Uprawnienia osoby przygotowującej projekt budowlany
Czy można podpisać umowę na wykonanie projektu budowlanego z osobą, która nie ma uprawnień? Przy czym w umowie będą wymienione osoby wykonujące poszczególne części projektu, a załącznikami do umowy będą dokumenty poświadczające posiadane uprawnienia oraz kserokopie polisy OC. Czy taka umowa jest bezpieczna z punktu widzenia inwestora (w przypadku późniejszych ewentualnych wad budynku)?
Przepisy prawa budowlanego nakładają na uczestników procesu budowlanego szereg obowiązków i uprawnień. To inwestor obowiązany jest zapewnić:
1) opracowanie projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów,
2) objęcie kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
3) opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
4) wykonanie i odbiór robót budowlanych,
5) w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowowlanych, - przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.
Prawo budowlane wskazuje, iż osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje, musi legitymować się odpowiednim wykształceniem, praktyką zawodową, dostosowanymi do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją. Te warunki muszą być stwierdzone decyzją wydaną przez odpowiedni organ samorządu zawodowego tzw. „uprawnienie budowlane” Właściwa izba samorządu zawodowego potwierdza posiadanie uprawnień przez daną osobę poprzez wydanie jej zaświadczenia o wpisie na listę członków tej izby z określonym w nim terminem ważności.
Art. 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku prawo budowlane (Dz. U. 2016.290 z dnia 2016.03.08) wskazuje podstawowe obowiązki projektanta i m.in. są to:
1) opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
1a) zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego;
1b) sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
1c) określenie obszaru oddziaływania obiektu;
2) uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów;
3) wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań;
3a) sporządzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2014 r. poz. 883 oraz z 2015 r. poz. 1165);
4) sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu. Inwestor składając opracowany projekt budowlany do odpowiednich organów celem uzyskania pozwolenia na budowę, musi pamiętać o załączeniu również dokumentów potwierdzających posiadanie odpowiednich uprawnień przez osobę, która projekt sporządziła.
W świetle powyższego najważniejszą kwestią jest sporządzenie projektu przez uprawnioną osobę. Prawo budowlane nie reguluje kwestii podmiotów podpisujących umowę o sporządzenie takiego projektu. W tym celu należało by sięgnąć do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz. U.2016.380 z dnia 2016.03.22). Biorąc pod uwagę jedną z podstawowych zasad prawa cywilnego tj. zasadę swobody umów, inwestor może podpisać umowę na wykonanie/opracowanie projektu budowlanego z osobą, która nie posiada odpowiednich kwalifikacji, ale ‘dysponuje” odpowiednimi osobami, które taki projekt przygotują. Dzieje się tak w przypadku podpisania takiej umowy np. z biurem projektowym. Osoba podpisująca umowę z inwestorem zapewnia go, iż projekt będzie sporządzony przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia i zlecając tym osobom wykonanie takiego projektu, ponosi również odpowiedzialność za ich pracę.
W świetle powyższego w mojej ocenie nie ma przeciwwskazań do podpisania umowy przedstawionej w pytaniu, jednakże koniecznym warunkiem byłoby imienne wymienienie osób, które za projekt będą odpowiedzialne.
