Montaż wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej: układanie kanałów wentylacyjnych

Montaż wentylacji mechanicznej - układanie kanałów wentylacyjnych bez błędów. Wyposażenie domu w wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła wymaga większych nakładów finansowych niż zapewnienie w nim wentylacji grawitacyjnej. Ale w ostatecznym rozrachunku się opłaci.

W systemie wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej część kanałów to kanały nawiewne – dostarczające świeże powietrze do pokoi, część wywiewne – usuwające zużyte powietrze.

W systemie z odzyskiem ciepła kanały nawiewne i wywiewne są połączone z centralą wentylacyjną i znajdującym się w niej wymiennikiem ciepła (rekuperatorem), w którym strumień ogrzanego powietrza wywiewanego z pomieszczeń przekazuje ciepło chłodniejszemu strumieniowi powietrza czerpanemu z zewnątrz.

Przewody, którymi dostarcza się i usuwa powietrze wentylacyjne, mają spore wymiary i mogą być źródłem hałasu. Dlatego tak ważne jest, by instalacja została dobrze zaprojektowana i starannie, zgodnie z projektem wykonana.

Przekroje kanałów wentylacyjnych zależą od ilości powietrza, które ma być nimi transportowane – są tym większe, im większa jest wydajność centrali wentylacyjnej.

Ze względu na spore wymiary nie jest łatwo je ukryć, więc sposób ich prowadzenia musi być dokładnie przemyślany. Jeśli projekt architektoniczny domu powstał, zanim zaplanowano zainstalowanie w nim wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej, poprowadzenie kanałów w taki sposób, by były niewidoczne w pomieszczeniach, może wymagać wykonania w części wnętrz sufitów podwieszanych (na poziome odcinki) albo takiego obudowania przewodów, by udawały belki (poziome odcinki) lub słupy (pionowe odcinki).

Ukrywanie kanałów wentylacyjnych w przestrzeni nad sufitem podwieszanym to wygodny i często stosowany sposób także wtedy, gdy dom jest od razu projektowany z wentylacją mechaniczną. Mając świadomość tego, architekt może od razu zaprojektować większą wysokość kondygnacji, tak by po zamontowaniu konstrukcji podwieszanej pomieszczenia nie stały się zbyt niskie, a przez to niekomfortowe.

Montaż wentylacji mechanicznej: rozprowadzenie kanałów

Gdy dom ma nieużytkowe poddasze, poziome odcinki przewodów wentylacyjnych najwygodniej jest ułożyć bezpośrednio na stropie. Ponieważ przestrzeń nieużytkowa jest z reguły nieogrzewana, muszą być przyzwoicie zaizolowane. W budynkach z użytkowym poddaszem można je rozprowadzić w niewykorzystanej przestrzeni pod kalenicą.

W domach z większą liczbą kondygnacji poprowadzenie instalacji wentylacji mechanicznej w taki sposób, by były niewidoczne w pomieszczeniach, wymaga zwykle wygospodarowania przestrzeni na poziome i pionowe odcinki kanałów. Przeważnie służą do tego konstrukcje z profili stalowych umocowanych do stropu lub ściany i przymocowanych do nich płyt gipsowo-kartonowych.

Jeżeli w projekcie architektonicznym nie uwzględniono konieczności zbudowania sufitów podwieszanych i pomieszczenia nie są dostatecznie wysokie, instalacje powinno się prowadzić przez przedpokoje, toalety lub pomieszczenia pomocnicze. Zmniejszenie wysokości w tych pomieszczeniach będzie dla mieszkańców mniej dotkliwe.

Przewody PE-FLEX należy układać na stropie w warstwie izolacji termicznej (styropianu) albo – po wcześniejszym zaizolowaniu ich łupkami styropianowymi – w warstwie wylewki betonowej. Poprowadzone bezpośrednio w wylewce (bez izolacji) byłyby narażone na uszkodzenia mechaniczne, a transportowane nimi powietrze – na niekorzystne wychłodzenie.

Można też umieścić je w przestrzeni sufitu podwieszanego pod stropem, podobnie jak standardowe kanały blaszane. Dzięki niewielkiej średnicy wystarczy na nie pustka o wysokości 15-20 cm. Dla porównania na tradycyjne blaszane kanały trzeba przewidzieć 25-30 cm.

Montaż wentylacji mechanicznej - anemostaty i kratki wywiewne

Anemostaty i kratki wywiewne to jedyne elementy instalacji wentylacyjnej widoczne w pomieszczeniach. Montuje się je na zakończeniu przewodów nawiewnych (anemostaty) i wywiewnych (anemostaty lub kratki wywiewne). W zależności od sposobu prowadzenia instalacji osadza się je w suficie bądź w ścianie pod sufitem. W pomieszczeniach dużych albo długich i wąskich zaleca się montowanie co najmniej dwóch anemostatów, w innych wystarczy jeden.

Przepływ powietrza przez kratki jest stały. Przepływ przez anemostaty może być regulowany, zazwyczaj za pomocą okrągłego płaskiego elementu, który dokręca się do korpusu anemostatu lub odkręca, odpowiednio zmniejszając lub zwiększając szczelinę, którą przepływa powietrze. Dzięki anemostatom oraz przepustnicom zamontowanym w poszczególnych odgałęzieniach instalacji wentylacyjnej możliwe jest ustalenie przepływów powietrza w poszczególnych pomieszczeniach zgodnych z obliczeniami i założeniami w projekcie.

Galeria: montaż kanałów wentylacyjnych blaszanych

Zobacz galerię 11 zdjęć

Autor: Piotr Mastalerz

1. Wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną najlepiej jest montować na wczesnym etapie budowy domu. Przejścia przez stropy warto przygotować przed ułożeniem warstwy betonu

Montaż wentylacji mechanicznej - czerpnia i wyrzutnia

Czerpnię (element do zasysania powietrza z zewnątrz) w postaci dużej kratki wentylacyjnej z siatką lub żaluzjami chroniącymi przed zasysaniem do kanału większych zanieczyszczeń i owadów umieszcza się najczęściej na ścianie zewnętrznej domu, jak najdalej od komina oraz wylotów pionów kanalizacyjnych i wyrzutni zużytego powietrza. Jeśli to możliwe, lepiej zlokalizować ją od strony zawietrznej. Żeby pobierane do systemu powietrze miało jak najmniej zanieczyszczeń, warto zamontować ją od strony ogrodu, a nie ulicy, co kłóci się niestety z lokalizacją najlepszą na lato, czyli północną (elewacja ogrodowa rzadko kiedy jest północna).

Bezpośrednio za czerpnią montuje się tak zwaną skrzynkę rozprężną­ z króćcem do podłączenia kanału wentylacyjnego.

Czasem na ścianie budynku trudno jest znaleźć odpowiednie miejsce na czerpnię i wtedy można zamontować czerpnię terenową. Kanał wentylacyjny należy wtedy ułożyć w gruncie i w pewnej odległości od budynku, w miejscu zacienionym i osłoniętym roślinnością, wyprowadzić pionowo nad powierzchnię, zakryć daszkiem, a na wysokości co najmniej 0,5 m nad ziemią zrobić otwory, którymi będzie zasysane powietrze. Czerpnia terenowa jest naturalnym rozwiązaniem w przypadku, gdy decydujemy się na wybudowanie gruntowego wymiennika ciepła.

Wyrzutnię, która podobnie jak czerpnia może mieć postać dużej kratki wentylacyjnej, montuje się w ścianie zewnętrznej. Zużyte powietrze może też być odprowadzane pionową rurą wyprowadzoną przez dach. Jej wylot powinien być zabezpieczony daszkiem przed opadami atmosferycznymi.

Zobacz galerię: montaż kanałów wentylacyjnych z tworzywa sztucznego

Zobacz galerię 10 zdjęć

Autor: Piotr Mastalerz

1. System przewodów PE-FLEX z tworzywa umożliwia uzyskanie wymaganego przebiegu instalacji bez użycia kształtek. Przewody rozwija się ze zwoju zgodnie z trasą określoną w projekcie

Montaż wentylacji mechanicznej - centrala wentylacyjna

Rekuperator można kupić i zainstalować później niż resztę instalacji – także wtedy, gdy dom jest już gotowy. Trzeba ją połączyć z kanałami/przewodami wentylacyjnymi za pomocą elastycznych rur, doprowadzić do niej instalację elektryczną na napięcie 230 V oraz wykonać odprowadzenie skroplin z wymiennika. Warto więc podczas prac instalacyjnych doprowadzić w pobliże podejście kanalizacyjne.

Zwykle rekuperator umieszcza się w pomieszczeniu technicznym lub kotłowni, obok urządzeń grzewczych i innych elementów wyposażenia instalacyjnego, ale możliwe są także inne lokalizacje: garaż, przestrzeń na poddaszu między stropem a kalenicą, wnęka pod schodami etc. Do urządzenia musi być jednak zapewniony w miarę łatwy dostęp umożliwiający niezbędne zabiegi konserwacyjne (np. czyszczenie lub wymianę filtrów) i ewentualne naprawy jego elementów (np. wentylatorów, grzałki).