Wykonanie instalacji ciepłej wody użytkowej - koszty i potrzebne materiały
Czasami wykonanie instalacji c.w.u. sprowadza się do krótkich odcinków rur łączących podgrzewacz z baterią czerpalną. Stworzenie centralnego systemu przygotowywania c.w.u. jest już bardziej skomplikowane i kosztowne. Zobacz, ile kosztują najważniejsze elementy instalacji c.w.u. i jakie materiały powinieneś skompletować.
Autor: Piotr Mastalerz
Instalację c.w.u. i cyrkulacyjną trzeba zaizolować, by krążąca w rurach woda nie stygła. Rury z gorącą wodą należy prowadzić nad tymi z zimną, by unoszące się ciepło nie spowodowało zwiększenia temperatury wody zimnej – mogłoby to doprowadzić do rozwoju w niej niebezpiecznej dla zdrowia bakterii Legionella Pneumophilia. Z powodu braku możliwości przeprowadzenia w rurach z zimną wodą dezynfekcji cieplnej stwarzałoby to ryzyko zachorowania
Kiedy instalacji wodnej się nie wykonuje
Jeśli do podgrzewania wody chcemy używać przepływowych podgrzewaczy jednopunktowych, instalacja c.w.u. sprowadzi się do krótkich odcinków rur łączących podgrzewacz z baterią czerpalną.
Wiele podgrzewaczy jest zintegrowanych z bateriami, wtedy instalacji wodnej w ogóle się nie wykonuje. Te do umieszczenia pod umywalką czy zlewozmywakiem są przygotowane do połączenia z baterią elastycznym wężykiem (sprzedawanym w komplecie z baterią). Z montażem takich urządzeń powinien sobie poradzić każdy.
Kiedy potrzebna instalacja c.w.u
Więcej pracy trzeba poświęcić na stworzenie centralnego systemu przygotowywania c.w.u.
Wymaga to rozprowadzenia rur łączących podgrzewacz ze wszystkimi punktami poboru, zwykle równolegle do rur do wody zimnej. By uniknąć wymiany ciepła między nimi, rura do ciepłej wody powinna być prowadzona nad rurą do wody zimnej, a nie odwrotnie.
Stosuje się dwa sposoby układania rur – trójnikowy (tradycyjny) albo nowocześniejszy rozdzielaczowy. Są w nim wyeliminowane trójniki, kształtki i połączenia znajdujące się zwykle pod posadzką lub tynkiem, co zmniejsza ryzyko powstania wycieku w trudno dostępnym miejscu.
Instalacje rozdzielaczowe wykonuje się z elastycznych rur prowadzonych najkrótszą drogą (w wylewce) od rozdzielacza do punktu poboru wody – do każdego osobną. Dzięki temu praca trwa krótko, a w całej instalacji jest mniej więcej równe ciśnienie wody.
Kiedy zasosować instalację cyrkulacyjną
Gdy urządzenie do podgrzewania wody znajduje się dalej niż kilka metrów od punktów jej poboru. Bez instalacji cyrkulacyjnej w takiej sytuacji na ciepłą wodę w kranie trzeba czekać kilkadziesiąt sekund od otwarcia wypływu, tracąc czas, a przede wszystkim niepotrzebnie zwiększając pobór wody oraz ilość odprowadzanych ścieków.
Układ cyrkulacji sprawia, że ciepła woda jest dostępna niemal natychmiast. Tworzą go dodatkowe rury, dzięki którym woda może krążyć w instalacji mimo braku jej poboru. Jej obieg wymusza niewielka pompa.
W ten sposób całą instalację wypełnia zawsze woda ciepła. Natomiast gdy nie ma cyrkulacji, po otwarciu wypływu, zanim dotrze do niego woda z podgrzewacza, trzeba czekać na opróżnienie rur z wody, która już zdążyła ostygnąć. Instalację cyrkulacyjną wykonuje się tylko w systemie centralnego przygotowywania c.w.u z podgrzewaczem pojemnościowym.
Ten, kto po odkręceniu kranu musiał długo czekać na ciepłą wodę, zapewne nie ma wątpliwości, że warto taką instalację wykonać. Wydatek na nią to kilkaset złotych (pompa około 300 zł, do tego kilka metrów rur i robocizna). Koszty eksploatacji nie są wysokie.
Pompa ma silnik o mocy 20-30 W i nie musi pracować bez przerwy – może mieć sterownik czasowy uruchamiający ją w godzinach, w których najczęściej korzysta się z ciepłej wody. Można też wyposażyć ją w sterowanie termostatem włączającym ją, gdy woda w rurach ostygnie, i wyłączającym po wypełnieniu instalacji wodą podgrzaną. Straty ciepła przez ścianki rur ogranicza izolacja. Koszt eksploatacji tak wykonanej instalacji to w domu jednorodzinnym nie więcej niż kilkadziesiąt złotych rocznie.
Jakie rury do instalacji ciepłej wody użytkowej
Instalację ciepłej wody użytkowej robi się zwykle z rur z tworzywa sztucznego (polietylenu, polipropylenu, polibutylenu), ewentualnie miedzianych.
Dawniej powszechnie stosowano rury stalowe ocynkowane. Dziś są już rzadko wykorzystywane ze względu na krótką żywotność. Pojawiły się za to systemy bardzo trwałych rur ze stali nierdzewnej (austenitycznej) niestety, dość drogie.
Bardzo popularne, ze względu na korzystną cenę, są rury polipropylenowe łączone przez zgrzewanie. Do instalacji ciepłej wody należy stosować te z wkładką aluminiową lub z włókna szklanego (bez niej rury polipropylenowe w wysokiej temperaturze ulegają znacznemu wydłużeniu). Systemy rur łączonych przez zgrzewanie, podobnie jak sklejane (z PVC i CPVC) czy lutowane (miedziane), wymagają przy montażu dużego nakładu pracy.
Mniej kłopotliwe (ale droższe) są systemy rur elastycznych (z PE-X, wielowarstwowych, z polibutylenu, z miedzi) – do zmian kierunku ich prowadzenia nie trzeba stosować kształtek (kolan i łuków) – wystarczy je odpowiednio wygiąć. Połączenia wykonuje się w prosty sposób dzięki specjalnym złączkom zaciskanym lub zaprasowywanym specjalnym narzędziem. Są też systemy z połączeniami samozaciskowymi – bardzo wygodne dla inwestorów, którzy chcieliby wykonać instalację samodzielnie.
Koszt instalacji wodnej
Największy wydatek wiąże się z zakupem urządzenia do podgrzewania wody – im ma większą moc grzewczą lub pojemność, tym jest droższe.
Rury, armaturę, izolację i materiały pomocnicze można uznać za drobiazgi, ale w sumie ich koszt również jest znaczny. Czasami potrzebne są dodatkowa pompa czy urządzenie do zmiękczania wody, które – niestety – nie są tanie.
Ile kosztują najważniejsze elementy instalacji c.w.u.? Orientacyjne ceny głównych elementów i urządzeń:
- elektryczny podgrzewacz przepływowy jednoczerpalny – 150-500 zł;
- elektryczny podgrzewacz przepływowy wieloczerpalny – 500-2500 zł;
- elektryczny podgrzewacz pojemnościowy – 300- -1000 zł;
- gazowy podgrzewacz przepływowy – 600-3000 zł;
- gazowy podgrzewacz pojemnościowy – 1000-15 000 zł;
- gazowy kocioł dwufunkcyjny – 1800-6000 zł;
- gazowy kocioł dwufunkcyjny z wbudowanym zasobnikiem – 6000-20 000 zł;
- zasobnik c.w.u. z wężownicą do kotła c.o. – 400-6000 zł;
- zasobnik z dwiema wężownicami do kolektorów słonecznych – 3000-8000 zł;
- kolektory słoneczne z zasobnikiem i niezbędnymi akcesoriami (pakiet dla trzech-czterech osób) – 7000-15 000 zł;
- pompa ciepła powietrze-woda do c.w.u. – 7000-15 000 zł;
- przeponowe naczynie wzbiorcze do instalacji c.w.u. – około 150 zł;
- pompa cyrkulacyjna – 200- -300 zł;
- rura z tworzywa sztucznego do c.w.u. – 2-4 zł/m;
- rura miedziana – 15- -20 zł/m;
- otulina izolacyjna do rur – około 1 zł/m;
- tester twardości wody – około 200 zł;
- urządzenie do zmiękczania wody – 3000-4000 zł. Orientacyjne ceny usług:
- montaż instalacji wodnej – około 100 zł za punkt;
- montaż podgrzewacza gazowego – 200-300 zł;
- montaż podgrzewacza elektrycznego – około 150 zł;
- montaż kotła – 500-1000 zł;
- montaż instalacji z kolektorami słonecznymi – około 2000 zł;
- montaż powietrznej pompy ciepła – około 1000 zł.
Dlaczego instalację wodną trzeba dezynfekować?
Woda o temperaturze 25-50°C to środowisko, w którym znakomicie rozwijają się bardzo niebezpieczne dla naszego zdrowia, a nawet życia, bakterie Legionella Pneumophilia. Nieraz zdarzało się, że ich kolonie odkrywano w instalacjach ciepłej wody użytkowej.
Żeby uniknąć zachorowania na wywołane przez tę bakterię choroby, instalację c.w.u. należy poddawać okresowej dezynfekcji cieplnej. Legionella w temperaturze wyższej niż 60°C szybko ginie. Dlatego sposobem na pozbycie się jej jest podgrzanie wody do temperatury 70-80°C na okres co najmniej pięciu minut i otwarcie w tym czasie wszystkich punktów poboru, aby przegrzana woda przepłynęła przez całą instalację. Taką operację powinno się przeprowadzać co miesiąc.
Obowiązek wykonania instalacji c.w.u. umożliwiającej przeprowadzenie takiej dezynfekcji bez utraty jej trwałości nakłada zapis w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (§ 120, ust. 2a).
