Uziom, czyli jak chronić dom przed burzą. Czy uziom jest konieczny?
Do czego służy uziom? Uziom to końcowy element instalacji elektrycznej i odgromowej umieszczany w ziemi. Jego zadaniem jest ochrona instalacji i urządzeń przed skutkami oddziaływania wyładowań elektrycznych.
Spis treści
- Do czego służy uziom?
- Uziom fundamentowy
- Jak wykonać uziom sztuczny?
- Uziom otokowy
- Uziom szpilkowy (uziom pionowy)
- Połączenie uziomu z instalacją
- Z czego uziom?
Do czego służy uziom?
Uziom jest niezbędnym elementem instalacji odgromowej, w którą powinien być wyposażony każdy dom. Instalacja piorunochronna zapewnia bezpieczeństwo nas i naszego dobytku w czasie burzy. W związku z postępującymi zmianami klimatu w Polsce coraz częściej występują burze i to o bardzo intensywnym przebiegu. Wyładowania elektryczne mogą uszkodzić urządzenia wykorzystywane w domu.
Zastosowanie uziomu zapewnia poprawną pracę instalacji elektrycznej. Dzięki niemu następuje wyrównanie potencjałów instalacji, co jest niezbędne w przypadku wystąpienia wyładowań elektrycznych albo przepięć, które zdarzają się w sieciach elektroenergetycznych. Potencjał ten jest odprowadzany przez przewód uziemiający do gruntu i w nim skutecznie rozpraszany.
Uziom fundamentowy
Uziom instalacji można zrealizować już podczas budowy domu, jeśli zostanie to uwzględnione w projekcie. Elementem uziomu może być zbrojenie fundamentów lub inne elementy metalowe ułożone w niezbrojonach fundamentach. Uziom fundamentowy układa się z metalowych płaskowników o przekroju nie mniejszym niż 30 x 3 mm lub prętów o średnicy co najmniej 10 mm. Elementy uziomu powinny tworzyć pierścień, więc łączy się je przez spawanie albo za pomocą zacisków.
Uziom fundamentowy wymaga specjalnego zaprojektowania, gdy fundamenty się w całości odizolowane od gruntu przez warstwę termoizolacyjną. W takiej sytuacji łatwiejsze może być wykonanie uziomu sztucznego.
Jak wykonać uziom sztuczny?
Jeśli nie wykonano uziomu fundamentowego, można zrealizować uziom sztuczny w postaci poziomej (otokowy) lub pionowej (szpilkowy, punktowy). Oprócz instalacji odgromowej do uziomu przyłącza także punkt zerowy (miejsce uziemienia) tablicy bezpiecznikowej, metalowe rury oraz inne metalowe elementy znajdujące się w ziemi w pobliżu ścian domu.
Uziom otokowy
Uziom otokowy można zrobić z płaskiej taśmy metalowej, tak zwanej bednarki, tworzącej pierścień wokół domu, którą zakopuje się na głębokość nie mniejszą niż 0,5 m w odległości 1 m od ścian budynku. Najlepiej zrobić uziom podczas prac fundamentowych. Jeśli przeoczono ten etap, może być to kłopotliwe, wymaga bowiem prac ziemnych (wykop wokół budynku), które mogą zniszczyć istniejące nasadzenia i nawierzchnię.
Uziom szpilkowy (uziom pionowy)
Alternatywą jest uziom pionowy, który będą tworzyć długie metalowe pręty lub rury wbite w odległości co najmniej 1 m od ścian domu na głębokość 2-7 m. Liczba prętów i ich długość zależą od wielkości budynku oraz rodzaju gruntu na działce (np. grunt piaszczysty lub kamienisty gorzej przewodzi prąd niż bardziej spójne gleby ilaste).
Połączenie uziomu z instalacją
Uziom łączy się z przewodami instalacji piorunochronnej oraz główną szyną wyrównawczą wewnątrz budynku. Jej zadaniem jest stworzenie połączenia wyrównawczego między zewnętrzną częścią instalacji przeciwporażeniowej, odgromowej i przepięciowej a urządzeniami i instalacją wewnątrz. Połączenie wyrównawcze służy do wyrównania potencjałów elektrycznych między różnymi elementami instalacji elektrycznej.
Z czego uziom?
Przewody uziomu leżącego w wilgotnym gruncie albo betonie muszą charakteryzować się wysoką odpornością i trwałością. Dlatego nie można używać tu np. stali ocynkowanej, ponieważ w takim otoczeniu dość szybko ulegnie korozji. Zaleca się używanie wyrobów ze:
- stali nierdzewnej,
- stali pomiedziowanej,
- miedzi.
