Szałwie do ogrodu - szałwia gatunki i odmiany, wymagania, uprawa, pielęgnacja, zastosowanie
Szałwia to popularna roślina. Wśród licznych gatunków szałwi w ogrodach uprawianych jest najczęściej kilka. Poznaj najpopularniejsze szałwie do ogrodu i dowiedz się więcej o ich walorach dekoracyjnych i zastosowaniu.
Autor: GettyImages
Szałwia omszona
Szałwie to jedne z ciekawszych roślin jakie możemy uprawiać w ogrodzie. Znanych jest ponad 900 ich gatunków, wśród których są rośliny jednoroczne, byliny oraz półkrzewy. Do najpopularniejszych gatunków szałwii uprawianych w ogrodach należą:
- szałwia lekarska
- szałwia błyszcząca
- szałwia omączona
- szałwia omszona.
Wszystkie powyższe szałwie oczkują ciepłych, słonecznych stanowisk i umiarkowanie żyznych, przepuszczalnych, średnio wilgotnych gleb o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie. Mają też indywidualne wymagania, gdyż jedne dobrze znoszą półcień (szałwia błyszcząca), inne radzą sobie z przejściową suszą (szałwia lekarska), a jeszcze inne są wrażliwe na przesuszenie (szałwia omączona). Gatunki szałwii różnią się też odpornością na mróz, gdyż niektóre gatunki nie tolerują niskich temperatur w ogóle (szałwie jednoroczne), inne są na nie odporne w umiarkowanym stopniu (szałwia lekarska), a jeszcze inne wykazują pełną mrozoodporność (szałwia omszona).
Byliny i krzewy ozdobne najbardziej wytrzymałe na mróz >>>
Szałwia przyprawa i roślina lecznicza
Najbardziej popularna z nich jest szałwia lekarska (łac. Salvia officinalis), która od wieków wykorzystywana była do celów leczniczych. Zawarte w niej olejki eteryczne i inne substancje (m.in. garbniki, kwasy organiczne itp.) wykazują silne działanie przeciwzapalne, bakteriobójcze i przeciwpotne, dlatego roślina ma szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie (m.in. łagodzi stany zapalne jamy ustnej, objawy chorób skórnych, pomaga walczyć z nadmierną potliwością). Preparaty z szałwii należy jednak stosować z umiarem, gdyż przedawkowanie może wiązać się z przykrymi konsekwencjami (m.in. zatruciem, interakcjami z przyjmowanymi lekami).
Szałwia lekarska jest gęstym, niewysokim półkrzewem (50-70 cm wysokości) o sztywnych, kanciastych pędach, licznych, szerokolancetowatych, dużych, owłosionych, aromatycznych, szarozielonych liściach i niebieskich, drobnych kwiatach, zebranych w kłosy. Szałwia lekarska kwitnie w czerwcu i lipcu. W ogrodach roślina może być uprawiana zarówno w celach użytkowych, jak i ozdobnych, gdyż ma kilka bardzo atrakcyjnych odmian. Do najciekawszych odmian szałwii lekarskiej należą:
- 'Tricolor' o biało-różowo-zielonych liściach,
- 'Purpurascens' o młodych, czerwonobrązowych, z czasem zieleniejących liściach,
- 'Icterina' o zielonych liściach z szerokim, żółtokremowym obrzeżem,
- 'Aurea' o zielonych liściach z szerokim, żółtym obrzeżem.
Szałwia lekarska pochodzi z rejonów Basenu Morza Śródziemnego, mimo to względnie dobrze radzi sobie w naszym klimacie, ale jej odmiany ozdobne są delikatniejsze, dlatego często wymagają zimowego okrycia. Roślina ładnie się krzewi i dobrze rozrasta, ale wiosną (w kwietniu-maju) wymaga przycinania - inaczej jej pokrój z roku na rok będzie coraz bardziej luźny i nieporządny, a dolna część pędów zacznie ogałacać się z liści. Szałwię lekarską rozmnaża się zwykle przez sadzonki pędowe ukorzeniane wiosną (w maju-czerwcu) lub przez odkłady. Na przedwiośniu (w marcu) można też wysiewać do skrzynek jej nasiona, a sadzonki wysadzać do gruntu wiosną (po 15 maja). W ogrodzie szałwia lekarska dobrze komponuje się z innymi roślinami ozdobnymi, taki jak lawenda, róże, czyściec wełnisty, bodziszki. Znakomicie prezentuje się też na rabatach żwirowych i skalniakach. Może być także uprawiana w ogródkach ziołowych (m.in. z rozmarynem, macierzanką czy tymiankiem). Nadaje się też do uprawy w donicach na balkonach i tarasach.
Polecany artykuł:
Szałwia na rabaty
Zupełnie inaczej wygląda drugi popularny gatunek szałwii - szałwia błyszcząca (Salvia splendens). To jednoroczna roślina ozdobna o wzniesionych, grubych, kanciastych pędach i dużych, sercowatych, ząbkowanych na brzegach, ciemnozielonych liściach. Jej największą ozdobą są barwne, dość duże kwiaty, zebrane na szczytach pędów w gęste, okazałe, wiechowate kwiatostany. Kwiaty pojawią się w czerwcu/lipcu i rozwijają aż do przymrozków.
Szałwia błyszcząca ma wiele odmian ozdobnych, różniących się wysokością (od 30 do 90 cm) i barwą kwiatów (białe, czerwone, fioletowe, różowe, pomarańczowe i dwukolorowe). Do ciekawszych odmian należą: 'White Red', 'Sangria', 'Luna', 'Salome', 'Czardasz' i 'Markiza'. Rośliny rozmnaża się z siewu nasion - w lutym-marcu nasiona wysiewa się do skrzynek pod osłonami, potem siewki należy przepikować, sadzonki sadzi na miejsce stałe po 15 maja.
>> Przeczytaj też: Jakie kwiaty wysiewa się w styczniu? Piątka szklarniowa
Szałwia błyszcząca wspaniale nadaje się do dekoracji rabat i kwietników oraz tworzenia dywanów kwiatowych, gdyż najlepiej prezentuje się w grupie. Może być też uprawiana w doniczkach na balkonach i tarasach.
Szałwia jednoroczna
Kolejnym atrakcyjnym jednorocznym gatunkiem szałwii jest szałwia omączona (łac. Salvia farinacea). Jej największą ozdobą są niebieskofioletowe kwiaty zebrane w smukłe kłosowe kwiatostany. Kwiaty pojawiają się na pędach wiosną (w maju) i rozwijają aż do jesiennych przymrozków. Rośliny mają gęsty pokrój i mają sztywne, wyprostowane pędy (80-100 cm wysokości), pokryte szerokolancetowatymi, błyszczącymi, gładkimi, zielonymi, ząbkowanymi na brzegach liśćmi. Szałwia omączona rozmnaża się przez wysiew nasion, ale do sadzenia w ogrodzie łatwiej kupić gotowe sadzonki na targu lub w centrum ogrodniczym, gdyż samodzielne rozmnażanie rośliny jest kłopotliwe.
Szałwia omączona wspaniale prezentuje się na rabatach z innymi roślinami ozdobnymi (lawendą, różami, bodziszkami, liliowcami, krwawnikami, ozdobnymi trawami, aksamitkami), ale nadaje się też na obwódki i do sadzenia wzdłuż alejek. Doskonale sprawdza się też jako roślina pojemnikowa.
Polecany artykuł:
Szałwia bylinowa
Ostania z chętnie uprawianych w ogrodach szałwii jest szałwia omszona (Salvia nemorosa). To mocno rozgałęziająca się bylina o niedużych, owłosionych, sercowatych, zielonych liściach. Zwykle kwitnie dwa razy w sezonie: wiosną i późnym latem. Jeśli jednak ma powtórzyć kwitnienie, po pierwszym kwitnieniu musi zostać przycięta. Zabieg jest dość istotny, bo to właśnie niebieskofioletowe kwiaty, zebrane w długie, gęste kłosy są największą ozdobą rośliny. Szałwia omszona jest dostatecznie mrozoodporna i nie wymaga zimowej ochrony. Łatwo się rozmnaża zarówno za pomocą nasion (daje też obfity samosiew), jak i przez ukorzenianie sadzonek pędowych. Ma też kilka interesujących odmian: 'Mainacht', 'Ostfriesland', 'Blauhűgel', 'Rose Queen', 'Blue Field', 'Pink Field'.
W ogrodzie szałwia omszona dobrze komponuje się z innymi bylinami, m.in. bylicami, liliowcami, chabrami, przywrotnikiem ostroklapowym, goździkami. Ładnie wygląda na skalniakach, murkach i w ogródkach żwirowych.
Polecany artykuł:
