Orliki do ogrodu - gatunki orlików, uprawa, pielęgnacja, zastosowanie w ogrodzie
Orliki zawdzięczają swoją nazwę charakterystycznej budowie kwiatów, które przypominają szpony orła. I to głównie ze względu na kwiaty orliki są chętnie uprawiane na rabatach i skalniakach. W dodatku orliki nie są szczególnie wymagające i łatwo przystosowują się do zmiennych warunków. Dowiedz się więcej o gatunkach, uprawie, pielęgnacji i zastosowaniu orlików w ogrodzie.
W ogrodach w Polsce najczęściej spotyka się dwa gatunki orlików: orlik ogrodowy (łac. Aquilegia hybrida), który jest mieszańcem (botanicznym kultywarem) oraz orlik pospolity (Aquilegia vulgaris) występujący w Polsce naturalnie, wbrew nazwie niezbyt pospolicie. Oba gatunki orlików to krótkowieczne byliny.
Spis treści
Orlik ogrodowy
Orlika ogrodowego wyróżnia duża zmienność – poszczególne odmiany mogą osiągać od 20 do 80 cm wysokości. Kwiaty wyrastające na długich szypułkach występują w wielu kolorach: białym, żółtym, różowym, niebieskim i fioletowym. Mogą być jedno- lub dwubarwne, pojedyncze lub pełne. Orlik ogrodowy kwitnie wiosną, od maja do czerwca. Liście mają również pewną wartość dekoracyjną: są drobne, złożone, trójlistkowe, delikatnie owłosione. Owocem jest mieszek.
Orlik pospolity
Orlik pospolity osiąga od 40 do 80 cm wysokości. Kwitnie pod koniec maja i w czerwcu. Podstawowy gatunek kwitnie na ciemnofioletowo. Rośliny o kwiatach białych i różowych traktowane są jako oddzielne podgatunki. Tworzy podwójnie trójsieczne, karbowane blaszki liściowe.
Oba powyższe gatunki orlika są miododajne. Ze względu na specyficzną budowę kwiatów najczęściej zapylają je trzmiele. Dla człowieka roślina jest trująca, chociaż dawniej w medycynie ludowej często wykorzystywano ją w celach leczniczych. Teraz jej znaczenie jest pod tym względem marginalne.
Autor: GettyImages
Orliki znakomicie nadają się do tworzenia rabat bylinowych i mieszanych
Zastosowanie orlików w ogrodzie
Orliki świetnie nadają się do tworzenia rabat bylinowych i mieszanych. Ze względu na względnie krótkie wiosenne kwitnienie warto orliki łączyć z innymi gatunkami, w tym z dużą grupą kwiatów lata czy kwiatami jesieni (np. astrami). Można je także łączyć w grupy w obrębie rodzaju Aquilegia.
Odmiany orlików o standardowej wysokości zazwyczaj sadzi się w środkowej części rabat, odmiany niskie nadają się na front, a także obrzeża. Rabata z orlikami ma dziki, naturalistyczny charakter. Oba gatunki orlików pasują także do ogrodów skalnych (orlik pospolity pochodzi z górzystych terenów).
Nie przegap: Poradnik projektowania rabaty bylinowej - jak wybrać byliny na rabatę >>>
Coraz częściej orliki uprawia się w pojemnikach - służą one jako dekoracje balkonów oraz tarasów. Orliki pasują do ogrodów różnego typu, zwłaszcza wiejskich, naturalistycznych, angielskich i leśnych.
Z orlików można tworzyć swego rodzaju ścianki – bariery (np. w warzywniku lub w pobliżu funkii), gdyż odstraszają ślimaki (to naturalny repelent). Są także chętnie wykorzystywane jako kwiat cięty.
Polecany artykuł:
Uprawa i pielęgnacja orlików
- Uprawa orlików - stanowisko. Orliki powinno się uprawiać w miejscach słonecznych lub lekko zacienionych. Na stanowiskach bezpośrednio nasłonecznionych kwitną obficie (ale nieco krócej) i są bardziej narażone na niedobór wody. Dlatego pewne zacienienie jest mile widziane.
- Uprawa orlików - podłoże. Optymalne jest żyzne, próchnicze, umiarkowanie przepuszczalne podłoże o pH zbliżonym do obojętnego. Oba gatunki są w pełni mrozoodporne i nie wymagają stosowania ochrony przed zimą.
- Uprawa orlików - sadzenie. Orlik można sadzić jesienią lub wiosną. Prawidłowa rozstawa wynosi 30-40x40 cm. Nie należy roślin nadmiernie ściskać (ryzyko wystąpienia chorób grzybowych). Oczywiście nie dotyczy to odmian karłowych, które sadzi się w mniejszych odległościach od siebie (np. co 20-25 cm).
- Uprawa orlików - odchwaszczanie i podlewanie. Najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne to regularne odchwaszczanie oraz nawadnianie w czasie suszy. Oba problemy można zminimalizować przez stosowanie ściółki okrywającej.
- Uprawa orlików - nawożenie. Do dokarmiania zaleca się wykorzystywać nawozy organiczne (np. obornik i kompost). Orliki nie mają szczególnie dużych wymagań pokarmowych, więc intensywne nawożenie mineralne nie jest konieczne.
- Uprawa orlików - odmładzanie i rozmnażanie. Orlik jest krótkowieczny. Aby efektownie wyglądał, co kilka lat warto odmłodzić go przez podział (w sierpniu). Ponadto orliki rozmnażają się samoistnie przez samosiew. Potomstwo jest zwykle mało efektowne (nie dziedziczy cech szlachetnych rodziców), dlatego pędy po przekwitnięciu można ścinać. Rozmnażanie generatywne (wysiew kupionych nasion) wykonuje się od marca (inspekt) do lipca (w gruncie). Wschody pojawiają się średnio po 6-7 tygodniach.
- Uprawa orlików - ochrona roślin. Orliki są dość odporne na szkodniki, czasem może wystąpić na nich mszyca. Z chorób bywają podatne na mączniaka prawdziwego, mączniaka rzekomego i plamistości liści.
