych tylko jeżeli podatnik sam zgłosi darowiznę fiskusowi przed wszczęciem czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej.
Natomiast w myśl art. 15 ust 4. upsd nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20%, jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.
Darowizna - kwoty wolne od podatku
Jak wspomniano powyżej, w każdej grupie podatkowej obowiązują inne kwoty wolne od podatku. Zgodnie z art. 9 upsd opodatkowaniu tym podatkiem podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
- 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
- 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Oznacza to, że osoby należące do danej grupy podatkowej mają obowiązek zapłacenia podatku dopiero wówczas, gdy wartość darowizny (lub spadku) przekroczy wskazane powyżej kwoty.
W przypadku, gdy nabycie własności rzeczy i praw majątkowych (np. tytułem darowizny) od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, to do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych trzeba doliczyć wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby (tytułem darowizny) lub po tej samej osobie (tytułem spadku) w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.
Wówczas od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Nadwyżka podatku wynikająca z obliczenia nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
Ponadto stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 5 upsd zwolnione z podatku jest nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19 274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na:
- wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni,
- budowę domu jednorodzinnego,
- nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo
- spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.
W przypadku spełnienia powyższych warunków obdarowanemu przysługuje dodatkowa kwota wolna od podatku.
Zapłata podatku i złożenie zgłoszenia darowizny
Obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje (co do zasady):
- z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego,
- z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia (w przypadku zawarcia umowy darowizny w innej formie niż akt notarialny),
- z chwilą złożenia oświadczeń obu stron umowy (jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron).
Z chwilą powstania obowiązku podatkowego obdarowany zobowiązany jest złożyć zeznanie podatkowe i zapłacić podatek albo złożyć zgłoszenie SD-Z2.
Obdarowani, którzy nie są zwolnieni z podatku i darowizna przez nich otrzymana przekracza kwotę wolną od podatku mają obowiązek złożyć do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (zazwyczaj na druku SD-3) w ciągu miesiąca od otrzymania darowizny.
Pewne wątpliwości budzi kwestia tego, jaki jest termin na złożenie zeznania SD-3 w przypadku obdarowanych zwolnionych z podatku na mocy art. 4a upsd, którzy nie zdążyli dopełnić warunku złożenia zgłoszenia SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od otrzymania darowizny? Niestety przepisy nie dają precyzyjnej odpowiedzi na to pytanie. Z art. 6 ust. 4 upsd wynika, że jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.
Do zeznania SD-3 trzeba dołączyć dokumenty, które mają wpływ na określenie podstawy opodatkowania (wartości darowizny) i stanowią potwierdzenie istnienia przedmiotów darowizny, osoby darczyńcy i faktu, że darczyńca był właścicielem darowanych rzeczy lub praw.
W przypadku gdy:
- wartość rynkowa darowizny dodana do wartości innych darowizn od tej samej osoby w ciągu 5 lat nie przekracza kwoty wolnej od podatku, lub
- umowa darowizny jest zawarta w formie aktu notarialnego.
nie ma obowiązku składania zeznania SD-3.
Ważne! Kwotę należnego podatku ustala naczelnik urzędu skarbowego w drodze decyzji po złożeniu przez podatnika zeznania SD-3. Podatek należy opłacić w terminie 14 dni od doręczenia decyzji ustalającej kwotę podatku.
W przypadku niezłożenia zeznania SD-3 lub złożenia go po terminie urząd skarbowy może wszcząć postępowanie karne skarbowe i wymierzyć podatnikowi karę grzywny oraz zobowiązać go do zapłaty podatku od darowizny wg stawki 20% na podstawie ww. art.15 ust 4 upsd.
Zapłata podatku po upływie terminu 14 dni wiąże się z koniecznością zapłaty odsetek od zaległości podatkowych.
Podstawa prawna:
- ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1043 ze zm.);
- ustawa z Kodeksu cywilnego.