Jak rozmieścić okna

Ile światła dziennego potrzebujemy? Kiedy pokój będzie jasny? Jakie okna wybrać, by wygodnie z nich korzystać? To tylko niektóre z pytań, na które musimy sobie odpowiedzieć, by dobrze wybrać okna.

Z której strony światło?

Słońce ma dobroczynny wpływ na nasze zdrowie. Jest niezbędne do właściwego rozwoju dzieci. Światło słoneczne daje energię, wyzwala aktywność, pozytywnie wpływa na nastrój. Jego brak w miesiącach zimowych może powodować depresję. Ponadto promienie słoneczne mają działanie bakteriobójcze.D latego budując dom, warto wiedzieć, o jakiej porze dnia pokój będzie pełen słońca, czy światło będzie budzić rano, czy witać domowników wracających z pracy.
Światło wschodnie. Promienie wschodzącego słońca mają niski kąt padania, dzięki czemu sięgają daleko w głąb pomieszczenia. Poranne światło słoneczne przynosi przyjemne ciepło po chłodzie nocy. Pokoje z oknami skierowanymi na wschód nie są przegrzane nawet latem.
Światło południowe. Okna skierowane na południe zapewniają najdłuższy czas nasłonecznienia pokoju – kilka godzin w ciągu dnia. Przy elewacjach południowych sytu– uje się loggie, balkony, werandy, a nad oknamipożądane są daszki lub markizy. Poziome osłony nad oknami odbijają promienie słońca latem, kiedy słońce jest w zenicie, natomiast nie zatrzymują ich zimą, kiedy padają pod mniejszym kątem. Duże przeszklenia ścian południowych pozwalają w zimie na zyski ciepła.
Światło zachodnie. Jest bardzo intensywne, silnie nagrzewające, zapewnia mocne i głębokie nasłonecznienie w godzinach popołudniowych. Pokoje z oknami skierowanymi na zachód latem są narażone na przegrzanie. Chronią przed tym elementy zewnętrzne, takie jak pergole czy pionowe żaluzje, najlepsze zaś są rosnące przed domem drzewa liściaste, które nie zasłonią słońca zimą.
Światło północne. Jest rozproszone, równomierne, chłodne, bez kontrastowych cieni. W świetle północnym barwy wyglądają naturalnie. Jeśli okna w ścianie północnej mają zapewnić odpowiednią ilość światła, powinny być duże, wiąże się to jednak ze stratami ciepła. Do pokoju z oknem skierowanym na północ zimą w ogóle nie zagląda słońce, jego promienie tylko ślizgają się po elewacji o wschodzie lub zachodzie.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: archiwum muratordom

Sypialnię najlepiej usytuować od wschodu, północy lub kierunków północny - wschód, północny - zachód

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: archiwum muratordom

Sypialnię najlepiej usytuować od wschodu, północy lub kierunków północny - wschód, północny - zachód

Jak rozmieścić okna?

W zależności od tego, gdzie zostaną wstawione, uzyskamy we wnętrzu inny efekt.
Oświetlenie równomierne. Uważane jest za najbardziej korzystne. Zazwyczaj dąży się do unikania zbytnich kontrastów i zapewnienia podobnego oświetlenia w całym pomieszczeniu. Pamiętajmy:

• dwa okna w różnych ścianach pozwalają uniknąć kontrastów we wnętrzu;
• jeżeli w pomieszczeniu jest jedno okno, korzystniej będzie, jeśli zostanie umieszczone w dłuższej ścianie, najlepiej pośrodku;
• im wyżej jest okno, tym więcej światła dostaje się do wnętrza i tym bardziej równomierne jest oświetlenie;
• kilka okien połaciowych lepiej niż jedno duże oświetli całe pomieszczenie na poddaszu.

Nastrojowe. Takie jest wnętrze nierównomiernie oświetlone. Jednak pokój, w którym tylko w jednym miejscu jest naprawdę jasno, ogranicza możliwości aranżacji – nie mamy wyboru, gdzie w nim ustawić stół do pracy. Pamiętajmy:

• duże różnice w natężeniu światła we wnętrzu wywoła silne, jednostronne oświetlenie;
• w pokoju z oknem na węższej ścianie będą miejsca bardzo jasne i strefy cienia. Podobny efekt da okno tuż przy krawędzi ściany;
• okno narożne oświetli jasno tylko jeden kąt pokoju – pozostałe będą ciemniejsze.

Nieprzyjemne kontrasty. Uciążliwy jest zarówno brak słońca, jak i jego nadmiar. Lepiej też unikać gwałtownych różnic natężenia światła. Pamiętajmy:

• niekorzystny efekt powstaje, kiedy górna krawędź okna znajduje się w dużej odległości od sufitu. Nisko opuszczone nadproże sprawia, że cień nad oknem i na suficie silnie kontrastuje z jasną płaszczyzną okna;
• kontrast światła i cienia pojawia się, kiedy okno osadzone jest blisko wewnętrznej płaszczyzny ściany. To wrażenie łagodzi zwykle wnęka okienna albo glif; jeśli jest ze słupkiem, i 1,7 m2 – bez słupka. W małych oknach powierzchnia szyby jest zaskakująco mała – w oknie 60 x 60 cm powierzchnia szyby wynosi 0,1 m2.
• w małym pokoju duże przeszklenie może spowodować, że natężenie światła będzie trudne do zniesienia, a kiedy ściany są silnie oświetlone i odbijają światło, pomieszczenie wydaje się jeszcze mniejsze;
• oślepiające refleksy mogą powstawać wtedy, gdy podłoga lub ściana, na którą padają promienie słońca, ma gładką, lśniącą powierzchnię.

Światło przefiltrowane. Zwykle przed zbytnią jaskrawością słonecznego światła chronią nas zasłony i firanki. Mogą temu służyć również okna o drobnych podziałach. Tworzą je listwy nazywane szprosami lub szczeblinami. Wtedy słońce mniej bezpośrednio przenika do wnętrza.
Innym sposobem jest zastosowanie szyb chroniących przed nadmiernym nasłonecznieniem: refleksyjnych – odbijających promienie słoneczne, lub absorpcyjnych pochłaniających promieniowanie. Są one barwione w masie na różne kolory.

Jaką wielkość mają okna i jak ją dobierać?

Okien o standardowych wymiarach jest dużo. Ich wymiary dostosowane są do modularnych otworów projektowanych tak, aby odpowiadały wymiarom typowych nadproży. Typowe okna są produkowane w szerokościach przyrastających co 30 cm. Najmniejsze takie okno przeznaczone jest do modularnego otworu szerokości 60 cm, następne do szerokości 90, 120, 150, 180 cm. Modularne wysokości to: 60, 90, 120, 150 i 170 cm (rzadziej 180 cm – wynika to z typowej wysokości kondygnacji). W stosunku do tych modularnych wymiarów rzeczywiste otwory w domach murowanych są o centymetr lub dwa większe, zaś okna – odpowiednio mniejsze – o 3 cm węższe i 5 cm niższe. A więc okno przeznaczone do otworu szerokości 151 cm będzie miało szerokość 146-148 cm. 

Z kombinacji standardowej wysokości i szerokości powstaje dość bogata oferta. Zawsze jednak ograniczona. Okna typowe są w ciągłej sprzedaży i mają ceny określane w katalogu produktów danej firmy. Okna o wymiarach nietypowych są zazwyczaj droższe. Zgodnie z przepisami w pomieszczeniu, w którym mają przebywać ludzie, stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8 (tam, gdzie nie przebywają dłużej niż dwie godziny dziennie – 1:12). Określenie „w świetle ościeżnic” oznacza, że liczy się powierzchnia otwartego na oścież okna.

Jakie szprosy do wyboru?

Są dostępne w różnych kolorach i kształtach, z drewna, aluminium, tworzywa sztucznego. Stanowią głównie element dekoracyjny. Do wyboru są różne rodzaje szprosów:

• międzyszybowe (wewnętrzne) – są umieszczane w przestrzeni między szybami zespolonymi, zatem nie niszczą się i nie przeszkadzają przy myciu okna. Nadają się do pakietów szybowych o odstępie między taflami 12-18 mm. Mają szerokość 8, 16, 26 i 45 mm – tych najgrubszych nie można wyginać w formy łukowe;
• konstrukcyjne – są elementem konstrukcyjnym całego skrzydła i dzielą je na oddzielne pola, z których każde jest osobno oszklone – konstrukcja szprosów zwiększa sztywność okna. Minimalna szerokość szprosów to 56 mm, popularne są 80-milimetrowe, a na zamówienie są wykonywane dowolne szprosy, nawet do 160 mm. Do okien rustykalnych można zamówić szprosy stylizowane;
• naklejane – nazywane weneckimi, nakleja się na szybę od zewnątrz z jednej lub z obu stron dwustronną taśmą piankową albo na miękki silikon. W razie potrzeby można je więc łatwo usunąć. Mogą mieć kształt trapezowy lub zaokrąglony, szerokość 25-40 mm;
• wiedeńskie – różnią się od weneckich tym, że ich krawędzie są wykończone uszczelką, a wewnątrz pakietu szybowego znajduje się ramka dystansowa, która imituje podział szyby podobny jak w szprosach konstrukcyjnych;
• nakładane – tylko do okien drewnianych. Osadza się je po zewnętrznej stronie okna w oddzielnej drewnianej ramce. Można je demontować na czas mycia okien.