Ogrzewać wodę czy powietrze - wybór czynnika grzewczego
Instalacja grzewcza to jedna z najbardziej kosztownych inwestycji podczas budowy domu. Inwestor musi podjąć szereg kluczowych wręcz decyzji. Na przykład czy będzie ogrzewać wodę krążącą w centralnym ogrzewaniu, czy też bezpośrednio - powietrze.
Autor: Andrzej Szandomirski
O wyborze źródła ciepła decydują cena, koszty eksploatacji i wygoda obsługi. Kocioł na paliwo stałe, piec kominkowy czy kominek mogą skutecznie ogrzewać dom. Takie urządzenia trafiają do wielu nowo budowanych domów, bo są tanie i mają niskie koszty eksploatacji (kocioł od 2 tys. zł, piec kominkowy od 1 tys. zł, kominek od 5 tys. zł)
W odróżnieniu od urządzeń grzewczych miejscowych wytwarzających i magazynujących ciepło w pomieszczeniu, które ogrzewają, centralne ogrzewanie składa się ze źródła ciepła, które można umieścić poza ogrzewanymi pomieszczeniami, oraz przewodów do transportu czynnika grzewczego i urządzeń przekazujących ciepło do pomieszczeń – grzejników.
Czynnik grzewczy: woda
Najpopularniejsze jest u nas ogrzewanie, w którym czynnikiem grzewczym jest woda. Źródłem ciepła jest wtedy kocioł, kominek z płaszczem wodnym albo pompa ciepła, a do pomieszczeń przekazują je grzejniki ścienne lub ukryte pod posadzką rury, czyli ogrzewanie podłogowe (mogą być umieszczone także na ścianach pod tynkiem albo nad podwieszonym sufitem – jest to wówczas odpowiednio ogrzewanie ścienne albo sufitowe – takie instalacje są jednak mniej popularne).
Czynnik grzewczy: powietrze
Czynnikiem transportującym ciepło może być też powietrze. W domach jednorodzinnych najczęściej stosuje się system dystrybucji gorącego powietrza z kominka (DGP) – jako dodatkowy, wspomagający działanie innych urządzeń. Ale ogrzewanie powietrzne może być też jedyną instalacją grzewczą zapewniającą komfort mieszkańcom. Wówczas jednak źródłem ciepła nie powinien być kominek, tylko nagrzewnica elektryczna albo wodna (do której gorącą wodę dostarcza kocioł gazowy lub olejowy), ewentualnie pompa ciepła. W takim systemie grzewczym ogrzane powietrze jest transportowane do pomieszczeń kanałami ukrytymi zwykle nad sufitem albo w podłodze i nawiewane przez kratki oraz anemostaty wentylacyjne.
Dlaczego popularniejsze ogrzewanie wodne niż powietrzne?
W budynkach murowanych, o masywnych przegrodach, których czas nagrzewania jest długi, zaletą jest stosunkowo duża bezwładność cieplna instalacji wodnej. Żeby odczuwać w nich komfort cieplny, ogrzewanie musi działać bez dłuższych przerw. W przeciwnym razie konieczne jest ponowne rozgrzewanie ścian, sufitu i podłogi, a to pochłania energię, którą wcześniej pozornie się zaoszczędziło, wyłączając źródło ciepła. Stosowanie ogrzewania powietrznego, które jest pozbawione bezwładności, jest bardziej uzasadnione w domach o lekkiej konstrukcjiszkieletowej. Nie trzeba w nich czekać na rozgrzanie masywnych przegród. Wówczas komfort cieplny odczuwa się niemal natychmiast po uruchomieniu nawiewu ciepłego powietrza, a wszelkie zmiany temperatury następują bardzo szybko. Jeżeli stosuje się taki system, można zaoszczędzić na kosztach ogrzewania, wyłączając instalację (nie ma w niej wody, więc nie zamarznie) na czas nieobecności domowników. Popularność ogrzewania wodnego wynika też z popularności kotłów na węgiel, które łatwiej z nim skojarzyć niż z ogrzewaniem powietrznym. Wielu inwestorów decyduje się na zastosowanie obu systemów – instalacji wodnej z kotłem zapewniającym nieprzerwane ogrzewanie przez całą zimę i instalacji powietrznej z kominkiem (DGP) uruchamianym na czas obecności domowników. Dzięki niskiej cenie drewna do kominka pozwala to zaoszczędzić na kosztach drogiego gazu czy oleju do kotła.
Orientacyjne koszty wytwarzania ciepła przez różne urządzenia grzewcze
1. Gruntowa pompa ciepła (energia elektryczna w taryfie całodobowej) – 0,16 zł/kWh.
2. Kocioł na węgiel – 0,16 zł/kWh.
3. Kocioł na drewno – 0,17 zł/kWh.
4. Kocioł na pelety – 0,21 zł/kWh.
5. Kocioł kondensacyjny na gaz ziemny – 0,24 zł/kWh.
6. Kocioł na gaz ziemny – 0,28 zł/kWh.
7. Powietrzna pompa ciepła (energia elektryczna w taryfie całodobowej) – 0,29 zł/kWh.
8. Ogrzewanie elektryczne w taryfie dwustrefowej – 0,33 zł/kWh (noc)/0,68 zł/kWh (dzień).
9. Kocioł na olej opałowy – 0,43 zł/kWh.
10. Kocioł na gaz płynny (propan) – 0,44 zł/kWh.
11. Ogrzewanie elektryczne w taryfie całodobowej – 0,59 zł/kWh.
Podane koszty są obliczone na podstawie cenników paliw i energii obowiązujących w lutym 2012 r. Są uśrednione – w zależności od sprzedawcy (regionu) czy wielkości zakupów mogą się różnić o kilka, a nawet kilkanaście groszy – dotyczy to wszystkich rodzajów paliw i energii elektrycznej.
Ceny energii elektrycznej i gazu ziemnego są zatwierdzane przez Urząd Regulacji Energetyki i jak do tej pory zmieniały się nie częściej niż trzy razy w roku (zwykle rosły). Ceny pozostałych paliw są wolnorynkowe – zmieniają się wraz ze zmianami kursu złotego, koniunktury i zawirowaniami na rynku paliw. To znaczy, że każdego dnia mogą być inne.
