Piwnica i fundamenty domu bez błędów. Poznaj 13 etapów budowy piwnicy
Wybudowanie piwnicy to spory wydatek. Szacuje się, że jest to średnio 18-20% kosztów całej budowy domu, ale dobrze zrobiona piwnica będzie tania w eksploatacji i znacząco podniesie wartość inwestycji. Przypominamy najważniejsze reguły, o których należy pamiętać, budując piwnicę.
Opłacalność budowy zależy w dużej mierze od rodzaju gruntu i od poziomu wód gruntowych. Te warunki, wielkość i wysokość planowanej piwnicy, a także decyzja, czy będziemy ją ogrzewać, wpłyną na technologię wznoszenia ścian oraz dobór materiałów na ocieplenie i izolację. Koszty zależą też od stopnia skomplikowania konstrukcji, liczby oraz wielkości zewnętrznych wejść i okienek doświetlających.
Fundament domu to podstawa
Podczas budowy domu, który wznoszony jest na nośnym, przebadanym gruncie, ściany fundamentowe (będące jednocześnie ścianami piwnicy) opieramy na ławach fundamentowych, których zadaniem jest przeniesienie obciążenia z całego budynku. Wymiary ław są określone w projekcie budowlanym. Są one szersze niż ściany piwnicy i w domach jednorodzinnych mają zazwyczaj 50-60 cm szerokości i 30-40 cm wysokości.
Pod ławami robi się zwykle podlewkę z chudego betonu mniej więcej 30 cm poniżej poziomu podłogi na gruncie. Ławy najczęściej wykonuje się z betonu wzmocnionego prętami zbrojeniowymi. Liczba prętów i sposób zbrojenia są podane w projekcie. Przy małych wymiarach ławy i spoistych gruntach można betonować je wprost do gruntu, wykładając uprzednio wykop folią budowlaną, jednak lepiej i porządniej jest betonować ławy fundamentów w deskowaniu.
Zanim zaczniemy wznosić ściany piwnicy, wierzch i boki ławy fundamentowej trzeba koniecznie zaizolować przeciwwilgociowo, aby zapobiec podciąganiu wilgoci w głąb ściany. Pozioma izolacja ław fundamentowych musi szczelnie łączyć się z poziomą izolacją pod podłogą na gruncie. Przestrzeń między ławami fundamentowymi wypełniamy ubitym piaskiem lub żwirem, a następnie przykrywamy geowłókniną i układamy warstwę chudego betonu. Na nim znajdzie się podłoga na gruncie.
Czy ściany piwnicy trzeba wzmacniać?
Do budowy ścian przystępujemy po tym, jak beton ław fundamentowych osiągnie odpowiednią wytrzymałość, czyli po około 28 dniach. Przed rozpoczęciem wznoszenia ścian ławy należy dokładnie wypoziomować. Zewnętrzne ściany piwniczne muszą przenieść cały ciężar domu i wytrzymać boczne parcie gruntu, dlatego muszą być odpowiednio wzmocnione, a na poziomie stropu parteru połączone żelbetowym wieńcem usztywniającym cały dom. O konstrukcji ścian piwnicy, tak jak i o zbrojeniu ław, decyduje konstruktor na podstawie obliczeń uwzględniających ciężar budynku, rodzaj gruntu i użyte materiały. Ścianę murowaną często wzmacnia się, zbrojąc prętami co kilka warstw bloczków lub cegieł albo wstawiając co kilka metrów żelbetowe słupy. Monolitycznych ścian z litego betonu z reguły nie trzeba dodatkowo wzmacniać.
Materiał na fundament musi być dopasowany do gruntu i technologii
Nie wszystkie materiały murowe nadają się na zewnętrzne ściany piwnicy. Należy unikać elementów nasiąkliwych takich jak beton komórkowy i ceramika poryzowana oraz pustaki ceramiczne o dużych wolnych przestrzeniach. Najchętniej wybierane są bloczki betonowe, keramzytobetonowe i cegła pełna, a także pozwalajacy wykonać konstrukcje monolityczne – beton. Można też użyć pustaków betonowych lub keramzytobetonowych, które łączy się betonem, wypełniając nim co kilka warstw ich szczeliny.
Ścianę zbudowaną z tego materiału można dodatkowo wzmacniać prętami zbrojeniowymi układanymi w szczelinach pustaków. Odmianą pustaków wypełnianych betonem są szalunkowe pustaki styropianowe. Jeśli w projekcie domu jest już określony materiał na ściany zewnętrzne piwnic, a my chcemy go zmienić, to konstruktor powinien zaadaptować projekt.
Jak wybudować piwnicę - kolejność prac:
- Badania gruntu
- Wytyczenie budynku
- Wykonanie wykopu
- Betonowanie ław fundamentowych
- Ułożenie drenażu (opcjonalnie)
- Izolacja ław
- Wzniesienie ścian piwnicy
- Ułożenie instalacji w gruncie pod podłogą
- Przygotowanie gruntu pod podłogę
- Układanie warstw podłogi na gruncie
- Izolacja pionowa ścian piwnicy.
- Budowa stropu nad piwnicą, czyli zamknięcie stanu zerowego
- Zasypanie wykopu
Uwzględniaj rodzaj ściany przy wyborze budulca
Konstrukcja ścian piwnicy zależy też od rodzaju ścian parteru. Jeżeli w części naziemnej domu mamy ściany dwuwarstwowe, to w piwnicy najczęściej również wykonujemy ścianę o takiej konstrukcji, czyli składającą się z warstwy murowej oraz zewnętrznej izolacji termicznej. Jest to najpopularniejszy obecnie system wznoszenia ścian w ocieplanych piwnicach. Jeśli mamy zamiar budować ściany trójwarstwowe, to najczęściej taką samą konstrukcję zastosujemy w piwnicy, pamiętając o tym, że warstwa osłonowa będzie w tym wypadku musiała przenieść parcie boczne gruntu i powinna być odpowiednio wzmocniona. To rozwiązanie pozwoli zachować ciągłość izolacji termicznej na całej wysokości budynku bez obawy o przemarzanie w obrębie wieńca.
Gdy pod ścianą trójwarstwową parteru chcemy zastosować ścianę dwuwarstwową, (szczególnie betonową) uwagę należy zwrócić na staranne docieplenie strefy wieńca. Ściany konstrukcyjne wewnętrzne wznosimy w tym samym czasie co zewnętrzne (nie układamy na nich ocieplenia i hydroizolacji pionowej). Ściany działowe możemy murować dopiero po zabetonowaniu i związaniu betonowego podkładu pod podłogę na gruncie.
Wideo: budowa piwnicy
Autor: Urszula Żmuda-Chudyba
Do budowy ścian monolitycznych najlepiej użyć metalowych szalunków wielokrotnego użycia, które można wypożyczyć. Nie musimy wówczas budować czasochłonnego i kosztownego deskowania
