Budowa wiaty – na zgłoszenie czy z pozwoleniem na budowę?
W związku ze zmianą przepisów od stycznia 2017 r. mam pytanie - czy wiatę 3,5x5,5 m przy domu jednorodzinnym można budować na zgłoszenie czy potrzebne jest pozwolenie na budowę? Pani kierownik w moim starostwie upiera się, że nadal potrzebne pozwolenie jeśli jest to przy budynku. Czy jest to prawda? Znalazłem informację, że "Prawo budowlane zezwala na przeprowadzenie wszelkich robót budowlanych na podstawie zgłoszenia wówczas, gdy: • dokonuje się przebudowy mieszkalnych domów jednorodzinnych, pod warunkiem wszakże, iż nie zostanie zwiększony obszar ich oddziaływania. Przy czym to powiększenie obszaru oddziaływania rozumie się nie jako powiększenie przestrzeni mieszkalnej, ale to, że się musi "zmieścić" w całości na działce, na której został zbudowany."
W pierwszej kolejności należałoby sprecyzować pojęcie wiata. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku prawo budowlane ( tekst jednolity Dz. U. 2016.290 z dnia 2016.03.08 z późn. zm. ) nie określa co należy rozumieć pod tym pojęciem, dlatego też musimy sięgnąć do orzeczeń Sądów Administracyjnych. I tak Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w Wyroku z dnia 16 lutego 2016 roku, Sygn. Akt II OSK 1481/14 określił co należy uważać za wiatę: „ Pojęcie wiaty, którym posługuje się art. 29 ust. 1 pkt 2 p.b., nie zostało zdefiniowane ani na gruncie ustawy p.b. Za podstawowe cechy obiektu (budowli) pozwalające na uznanie go za wiatę należy uznać posiadanie fundamentów, dachu, nieposiadanie ścian oraz posadowienie budowli na słupach.”
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie natomiast w Wyroku z dnia 22 października 2015 roku, Sygn. Akt II SA/Kr 1012/15 stwierdził, iż: „ Wiata, jest to budowla, która nie posiada co najmniej jednej ściany.”
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w Wyroku z dnia 26 sierpnia 2008 roku, Sygn. Akt VII SA/Wa 800/08 stwierdził, iż „ Za podstawowe cechy wiaty należy uznać wsparcie danej budowli na słupach, stanowiących podstawowy element konstrukcyjny, wiążący budowlę trwale z gruntem.”
Art. 29 prawa budowlanego enumeratywnie wymienia obiekty budowlane, których budowa jest zwolniona z obowiązku wcześniejszego uzyskania decyzji w przedmiocie pozwolenia na budowę. W niektórych przypadkach konieczne jest jedynie dokonanie zglosznia, o czym stanowi art. 30. Wśród wszystkich obiektów budowlanych wskazach w art. 29 prawa budowlanego wiata występuje dwa razy. Po pierwsze w art. 29 ust. 1 pkt 2, który stanowi, iż pozwolenia na budowę nie wymaga budowa wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, garaży, wiat lub przydomowych ganków i oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki. Po drugie w art. 29 ust 1 pkt 2c stanowiącym, iż pozwolenia na budowę nie wymaga budowa wiat o powierzchni zabudowy do 50 m2, sytuowanych na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m2 powierzchni działki. Ten ostatni przepis został wprowadzony nowelizacją ustawy prawo budowlane, która weszła w życie 28 czerwca 2015 roku.
W pierwszym przypadku z zapisu tego wynika, iż pozwolenia na budowę nie wymaga budowa wiaty o powierzchni zabudowy do 35 m2, jeśli spełniony jest warunek ilości takich obiektów na działce, a dokładniej na każde 500 m2 działki, mogą być maksymalnie 2 obiekty. Przepis ten stanowi o 2 obiektach, należy więc przez to rozumieć, że jeśli na 500m2 terenu wybudowana jest wiata oraz np. wolno stojący parterowy budynek gospodarczy, każde z nich do 35 m2 to więcej takich obiektów na tej działce wybudować nie wolno, chyba że po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę. Z przepisu tego nie wynikają inne uwarunkowania. Nie ma znaczenia czy działka jest już zabudowana, czy nie. Nie ma też znaczenia na jakie cele budowlane przeznaczony jest grunt. Czy jest to teren przeznaczony np. w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod budownictwo mieszkaniowe, przemysłowe, czy inne.
W drugim cytowanym przepisie, ustawodawca dopuścił możliwość budowy, bez wcześniejszego uzyskiwania pozwolenia, wiaty o powierzchni do 50 m2. Jednakże tutaj też są pewne uwarunkowania. Po pierwsze, działka na której będzie budowana taka wiata, musi być już zabudowana budynkiem mieszkalnym, lub musi być przeznaczona pod budownictwo mieszkaniowe. Jeśli w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego określony teren przeznaczony jest pod budownictwo przemysłowe, to niestety nie możemy skorzystać ze zwolnienia zawartego w art. 29 ust 1 pkt 2c w/w ustawy. W takim przypadku konieczne będzie uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Jeśli jednak działka przeznaczona jest pod zabudowę mieszkalną, zwróćmy uwagę na drugi warunek zawarty w tym przepisie. Na każdych 1000 m2 powierzchni działki, może znajdować się maksymalnie dwie wiaty. Tutaj, inaczej niż w poprzednim przepisie prawodawca wyraźnie wskazał, iż chodzi o wiaty, wobec czego sprawa wydaje się oczywista.
W zależności, od tego jakiej wielkości będzie wiata i na jakiej działce będzie wybudowana, będzie można zakwalifikować ją pod konkretny przepis. Jest to o tyle istotne, gdyż w sytuacji, kiedy będziemy budować wiatę z art. 29 ust 1 pkt 2 konieczne jest wcześniejsze dokonanie zgłoszenia jej budowy do organu administracji architektoniczno-budowlanej, o czym stanowi art. 30 ust. 1 pkt 1 prawa budowlanego. Jeśli zaś nasza wiata będzie spełniała przesłanki z art. 29 ust. 1 pkt 2c to zgodnie z przepisem 30 prawa budowlanego nie ma obowiązku dokonania nawet zgłoszenia budowy takiej wiaty do organu administracji architektoniczno – budowlanej.
Analizując przepisy prawa budowlanego w odniesieniu do kwestii posadowienia wiaty na działce, tj. czy może być ona usytuowana przy budynku, czy musi być obiektem wolnostojącym, nie znajdujemy konkretnej odpowiedzi. Pomocne będą dotychczasowe orzeczenia sądów administracyjnych, przy czym musze zaznaczyć, iż orzecznictwo w tej kwestii jest dość jednolite i tak,
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w Wyroku z dnia 6 kwietnia 2011 roku, Sygn. Akt II SA/Po 30/11 stwierdził, iż: „ Zgodnie z językowymi regułami wykładni, gdyby ustawodawca chciał odnieść wyrazy "wolno stojące" do wszystkich wymienionych w art. 29 ust. 1 pkt 2 p.b. obiektów budowlanych, to uczyniłby to poprzez umieszczenie znaku interpunkcyjnego dwukropka za powyższymi wyrazami. W przeciwnym razie, na gruncie reguł gramatycznych języka polskiego, należy przyjąć, że zwrot "wolno stojące" odnosi się wyłącznie do pierwszego następującego po nim rzeczownika, tj. do parterowych obiektów gospodarczych. Oznacza to z kolei, że wymóg posiadania charakteru wolnostojącego nie musi być spełniony w odniesieniu do wiat, altan oraz przydomowych oranżerii.”
Ten sam Sąd w Wyroku z dnia 5 listopada 2014 roku, Sygn. Akt IV SA/Po 628/14 - „ Warunkiem skorzystania przez budowlę jaką jest wiata ze zwolnienia z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę jest wyłącznie powierzchnia, która nie może przekraczać 25 m2. Każda wiata przeznaczona do pełnienia różnorakich funkcji, w tym rekreacyjno-wypoczynkowej, jest objęta hipotezą normy prawnej z art. 29 ust. 1 pkt 2 p.b. Odrębne przepisy prawa mogą przewidywać, że ze względu na funkcję obiektu, wyłączone będzie w odniesieniu do wiaty zastosowanie wyjątku z art. 29 ust. 1 pkt 2 p.b.” Zwracam tu uwagę, iż powyższe orzeczenie wydane zostało w czasie obowiązywania poprzedniej wersji art. 29 ust. 1 pkt 2 prawa budowlanego, kiedy to powierzchnia zabudowy budynków wskazanych w tym przepisie mogła maksymalnie wynosić 25 m2.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w Wyroku z dnia 28 stycznia 2010 roku, Sygn. Akt II SA/Go 891/09 orzekł: „ Ustawodawca w art. 29 ust. 1 pkt 2 p.b. nie uzależnił odstępstwa od wymogu uzyskania pozwolenia na budowę wiat i altan od uzyskania przez nie charakteru obiektów wolno stojących.”
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w Wyroku z dnia 20 października 2015 roku, Sygn. Akt II SA/Łd 655/15 stwierdził: „ Zarówno budynek gospodarczy, jak i wiatę o wskazanych w przepisie art. 29 ust. 1 pkt 1-3 p.b. parametrach można realizować w oparciu o skutecznie dokonane zgłoszenie nie zaś pozwolenie na budowę.”
I na koniec Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 lutego 2007 roku, Sygn. Akt VII SA/Wa 635/06: „ W świetle przepisu art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.) wiaty i altany nie muszą być obiektami wolnostojącymi, bowiem taki wymóg odnosi się tylko do parterowych budynków gospodarczych.”
Biorąc powyższe pod uwagę, w mojej ocenie, organy administracji architektoniczno-budowlanej, dokonują często nieprawidłowej interpretacji przepisów i tak być może jest w tym przypadku. Jak wynika z powyżej cytowanych orzeczeń, nie ma znaczenia, czy wiata jest obiektem wolnostojącym, czy tez usytuowana jest przy budynku. Najważniejsze, aby spełniała przesłanki wskazane w w/w artykułach. Jeśli tak jest, w mojej ocenie uzyskanie przez inwestora decyzji w przedmiocie pozwolenia na budowę nie jest konieczne.
