Jakie konsekwencje niesie zmiana sposobu użytkowania budynku bez zgłoszenia?

W przypadku zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego zgłoszenia powiatowy inspektor nadzoru budowlanego może wstrzymać użytkowanie obiektu budowlanego i nakazać przedstawienie dokumentów takich jak przy zgłoszeniu. Ustali również wysokość opłaty legalizacyjnej.

Co to jest zmiana sposobu użytkowania?

Jest to zmiana przeznaczenia obiektu lub poszczególnych pomieszczeń oraz podjęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń.

Przeczytaj również:

Odstępstwo od projektu budowlanego. Kiedy konieczna decyzja o zmianie pozwolenia na budowę?

Jak zgłosić zmianę sposobu użytkowania?

Zmiana sposobu użytkowania wymaga zgłoszenia w starostwie. W zgłoszeniu należy określić dotychczasowy i zamierzony sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części i dołączyć:

• opis i rysunek określający usytuowanie obiektu budowlanego w stosunku do granic działki i innych obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej i sąsiednich nieruchomościach, z oznaczeniem części obiektu, w której zamierza się dokonać zmiany sposobu użytkowania;
• zwięzły opis techniczny określający rodzaj oraz charakterystykę obiektu budowlanego i jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi, w tym wielkościami oraz rozkładem obciążeń, a w razie potrzeby również danymi technologicznymi;
• oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostateczną decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (gdy nie ma planu);
• w przypadku gdy zmiana łączy się ze zmianą warunków bezpieczeństwa oraz układu obciążeń – ekspertyzę techniczną wykonaną przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności;
• w zależności od potrzeb – pozwolenia, uzgodnienia lub opinie wymagane odrębnymi przepisami.

Zgłoszenia należy dokonać przed dokonaniem zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Dokonanie zgłoszenia po zmianie nie wywołuje skutków prawnych, za to naraża na konsekwencje w razie wykrycia samowoli.

Kiedy przystąpić do zmiany sposobu użytkowania?

Zmienić sposób użytkowania można dopiero po upływie 30 dni od doręczenia zgłoszenia, jeżeli w tym terminie właściwy organ nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji, ale nie później niż po upływie dwóch lat od zgłoszenia. Sprzeciwu można się spodziewać, gdy zamierzona zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części:

• wymaga wykonania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę (wtedy trzeba wystąpić o takie pozwolenie, które będzie również upoważniało do zmiany przeznaczenia);
• narusza ustalenia obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy (gdy nie ma planu);
• może spowodować niedopuszczalne: – zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia, – pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków, – pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych, – wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich.

Jakie są konsekwencje samowolnej zmiany sposobu użytkowania?

W przypadku zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego zgłoszenia powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, w drodze postanowienia:

• wstrzymuje użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części;
• nakłada obowiązek przedstawienia w wyznaczonym terminie dokumentów takich jak przy zgłoszeniu. Po upływie tego terminu lub na wniosek zobowiązanego nadzór sprawdza wykonanie obowiązku. Jeśli inwestor spełnił wszystkie warunki, nadzór budowlany ustali wysokość opłaty legalizacyjnej (w przypadku budynku jednorodzinnego wynosi 10 tys. zł). Na postanowienie w tej sprawie przysługuje zażalenie.
• Jeśli inwestor nie zastosuje się do warunków wskazanych w postanowieniu albo dokona zmiany mimo sprzeciwu, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nakaże przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu lub jego części