Wykopy pod fundamenty: błędy i najczęstsze problemy przy wykonywaniu prac ziemnych

2018-03-09 17:18
Roboty ziemne: wykopy pod fundament
Autor: Andrzej Szandomirski Hałdy ziemi nie powinny leżeć bliżej niż 1 m od krawędzi wykopu, czyli za stojakami pod ławy drutowe.

Podpowiadamy, jak uniknąć błędów przy wykonywaniu wykopów pod fundamenty i jakie mogą się pojawić krytyczne momenty tego etapu budowy. Jeśli w porę nie zareagujemy na nieprawidłowości przy robieniu wykopów, budynek będzie źle posadowiony.

Nawet najlepsza organizacja budowy nie gwarantuje, że podczas prac nic nas nie zaskoczy. Pod powierzchnią zarośniętej krzakami działki akurat w miejscu przewidzianym pod budowę domu możemy natrafić na przykład na składowisko starych odpadów, przewarstwienia gleby albo wyższy od przewidywanego poziom wód gruntowych. Same niespodzianki podczas prac związanych z wykonywanie wykopów pod fundamenty nie są jednak tak groźne jak skutki ich zbagatelizowania.

Nienośny grunt - problemy przy wykonywaniu wykopów pod fundamenty

Najlepiej, jeśli ten problem zostanie wykryty podczas badań geotechnicznych jeszcze przed rozpoczęciem budowy. Niestety, nie zawsze mamy takie badania. Co zrobić, jeśli okaże się, że pod warstwą humusu zalega warstwa torfu albo luźnego gruntu nasypowego? Na takim podłożu nie wolno postawić domu. W zależności od miąższości warstwy, czyli tego, jak głęboko sięga w dół, można pomyśleć o wymianie gruntu albo o posadowieniu pośrednim.

  • Wymiana gruntu

Wymiana gruntu jest opłacalna tylko wtedy, jeśli torf lub usypisko stanowi nieduże przewarstwienie, sięga nie głębiej niż 2 m w głąb, a pod nim znajduje się nośne podłoże. Taka sytuacja to jednak rzadkość. Zazwyczaj warstwy nienośne mają po kilka metrów głębokości.

  • Fundamenty pośrednie

Wymiana takiej ilości gruntu na nowy i odpowiednie zagęszczenie go w zasadzie nie jest możliwe. Dlatego najpopularniejszym i najprostszym rozwiązaniem jest przeprojektowanie sposobu posadowienia na fundamenty pośrednie - pale albo studnie. Przebijają one nienośne warstwy podłoża i stabilnie opierają się w tym odpowiednim. Nowe posadowienie musi zaprojektować konstruktor. Potrzebuje do tego informacji z badań geotechnicznych o przekroju gruntu - o t ym, jakie typy ziemi znajdują się na jakich głębokościach. Dopiero na ich podstawie zaproponuje liczbę i długość pali albo studni oraz ich rozmieszczenie. Zadaniem inwestora będzie już t ylko znalezienie jak najszybciej ekipy, która zajmie się wykonaniem pośrednich fundamentów - co w sezonie budowlanym może nie być łatwe!

Pamięta!

Do sprawdzenia podczas wykopów pod fundamenty

1. czy były robione badania geotechniczne określające rodzaj podłoża i ewentualną miąższość nienośnych warstw

2. rzeczywisty poziom wody gruntowej

3. zgodność głębokości wykopu z projektem

Za wysoki poziom wody: problemy przy robieniu wykopów pod fundamenty

Zwierciadło wody gruntowej nie ma stałego poziomu. W zależności od uwarunkowań wodnych panujących na danym terenie na przestrzeni lat obniża się i podnosi. Dobrze widać to na przekrojach geotechnicznych. Opinia sąsiadów, którzy budowali dom kilka lat wcześniej i uważają teren za suchy, nie gwarantuje, że tak jest naprawdę. Może
się zdarzyć, że podczas kopania na dnie wykopu pojawi się woda – wyżej, niż się jej spodziewaliśmy.

  • Jak jest na to rada?

Najprościej jest przerwać wtedy prace i pozostawić wykop płytszy o 10-20 cm ( jeśli woda jest jeszcze wyżej, to już wymaga uwzględnienia w projekcie). Dalsze kopanie przy napierającej od dołu wodzie wymagałoby stałej pracy pompy, kosztownego obniżania poziomu z wierciadła wody gruntowej za pomocą systemu igłofiltrów oraz wykonywania wszystkich prac fundamentowych w przesiąkniętym wilgocią gruncie. Zmniejszenie głębokości wykopu oznacza, że budynek zostanie wyniesiony ponad teren - do 30 cm wolno podnieść poziom kalenicy bez zgłaszania, wystarczy wpis w dzienniku budowy. Będzie to wymagało sprytnego zaprojektowania podjazdu i podejścia do domu, wykonania dwóch schodków na ścieżce albo ułożenia jej „pod górkę”.

Woda w wykopie pod fundamenty
Autor: Piotr Mastalerz Jeżeli woda pojawi się na dnie wykopu o 10-20 cm wyżej, niż się spodziewaliśmy, najlepiej przerwać prace na tym etapie. Jeśli gotowy wykop został zalany, należy odpompować wodę lub poczekać, aż odparuje albo wsiąknie, a rozpulchniony grunt z dna wybrać łopatą. To o kilka centymetrów pogłębi wykop

Za duża głębokość wykopu pod fundament

Fundamenty muszą spoczywać na rodzimym nietkniętym gruncie. Nie może być luźny, świeżo usypany albo rozpulchniony łyżką koparki. Dlatego mechaniczne wybieranie ziemi należy zakończyć 10 cm powyżej docelowego poziomu dna wykopu i pozostałą warstwę wybrać łopatą. Zdarza się jednak, że koparka wybierze zbyt dużo.

  • Co wtedy zrobić?

Nie wolno po prostu dosypać brakującą ilość, bo taka ziemia nie jest nośna. Nawet po mechanicznym zagęszczeniu jej ściśliwość jest dużo większa niż rodzimego gruntu i budynek może nierównomiernie osiadać, a przez to pękać. Najlepiej zostawić wykop głębszy, a rozwiązania szukać w zakresie konstrukcji budynku.

Po pierwsze - można przedłużyć ściany fundamentowe. W ten sposób nie zmieni się wysokości kalenicy ani usytuowania poziomu zero w budynku. Jest to zmiana najmniej inwazyjna dla dalszych prac.

Drugim rozwiązaniem jest pogodzenie się z niższym posadowieniem domu. Pociąga to jednak za sobą pewne konsekwencje. Budynek zagłębiony niżej, niż powinien, musi mieć o 10-20 cm przedłużoną izolację cokołową. Należy również przewidzieć przebieg podjazdu do garażu czy ścieżki prowadzącej od furtki do drzwi wejściowych. Nie mogą mieć spadku w kierunku domu, bo spływająca nimi woda by go zalewała, ani znajdować się poniżej poziomu ogrodzenia, furtki i bramy. Obniżone posadowienie może też utrudniać estetyczne zagospodarowanie otoczenia domu.

Warto wiedzieć

Jeśli warstwy gruntów nośnych znajdują się dużo poniżej poziomu terenu, fundamenty należy posadowić bardzo głęboko. Warto wtedy sprawdzić, jaki jest poziom wody gruntowej, i jeśli jest niski, zastanowić się, czy nie podpiwniczyć domu. Wobec kosztów związanych z wykonaniem głębokiego wykopu budowa nawet nieplanowanych piwnic to niewielki wydatek.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają
Pozostałe podkategorie