Usuwanie przekwitłych kwiatów i kwiatostanów – kiedy i jak trzeba usuwać kwiaty po przekwitnięciu

2023-06-16 16:28
Ścinanie przekwitłych kwiatostanów
Autor: GettyImages Ścięcie kwiatów lilii o przekwitnięciu pozwoli cebulom zgromadzić więcej związków odżywczych potrzebnych w przyszłym roku

Usuwanie (ogławianie) przekwitłych kwiatów i kwiatostanów ma pozytywny wpływ na rozwój roślin, w tym na kwitnienie. Czasem jednak można zostawić przekwitłe kwiaty na roślinie. Kiedy to warto to zrobić? Usuwanie przekwitłych kwiatów i kwiatostanów – dlaczego to robimy, u jakich roślin to konieczne, a u jakich nie.

Spis treści

  1. Zalety usuwania przekwitłych kwiatów i kwiatostanów
  2. Kiedy nie usuwać kwiatów po przekwitnięciu?
  3. Jak usuwać przekwitłe kwiatostany – proste i sprawdzone metody
  4. Usuwanie przekwitłych kwiatów u konkretnych grup roślin

Ogławianie, czyli usuwanie kwiatów po ich przekwitnięciu, to prosty zabieg pielęgnacyjny, niewymagający specjalistycznej wiedzy. W tym wypadku dużo ważniejsza jest systematyczność – zabieg ten trzeba wykonywać nawet codziennie (np. u wielu roślin balkonowych). Co faktycznie daje usuwanie przekwitłych kwiatów i kwiatostanów?

Zalety usuwania przekwitłych kwiatów i kwiatostanów

Usuwanie kwiatów i kwiatostanów po przekwitnięciu ma nie tylko znaczenie estetyczne (roślina cały czas dobrze wygląda). W ten sposób można przedłużyć okres kwitnienia, gdyż rośliny nie tracą sił na tworzenie owocostanów i zawiązywanie nasion, co wymaga użycia ogromnej ilości energii. Dzięki usunięciu kwiatów po przekwitnięciu pozostawia się pokłady energii, które rośliny przeznaczają na tegoroczne kwitnienie, a także wykorzystają w przyszłym sezonie do harmonijnego wzrostu i ponownego obfitego kwitnienia. W przypadku samosiejek zabieg ogranicza ryzyko niekontrolowanego wzrostu i zagłuszania innych gatunków.

Usuwanie przekwitłych kwiatostanów
Autor: GettyImages Usuwanie przekwitłych kwiatów często pobudza roślinę do ponownego kwitnienia jeszcze w tym samym sezonie

Kiedy nie usuwać kwiatów po przekwitnięciu?

Przekwitające kwiaty i kwiatostany warto pozostawiać u gatunków (najczęściej roślin jednorocznych i dwuletnich), z których zamierzamy pozyskać nasiona pod tegoroczny lub przyszłoroczny siew. Trzeba przy tym pamiętać, że przy rozmnażaniu generatywnym (z nasion) cennych odmian ozdobnych potomstwo nie zachowuje cech wizualnych roślin matecznych. Dlatego taki sposób darmowego zaopatrywania się w nasiona jest dobry przy uprawie podstawowych gatunków. Jednocześnie u niektórych bylin, krzewów i drzew warto pozostawić na roślinie owoce, gdyż stanowią cenny pokarm dla ptaków w okresie zimowym. W takim wypadku pędy z owocostanami wycina się dopiero wiosną. Popularną "stołówką" dla ptaków są jeżówki, trawy ozdobne, rudbekie i słoneczniki.

Ogławianie róży
Autor: GettyImages U róż należy usuwać przekwitłe kwiaty

Jak usuwać przekwitłe kwiatostany – proste i sprawdzone metody

Kwiaty i kwiatostany usuwa się na kilka sposobów.

  • Te delikatne (np. petunie, surfinie, liliowce) wystarczy po prostu uszczykiwać palcami.
  • Roślinom, u których przekwitły całe kwiatostany, często usuwa się schnące pędy przycinając je u podstawy.
  • W przypadku krzewów, drzew i mocno osadzonych kwiatostanów (róże) zaleca się przyciąć nie tylko sam kwiatostan, ale także lekko skrócić pęd.
  • Różanecznikom wyrywa się pojedyncze kwiaty u nasady szypułki.

Do cięcia dobrze nadają się sekatory, nożyce ogrodnicze, a nawet nożyk. Jeśli ścięte resztki mają ślady chorób lub szkodników, powinno się je spalić. Zwiędłe kwiaty to częsta pożywka dla patogenów. Jeśli są zdrowe nadają się do tworzenia pryzm w kompostowniku.

Usuwanie przekwitłych kwiatów u konkretnych grup roślin

Większość roślin ogławia się z kwiatostanów bezpośrednio po ich przekwitnięciu. Ważne, aby nie „męczyć” roślin przechodzeniem w kolejną fazę – owocowania. Część roślin, np. niektóre odmiany róż i bodziszki, mogą dzięki temu ponownie zakwitnąć jeszcze w tym samym sezonie. W przypadku roślin cebulowych i bulwiastych kwiaty najczęściej usuwa się tulipanom, narcyzom (poza odmianami botanicznymi), mieczykom, liliom, szachownicom, krokosmiom i eukomisom. Dzięki temu ich organy spichrzowe gromadzą więcej związków potrzebnych w przyszłym roku. Cebulice, krokusy czy śnieżyce warto pozostawić, gdyż jest szansa, że rozmnożą się samoistnie. Jednocześnie nie są to gatunki ekspansywne i samosiejki nie będą stanowiły problemu.

Z krzewów najczęściej ogławia się róże, różaneczniki oraz azalie. Także u krzewów bzu lilaka należy usuwać przekwitłe kwiatostany. Krzewy wytwarzające drobne kwiaty (krzewuszka, forsycja) lepiej pozostawić w spokoju.

U roślin warzywnych nie powinno się w ogóle dopuszczać do kwitnienia (chyba, że częścią jadalną jest kwiat lub owoc), gdyż wpływa to niekorzystnie na plon. Podobna zasada dotyczy ziół, u których surowcem leczniczym najczęściej są liście ulistnione pędy. Przykładem jest bazylia, u której trzeba na bieżąco usuwać pędy kwiatostanowe, gdy się je zauważy. Wytworzenie kwiatów wpłynie negatywnie na zawartość substancji aktywnie czynnych w innych organach (w tym tych wykorzystywanych kulinarnie lub leczniczo). Czasem podobnie postępuje się z roślinami ozdobnymi, które wytwarzają niezbyt atrakcyjne kwiaty (koleus Blumego). W tych kilku przypadkach uszczykiwanie się wykonuje się nie po, ale jeszcze przed rozkwitnięciem.

Ogławianie kwiatów to zabieg, który może pomóc utrzymać zieleń w dobrej kondycji. Jednocześnie trzeba sprawdzić jak wykonuje się go u konkretnych gatunków (zwłaszcza dotyczy to krzewów), gdyż nieodpowiednie działanie (np. zbyt późne lub nadmiernie niskie cięcie) może także zaszkodzić i ograniczyć kwitnienie w przyszłym roku.

Tulipany po przekwitnięciu - ogławianie tulipanów
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają