Naprawa instalacji zniszczonej przez uderzenie pioruna

Podczas ostatniej burzy, piorun uderzył w słup elektryczny, z którego jest zasilany mój dom. W wyniku wyładowania doszło do zwarcia i wyłączenia prądu w domu, a na liczniku zapaliła się dioda sygnalizująca awarię licznika. Po włączeniu bezpieczników stwierdziłem brak fazy natychmiast zadzwoniłem na pogotowie energetyczne. Kazano mi zajrzeć do skrzynki przed licznikowej. Na moje pytanie, czy mogę, bo jest oplombowane, Pan z zakładu energetycznego stwierdził, że skoro nastąpiła awaria to mogę to zrobić, bo zapewne wyskoczył bezpiecznik.   Po otwarciu skrzynki stwierdziłem spalenie całej zawartości skrzynki, poinformowałem telefonicznie Pana z zakładu energetycznego o zaistniałej sytuacji na co On mi odparł, żebym sobie wezwał jakiegoś elektryka, który dokona naprawy uszkodzonej skrzynki. Chciałbym się dowiedzieć, czy naprawa tejże skrzynki, zaznaczam że jest to skrzynia bezpieczników przed licznikowa, należy do właściciela budynku? Zwłaszcza, że awaria nie powstała z mojej winy.

Sytuacja, która Pana spotkała, czyli reakcja Pana dostawcy energii, jest błędnym, ale niestety dość powszechnym zjawiskiem. Zacznijmy od ustalenia, kto i za co odpowiada. Według mojej wiedzy, granica podziału odpowiedzialności przebiega umownie na liczniku. Czyli dostawca energii odpowiada za bezpieczne dostarczenie energii elektrycznej do Pana posesji oraz za zliczanie jej zużycia. Po stronie właściciela posesji czy budynku jest dbanie o stan instalacji elektrycznej od licznika po gniazdko czy żarówkę. W tym celu powinno się robić okresowe pomiary instalacji elektrycznej. Określają to stosowne przepisy.

Nie znam dokładnie sytuacji, a nie wynika to wprost z opisu, ale licznik powinien być umieszczony w miejscu umożliwiającym użytkownikowi odczytanie jego wskazań, natomiast zabezpieczenia przedlicznikowe powinny znajdować się w miejscu zabezpieczonym przed dostępem niepowołanych osób (nieposiadających odpowiednich uprawnień kwalifikacyjnych popularnie zwanych uprawnieniami SEP-owskimi). Dostęp jest zapewniony poprzez założenie osłon mechanicznych zabezpieczonych plombami. Poprzez osłony rozumiemy szafki, pokrywy, obudowy. W związku z tym nie miał Pan prawa otwierać tego typu zabezpieczeń. Jeśli na skutek otwarcia obudowy uległby Pan wypadkowi, mógłby być duży problem z wypłatą odszkodowania, ponieważ wypadek nastąpił na skutek Pana świadomego działania. To Pan bez zgody dostawcy energii i odpowiedniej wiedzy (brak uprawnień) pracował przy urządzeniach elektrycznych. Pana działanie powinno ograniczyć się do zgłoszenia firmie, z którą ma Pan podpisaną umowę na dostawę energii elektrycznej, faktu, że licznik sygnalizuje awarię oraz że nie ma Pan prądu w części instalacji.

Pana dostawca energii elektrycznej powinien w czasie podanym w umowie przysłać do Pana specjalistów, którzy dokonają ustaleń oraz usuną awarię. Nie znam przepisu, który by obciążał Pana kosztami remontu złącza licznikowego i zabezpieczenia przedlicznikowego. Jednak musi Pan dokładnie zapoznać się z umową oraz szczegółowo przeanalizować wszystkie załączniki. Nie mam wiedzy, kto dostarcza do Pana energię elektryczną, ani jakie zapisy widnieją w umowie przez co niemożliwe jest jednoznaczne stwierdzenie kto i jak powinien zadziałać. Pragnę zwrócić Pana uwagę na pułapkę, w którą łatwo może Pan wpaść, chcąc zwiększyć poziom bezpieczeństwa swojej instalacji elektrycznej poprzez zastosowanie dodatkowych ochronników lub montaż na budynku instalacji odgromowej. Proszę zapoznać się z poniższym przykładem.

W ostatnich latach przepisy dotyczące instalacji odgromowych bardzo mocno się zmieniły. Poniżej znajdują się przykłady zmiany w przepisach dotyczących instalacji odgromowej, jakie zaszły na przestrzeni ostatnich lat (niestety wiedza wśród elektryków, elektroinstalatorów w tym zagadnieniu pozostawia dużo do życzenia):

1. Nowa definicja ochrony odgromowej prowadza pojęcie „urządzenie piorunochronne (LPS)”. Jest to kompletne urządzenie stosowane do redukcji szkód fizycznych powodowanych wyładowaniami piorunowymi w obiekt. Składa się z zewnętrznego i wewnętrznego urządzenia piorunochronnego. Paradoks: Stara definicja, mówiąca o odpowiednio połączonych elementach konstrukcyjnych budynku i zainstalowanych na budynku, dzięki którym uzyskuje się jedynie zewnętrzną ochronę przed skutkami uderzenia pioruna, nie została odwołana.
2. Znacząca zmiana w sposobie wykonywania pomiarów rezystancji uziemienia – została zniesiona tabela współczynników.

Wiele osób związanych z branżą elektryczną nie wie, jak rozwiązać przedstawiony poniżej problem. Na płaskim dachu istniejącego budynku, gdzie w latach 80. zainstalowano odgromówkę, została zamontowana klimatyzacja. Dostałem zlecenie na zabezpieczenie klimatyzatora piorunochronem. Zrobiłem dwie antenki z drutu fi 12 mm i wystawiłem je 50 cm ponad klimatyzator, drugi koniec podłączając do istniejącej na dachu instalacji. Do połączenia użyłem złącza krzyżowego. Jednak inwestor nie chce odebrać instalacji, twierdząc iż mam dostarczyć projekt i pomiary, ponieważ wymaga tego ich agent ubezpieczeniowy.

Opisany przypadek potwierdza, że nie wystarczy przygotowanie projektu dotyczącego jedynie zabezpieczenia klimatyzatora. Zamontowanie ochrony odgromowej dla klimatyzatora jest postrzegane jako modernizacja już istniejącej instalacji. Zgodnie z takim ujęciem tematu, projekt powinien dotyczyć kompletnego urządzenia piorunochronnego (LPS), czyli zarówno zewnętrznej, jak i wewnętrznej instalacji odgromowej.

Podsumowując: jakiekolwiek prace przy instalacji elektrycznej, które zmieniają jej parametry elektryczne (np. dołożenie nowych zabezpieczeń, rozbudowanie instalacji o gniazdko czy lampę) jest z punktu widzenia prawa budowlanego rozbudową, a to wiąże się z koniecznością dostosowania całej kompletnej instalacji do wymogów, jakie stawiane są nowym, dziś projektowanym instalacjom. Wielokrotnie już na ten temat pisałem, zachęcam do zapoznania się z innymi wcześniejszymi moimi poradami. W Pana sytuacji proponuję pisemne zgłoszenie do Pana dostawcy energii elektrycznej obecnej sytuacji. Proszę również opisać, na jakiej podstawie usunął Pan plomby. Pismo proponuję wysłać listem poleconym lub zawieźć osobiście i poprosić o potwierdzeniem przyjęcia na jego kopii.

Pozdrawiam,

Piotr Bibik www.szkolenia.tim.pl www.sklep.tim.pl