Kasztanowce – przegląd gatunków, uprawa i zastosowanie w ogrodzie
Kasztanowce (Aesculus) to okazałe, efektowne drzewa, sadzone w ogrodach, parkach oraz zieleni miejskiej. Nadają się na solitery lub do tworzenia alei. Nie są trudne w uprawie, chociaż mają swoje problemy (główny to szrotówek kasztanowcowiaczek). Poznaj gatunki kasztanowców i warunki ich uprawy. Czy warto sadzić kasztanowce w ogrodzie?
Rodzaj kasztanowiec obejmuje kilkadziesiąt gatunków występujących naturalnie w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. W Polsce spotyka się i uprawia kilka z nich.
Spis treści
- Kasztanowiec krwisty
- Kasztanowiec czerwony
- Kasztanowiec drobnokwiatowy
- Kasztanowiec żółty
- Kasztanowiec gładki
- Kasztanowce - wymagania, uprawa i zastosowanie kasztanowców
Najpowszechniejszy jest kasztanowiec zwyczajny (kasztanowiec biały, łac. Aesculus hippocastanum). Drzewo ma rozłożystą, okrągłą koronę i osiąga 20-30 m wysokości. Jego ozdobą są dłoniaste liście złożone z 5-7 listków oraz wiechowate, kremowe, pachnące kwiatostany złożone z 20-50 kwiatów. Kasztanowiec zwyczajny kwitnie w maju (czasem w czerwcu). Jego owoce - kasztany to kolczaste torebki, które zawierają jedno duże, brązowe nasiono.
Ciekawe odmiany kasztanowca zwyczajnego:
- kasztanowiec zwyczajny 'Baumannii' – wytwarza zwarte kwiatostany złożone z kwiatów pełnych;
- kasztanowiec zwyczajny 'Alek' – odmianę charakteryzuje węższy pokrój (zajmuje mniej miejsca) i węższe liście;
- kasztanowiec zwyczajny 'Pyramidalis' – wytwarza gęstą, stożkowaną koronę;
- kasztanowiec zwyczajny 'Laciniata' – tworzy nietypowe, bardzo głęboko powcinane liście.
Kasztanowiec krwisty
Duże walory dekoracyjne cechują kasztanowca krwistego (Aesculus pavia). To małe drzewo dorastające do 8 m wysokości. W sprzedaży dostępne są także jego krzewiaste formy, np. 'Rosea Nana' osiągająca 1-2 m. Gatunek ma duże dłoniaste liście, złożone z pięciu przylistków. Jesienią przebarwiają się na czerwono. Kwitnie w maju, kwiaty zebrane w wiechy mają intensywnie różową bądź czerwoną barwę. Ze względu na duże wymagania i większą wrażliwość na mróz (od rodzaju), kasztanowca krwistego zaleca się uprawiać w cieplejszych rejonach Polski.
Autor: GettyImages
Kasztanowce kwitną w maju
Kasztanowiec czerwony
Podobną kolorystykę kwiatów posiada kasztanowiec czerwony (Aesculus x carnea), będący mieszańcem dwóch wyżej opisanych gatunków. To drzewo średniej wielkości (10-15 m wysokości) o szeroko stożkowatej koronie. Liście są pięciopalczaste, ciemnozielone, jesienią przebarwiają się na żółto-brązowo. Kwitnie w maju. Wiechowate kwiatostany są jasnoczerwone (różowawe). Tworzy nieliczne owoce. Dużą popularnością cieszy się odmiana 'Briotii'. Jest niska (kilka metrów) i ma wąską koronę.
Kasztanowiec drobnokwiatowy
Kasztanowiec drobnokwiatowy (Aesculus parviflora) ma krzewiastą formę, osiąga 3-4 m wysokości i nawet do 10 m szerokości. Młode pędy mają tendencję do pokładania się. Liście składają się z 5-7 listków. Kwiaty są białe, z wystającymi pręcikami, zebrane w ażurowe wiechy. Kwitnie późno: od lipca do sierpnia. Owoce są gruszkowate, gładkie, brązowe, długości 3-4 cm.
Kasztanowiec żółty
Kasztanowiec żółty (Aesculus flava) – to średniej wielkości drzewo dorastające do 20 m wysokości. Ma szeroką, owalną koronę. Liście są głęboko powcinane, jesienią przebarwiają się na żółto. Kwitnie w maju. Kwiaty są bladożółte lub żółtawozielone. Owoce są małe, jasnobrązowe, osłony nie mają kolców.
Kasztanowiec gładki
Podobne rozmiary osiąga kasztanowiec gładki (Aesculus glabra). Wytwarza lekko błyszczące, sztywne liście o gładkich brzegach. Kwiatostan jest okazały, żółty, lekko rozpierzchły. Kwitnie wiosną.
W szkółkach można ponadto dostać inne gatunki kasztanowca, np. kasztanowiec marylandzki, kasztanowiec sinawy, kasztanowiec Dallimore'a, kasztanowiec zmienny i kasztanowiec plamisty. Są one jednak znacznie mniej popularne.
Kasztanowce - wymagania, uprawa i zastosowanie kasztanowców
Kasztanowce mogą rosnąć na stanowiskach słonecznych lub półcienistych. Preferują żyzne, umiarkowanie wilgotne gleby. Podłoże przed sadzeniem zaleca się wymieszać z nawozem organicznym. Drzewa dobrze rosną na gliniastych glebach. Można je sadzić jesienią lub wiosną. Większość gatunków radzi sobie w polskim klimacie, niektóre (np. kasztanowiec krwisty) powinno się przed nadejściem zimy osłaniać.
Jak zabezpieczyć drzewa i krzewy przed zimą >>>
Przy szacowaniu odległości między drzewami należy sprawdzać siłę wzrostu, a także kształt korony poszczególnych gatunków/odmian (znacznie różnią się parametrami) - przykładowo kasztanowce zwyczajne można sadzić co 10 m. Kasztanowce z reguły są odporne na zanieczyszczenie powietrza, dlatego często spotyka się je w zieleni miejskiej. Ich największym problemem jest szrotówek kasztanowcowiaczek. Szkodnik występuje masowo i powoduje przedwczesne zasychanie, zwijanie i opadanie liści. Nie tylko wpływa na zahamowanie wzrostu, ale może doprowadzić nawet do śmierci drzew. Kasztanowce służą najczęściej do tworzenia alei oraz jako solitery. Mniejsze gatunki/odmiany warto ponadto wykorzystywać do zakładania wielogatunkowych drzewiasto-krzewiastych kompozycji.
